Amerika’nın yeni Başkanı Trump’tan beklentilerimiz var. Öne çıkan beklentilerin ilki FETÖ terör örgütü lideri Fethulah Gülen’in Türkiye’ye iade edilmesi. İkinci önemli beklentimiz de Suriye’deki terör örgütü PKK’nın uzantısı PYD ve onun silahlı gücü YPG’nin desteklenmesinin bitirilmesi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da son yaptıkları açıklamalarda Amerika’nın yeni Başkanı Trump’tan beklentilerini çok açık biçimde dile getirdiler ve “Trump’un tavrına göre hareket edeceğiz” dediler.
Dikkat edilecek olursa Obama yönetimi ile her iki konuda da gerilim yaşadık. Bugün bile bu gerilim sürüyor. Bu satırlar yazılırken, Obama’nın giderayak Suriye’deki PYD’ ye doğrudan silah yardımını onaylayacağı haberleri geldi. Terör örgütü FETÖ lideri Gülen’in iadesi konusunda ise oyalama sürüyor.
Trump ve yeni yönetimi tarafından da bu politikalar sürdürülürse ortaya çıkabilecek tablo bizim için hiç kuşkusuz olumsuz olacaktır. Eğer böyle bir durumla karşı karşıya kalırsak Erdoğan ve Çavuşoğlu’nun deyimi ile “kendi göbeğimizi kendimiz kesmek” durumunda kalacağız.
Yeni Başkan Trump’u hiç kimse daha iyi ve yakından tanımıyor. Ne yapacağı, nasıl kararlar alacağı da bilinmiyor. Her an her konuda “ters köşe” yapabilecek bir yapıya sahip kişi olarak gösteriliyor.
Peki, bu sorunlar yeni yönetimle çözülür mü, kısaca buna değinelim?
Bugüne kadar yeni Başkan Trump ve çekirdek kadrosundan bu beklentilerimizle ilgili olumlu ya da olumsuz hiçbir açıklama gelmedi. Yeni yönetimin iş başına gelmesi ile Trump’un baştan sona her şeyi değiştireceği görülüyor. Nitekim tüm büyükelçilerin Washington’a çağrılması ve bunların yerine yeni atamaların yapılacağı belirtiliyor.
Ekonomik konularda radikal kararlar alınacağı ifade ediliyor.
Bazı analistler ve uzmanlar, Amerika’da özellikle Ortadoğu politikalarında pek değişiklik olmayacağı görüşündeler. Trump’un önceliğinin de Meksika, Çin, Kuzey Kore ve Rusya olacağını söylüyorlar.
Suriye’de ve Irak’ın Musul kentinde IŞİD tehlikesi var ve Türkiye Suriye’de bu unsurlara karşı mücadele veriyor. Bölgede çok büyük tehdit oluşturan IŞİD’a karşı Obama yönetimi Türkiye’yi yalnız bıraktı. Bu durum Trump yönetimi tarafından nasıl değerlendirilecek? Yine bölgede kaderimizle baş başa mı kalacağız?
Ortada önemli bir sorun da Adana İncirlik Üssü’nin ne olacağı konusudur.
Bizi yönetenler “Trump yönetimi ile konuyu görüşeceğiz. Başlıca sorun olan konularda bir anlaşmaya varırsak İncirlik Üssü konusu değerlendirme dışında kalabilir. Yoksa, kendi göbeğimizi kendimiz keseceğiz ve İncirlik Üssü’nü kapatma konusunu da ciddi olarak değerlendireceğiz” diyorlar.
Amerikan yönetimi ile sorunları aşmak öyle kolay olmayacaktır. İyi bir diplomasi yönetimi, ilişki, sabırlı hareket etme sorunların çözümünde yararlı olabilir. Bunun için de sıkı bir diplomasi trafiğine ihtiyaç olacak. En azından yeni yönetimin politikalarını iyi analiz etmek ve yola öyle çıkmak gerektiği görüşündeyiz.
Ortada bir güvensizlik var. Bunun ortadan kaldırılması ve ilişkilerin eski haline dönmesi için de uzun bir zamana ihtiyaç olabilir. Bu süre içinde bölgedeki gelişmeler nereye dayanır bunu da görmek durumundayız.
İlişkilerin yeniden düzenlenmesi, beklentilerimizin yerine getirilmesi konusunda yapılacak olan diplomasi çalışmalarında Amerika’daki bazı güçlü lobi temsilcileri ile düşünce kuruluşlarından da destek alarak daha hızlı hareket edebiliriz. Sanıyoruz bunun da ön çalışmaları mutlaka yapılıyordur.
Kaldı ki, işin bir de ekonomik ve siyasi yönü bulunuyor. Trump’un atacağı adımlar Dolar’ı yeniden yerinden oynatabilir. Zaten şu anda Türkiye’de ekonomik durum çok kırılgan ve Dolar’daki artış tutulamıyor. Gelişmesi beklenen siyasi durumlardan da Türkiye’nin etkilenmemesi mümkün değil.
Özetleyecek olursak Trump yönetimi ile de işlerimizin öyle kolay olmayacağını görülüyor. Bizim önceliklerimiz ve beklentilerimiz farklı ama şurası da unutulmasın Trump ve yeni yönetiminin de bazı öncelikleri olacaktır. Bunları değerlendirdiğimizde zamana çok ihtiyacımız olacak. Bir de önümüzü görmek, öngörülerde hedef tutturabilmek de bir o kadar önemlidir.
Türkiye bölgede Amerika için çok önemlidir. Trump yönetiminin de Türkiye’yi feda edecek adımları atmayacağı görüşündeyiz. İncirlik Üssü’nün kapatılması gündeme geldiğinde Amerika’dan “Bu üs bizim için son derece önemlidir” açıklamalarının gelmesi de bunun açık bir ifadesidir.
Ancak, Obama yönetimi gibi oyalama taktikleri içine girer mi bunu çok iyi değerlendirmek gerekiyor.
Obama yönetimi gözümüzün içine baka baka Suriye’deki PYD güçlerine silah veriyor, açıklamalarında da “Vermiyoruz” diyebiliyor. Türkiye’yi feda etmiyor ama yardım ve destek verdiği güçlerden de vaz geçmiyor. FETÖ’nün iadesi konusunda sürekli olarak “ipe un seriyor” oyalıyor.
Trump da aynı oyunu sahneler mi, bizim için önemli ve düşündürücü olanı da bu olmalıdır.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz
