NECDET BULUZ
AK Parti’nin seçim öncesi verdiği vaatler arasında yer alan “Asgari ücret 1300 liraya çıkarılacak “sözü gerçekleşebilecek mi? Başbakan Davutoğlu, işverenlerle yaptığı toplantı sonrası yaptığı açıklamada “Ocak ayından itibaren asgari ücret 1300 lira olacak. Bundan geri adım yok. Aksini bekleyen varsa, bu beklentiye girmesin. Asgari ücretin getirdiği yansımaların daha aza indirilmesi için teknik ve alt yapı çalışmalarını yaptık. Yeni ticaret teşvikleri, kredi kolaylıkları sağlanacak. İşe girenlerin 1 yıl maaşlarını ödeyeceğiz. Yani üzerinize yük fazla getirmemek için önlemleri alacağız” değerlendirmesi yaptı.
Buradaki ince noktaya değinecek olursak, işverenler bu yükün ağırlığından şikâyet ediyorlar. Asgari ücretin 1300 liraya çıkarılması halinde şu anda yaklaşık 1500 lira olan bir işçinin maliyetinin 1800-1900 liraya çıkacağını ifade ederek, “yabancı yatırımcılar yatırımı bırakabilir, işçi çıkarmalar başlar” gibi endişelerini dile getirdiler.
Şimdi asıl endişe veren, asgari ücret 1300 liraya çıkarılırsa işçi çıkarmaların başlayacağıdır. Eğer, konuya sağlam bir çözüm bulunamazsa zaten işsizlerin giderek arttığı ülkemizde yeni işsizlerin buna katılması kaçınılmaz olacaktır.
Örneğin tekstil sanayinde çok sayıda işçi çalışıyor. Tekstilciler, bu işçilerin bir anda yarıya düşebileceği uyarısında bulunuyor. Hatta boyutun daha da genişleyeceğini dile getirenler de var. İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tarıverdi, hükümetin asgari ücreti 1300 liraya çıkarması ve bunun maliyetinin tamamının sanayiciye yüklemesi durumunda hazır giyim sektörünün çok ciddi sıkıntılar yaşacağını ve üretimin çevre ülkelere kayabileceğini söylüyor. Kendisini dinleyelim:
“Asgari ücretteki artış şayet sanayi üzerinden olursa bunun bizi daha geriye götüreceğini ve birçok firmamızın yurtdışına kaçacağını düşünüyorum. Birçok firmanın burayı kapatıp çevre ülkelerde üretime başlayacağını öngörüyoruz. Üretimin kayabileceği ülkeler olarak da Romanya, Bulgaristan, Slovakya ve Mısır’ı görüyoruz.”
Bu arada Hükümetin sigorta prim indiriminin de işten çıkarmaları engelleyebileceği de işverenler tarafından ifade edilen konular arasında bulunuyor. Sanıyoruz bu konularda hükümet ile işverenler arsında ortak yol bulunacaktır.
Türkiye hazır giyim ve hazır giyim ihracatının yaklaşık yüzde 75’ini İHKİB üyeleri gerçekleştiriyor. İHKİB verilerine göre, Türkiye’nin en büyük ikinci ihracatçısı olan hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe, Ocak-Ekim döneminde Türkiye’den 205 ülkeye 14.2 milyar dolar değerinde ihracat yapıldı. Sektörel ihracat 2014 yılının aynı dönemine göre yüzde 10,6 azaldı.
Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatının toplam ihracattaki payı yüzde 12 seviyesinde bulunuyor. En büyük pazarlar arasında Almanya, İngiltere ve İspanya yer alıyor.
İşveren sektörünün Hükümete önerileri de var. “Bize asgari ücretin getirdiği 16 milyar liralık bir yük var, bunun en azından yarısını devletimizden talep ediyoruz. Hükümetimiz bunun tamamını da verecek kapasitede. İşsizlik fonunda birikmiş 86 milyar lira para var, o fonda biriken paradan verilebilir” diyorlar.
Görebildiğimiz kadarı ile bu konuda sıkıntı yaşanıyor. Eğer, ortak yol bulunamazsa bazı sektörlerden işçi çıkarmaları başlayabilir. Ya da bazılarının yurt dışında ucuz üretime yönelmelerinin önü açılır.
Çünkü iş dünyası “Vergi yükü azaltılsın, devlet ortaya çıkan yükü karşılasın. Biz, asgari ücretin 1300 lira olmasının bu koşullarda karşısında olmayız” mesajı veriyorlar.
Davutoğlu’nun konu ile ilgili çalışanlara daha da umut veren açıklamaları var. Biz de verilen sözlerin tutulması gerektiğine inanıyoruz. Ancak, bu işler yapılırken, her iki tarafın da sıkıntıya girmemesi gerektiği görüşündeyiz. İyi niyetle yola çıkılırken, var olan düzenin de bozulmaması gerekiyor.
Davutoğlu’nun verdiği söz uyarınca Sosyal Güvenlik Destek Primi kesintilerinin kaldırılmasıyla beraber çalışan emekliler artık yüzde 10 daha fazla maaş alacak. Davutoğlu, yasal düzenleme gerektirmeyen vaatlerin 10 gün içinde hayata geçeceğinin sözünü verdi.
Davutoğlu, yapacakları ilk düzenlemenin asgari ücret, ikinci düzenlemenin ise taşeronların kadroya alınması olacağını söyledi. Toplantının ikinci ana gündemini ise kıdem tazminatı konusu oluşturdu. İşveren temsilcilerinin kıdem tazminatının kaldırılması, fona devredilmesi gibi talepleri üzerine Türk-İş Başkanı Ergun Atalay, bu konuda taviz vermeyeceklerini belirterek, kıdem tazminatının kaldırılmasına karşı olduklarını yineledi. Davutoğlu bunun üzerine taraflara “Aranızda uzlaşmayı sağlayın” mesajı verdi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise, asgari ücretin işveren üzerindeki maliyeti artırdığını, bu maliyetin bir kısmını Hazine’nin karşılayabileceğini söyleyerek, şu anda Merkez Bankası’nda değişiklik yönünde bir çalışmanın ise olmadığını dile getiriyor. Ancak, işveren üzerindeki yükün hafifletilmesi konusunda ciddi bir çalışmanın yapılmakta olduğunu da görmekteyiz.
Konu ile ilgili bir başka ayrıntıya da değinelim:
Asgari ücret 1300 liraya çıktığı takdirde bu ücret bir yıl süre ile devam edecek. Eskiden asgari ücret artırımı 6 ayda bir yapılıyordu. Bu kez, 1300 liralık asgari ücret 1 yıl süre ile sınırlandırılmış olacak.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz