Turizm çakıldı…

NECDET BULUZ

Turizmde beklenen kötü hava kendisini iyiden iyiye göstermeye başladı. Turizm sektörü zaten bu sezonu sıkıntılı görüyordu. Gelen rakamlar ve otellerdeki doluluk oranlarındaki düşüş, turizmde resmen yere çakıldığımızın bir göstergesi olarak yansıtılıyor.
Önce verilere ve gelişmelere kısaca göz atalım:
Turizmde yaşanan sert kayıplar Nisan ayında iyice kesinkinleşerek 17 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Kültür Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, yüzde 6, Şubatta 10.32 ve Martta 12.84 gerileyen turist sayısı nisanda yıllık olarak 28.07 düştü.
Emniyet Genel Müdürlüğü’nden alınan geçici verilere göre hazırlanan rakamlar Nisan ayında Türkiye’ye 1 milyon 753 bin 45 yabancı turist geldiğine işaret ediyor. 2015 Nisan’da söz konusu rakam 2 milyon 437 bin 263’tü.
Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Timur Bayındır, İngiltere’den alınan verilerin de bu rakamları teyid ettiğini belirtiyor.
AB üyesi ülkeleri, kendi vatandaşlarını özellikle AB üyesi olan ülkelerde tatil yapmaya çağırıyor ve özendiriyor. Bir de Türkiye karşıtı kampanyaların ağırlık kazanmış olduğunu izliyoruz. Daha açık ifade ile Batı’da Türk düşmanlığı giderek dozunu artırıyor. Bunun yansımaları da hiç kuşkusuz sektörü de etkiliyor.
Düşen rakamların otel gelirlerine yansıması ise Yüzde 41 gelir düşüşü oldu. Bayıdır, otellerde doluluk oranlarının yüzde 25-30’lara gerilediğini, mayıs ayında da işlerin düzelmemesi halinde büyük işten çıkarmaların yaşanacağını, otellerde kapanmaların artacağını belirtti. Bayındır’ın verdiği bilgilere göre sektörde 1 milyon civarında kişi çalışıyor ve en az yarısının işi tehlikede. Bayındır, “Çalışanların tazminatı verilemiyor. Yoksa işten çıkarmalar çok büyük rakamlara ulaşırdı” dedi.
Türkiye’ye geçen yıl 36 milyon 244 bin 632 milyon turist geldi ve turizm geliri 31 milyar 464 milyon 777 bin dolar oldu.
Yapılan tahminler gelirlerin en az 10 milyar dolar azalacağını yönünde. Turizm Bakanlığı’nın verileri de bunu teyid eder durumda. İlk dört ayda ise turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.52 düşüş yaşadı ve 5 milyon 816 bin 522 oldu.
Gelen ziyaretçilerin milliyetine bakıldığında ise en fazla turistin Almanya’dan geldiği görülüyor. Almanya’dan 246 bin 226 turist geldi. Bir önceki yıl aynı dönemde bu sayı 381 bin 346’ydı. Rusya’dan gelen turist sayısı ise düşüş hızında ilk sırada yer aldı. 2014 Nisanda 215 bin, 2015 Nisan’da ise 149 bin olan turist sayısı yüzde 79.28 gerileyerek 31 bine düştü.
İşin en kötü yanlarından birisi, sektörde çalışanların etkilenmesidir.
Birçok turistik otel, çalışanlarına ücret ödeyemeyecek hale geldi. Bu nedenle işten çıkarılan ve ayrılanların sayısında da anormal artışlar yaşanıyor. Turizmciler, sezon ortalarında bu sayının artabileceğini söylüyor.
Antalya, genelde Rus turist ağırlıyor. “Her şey dahil” sistemle hizmet veren otellerdeki doluluk oranı %40-55’ler civarında görünüyor. Normal şartlarda bu şekilde hizmet veren otellerin ayakta durabilmesi ve kar edebilmesi için doluluk oranının en az & 70 ve üstünde olması gerekiyor. Şu anda Antalya’daki oteller bu doluluk oranını tutturamadı.
Antalya geçen yılı gelen turist sayısında yüzde 5 kayıp ile kapattı. Turizmgazetesi.com’un haberine göre gelişmeler 2016 yılında ziyaretçi kaybının bunun çok üzerinde gerçekleşeceği yönünde bir seyir izliyor. Yılın ilk ayı Ocak’ta gelen ziyaretçi sayısının geçen yılın yüzde 19 gerisinde olması 2016 yılına ilişkin beklentileri de değiştirdi.
Antalya’ya gelen ziyaretçiler üzerinden bir simülasyon yapan Recep Yavuz ilginç bir sonuca vardı. Yavuz’un simülasyonuna göre 2016 yılında Antalya’ya gelecek ziyaretçi sayısı iyimser bir tahminle bile kötü geçen 2015’in bile yüzde 35 gerisinde kalacak. Yavuz’un simülasyonuna göre 2015’te Antalya’ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı 10 milyon iken bu sayı 2016’da yüzde 35 gerileme ile 6.5 milyon olarak gerçekleşebilir. Buna göre 2016’da Antalya’ya 2015 yılından 3.5 milyon kişi daha az ziyaretçi gelecek. Bu 3,5 milyon kişilik azalma da Rusya ve Almanya’daki düşüşten kaynaklanacak. Yavuz’un simülasyonunda 2015 yılında Rusya ve Almanya’dan Antalya’ya gelen kişi sayısı 7,1 milyon iken bu sayı 2016’da 3,5 milyonda kalacak görünüyor.
Bu rakamlar, Antalya’ya gelen turist sayısının yarı yarıya düştüğünü gösteriyor. Yan sektörler bu rakamın ne büyük bir yıkıntıya neden olabileceğini tahmin etmek zor olmasa gerekir.
Turizmde yaşanan krizin yan sektörü ve çalışanları da etkilemeye başlaması ile krizin boyutunun daha da derinleşebileceği görülüyor. Şimdiden kapanan ya da kapılarını açmayan, satılığa çıkarılan tesislerin bulunması, sektörde iş değişikliğine gidenlerin artması da bu konuda yaşanmakta olan krizin önemini ortaya koyuyor.
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz:
Rusya ile yaşanan krizin yanı sıra ülkemizin “iç savaş” ve “can güvenliğinin bulunmaması” nedeni ile Avrupalı turistin de rezervasyon iptalleri ile bugünkü duruma düştüğümüz görülüyor. Hiç kuşkusuz bu konuda başka nedenler de var ve bunların neler olduğunu da bir başka yazımızda enine boyuna sizlerle paylaşmayı düşünüyoruz.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz