Değerli okuyucular,
Bu yazımda, Antalya’nın üretken araştırmacılarından A. Hayrettin Kalkandelen’in yeni çıkan kitabı Vecdi Bingöl kitabını kısaca tanıtmaya çalışacağım. Şiirleri en çok bestelenen Eğinli şair A. Vecdi Bingöl – Yaşamı ve Eserleri tam başlıklı 96 sayfalık kitap, Kalkandelen’in 43. kitabı olup, Kemaliyeliler Derneğince bastırılmıştır. Kitaptan tadımlık birkaç alıntıyı aşağıda sunuyorum:
Önsözden
“Vecdi Bingöl, güzel fiziği, modern giyinişi içinde bir İstanbul Beyefendisi, eşi Remziye Yengemiz de her şeyi ile tam bir İstanbul Hanımefendisi idiler. Bu bütün üstün niteliklerine karşın saygın davranışları, bizlere hizmette adeta birbirleri ile yarış etmeleri, bizleri çok mahcup etmiş ve etkilemişti. … Vecdi Bingöl, bir İstanbul, bir Boğaziçi sevdalısı idi. Şiirlerini, temiz Türkçe ile hep sevdiği Boğazın akıp giden mavi sularının kendisine verdiği esinle yazmış, yazmıştır. … O, her dem akan bir pınardı. O, o kadar çok şiir yazdı ve bu şiirleri o kadar çok bestekâr tarafından bestelendi ve bu şarkılaşan şiirleri o kadar çok insan tarafından dinlendi, söylendi, sevildi ki. Halen de aynı coşku ile söylenmektedir. … Böylesine Türk Edebiyatına ve Türk müziğine büyük çapta hizmette bulunmuş bir kimseyi eserleri ve yaşamı ile küçük bir kitap çapında da olsa zamanın kamuoyuna tanıtmak, onun öz yeğenim diye sevdiği kişiler için bir görev olduğunu düşündüm. Türkiye’de, Doğu Anadolu’nun yaylalarında, yalçın araziler üzerinde kurulmuş, dünyanın en güzel yeşili, soğuk suları, çeşitli meyveleri ile donanmış ve Türkiye’nin en uygar bir kenti olan Eğin’i, Eğinli Vecdi Bingöl aracılığı ile halkımızın bilgilerine sunmak istedim. Kaldı ki bu küçük kasaba halkı, milli mücadelede büyük Atatürk’e, binlerce süvari ile yardım önerisinde bulunduğu için bu hizmetleri Atatürk’çe unutulmamış ve büyük Atatürk kendi adını buraya bağışlamış ve Eğin’in adı Kemaliye’ye dönüşmüştür.”
Özgeçmişinden
“Vecdi Bingöl, Eğin’in Bahçe mahallesinde 1885 yılında dünyaya gelmiştir. … Babası Mehmed Vahdi Efendi (1855-1924), annesi Hafıze Hanım (1871-1912) dır. Babası Mehmed Vahdi Efendi, aydın bir çocuk eğitimcisi idi. Farsça ve Arapçayı bilirdi. … Vecdi Bingöl, orta öğrenimini Eğin’de, lise dengi öğrenimini İstanbul’da Darülmualliminde yapmış ve öğretmen olmuştur (1915). İlk görev yeri İstanbul; Ortaköy, Mecidiye Vakıf Mektebi, sonra da sırası ile Beylerbeyi Numune Mektebi, Beykoz Akbaba ve Üsküdar Beylerbeyi Okulu, Çengelköy Okulu öğretmenliklerinde bulunmuştur. Vecdi Bingöl, Darülmualliminde öğrenci iken Tevfik Fikret’in öğrencisi olmuştur. Şairimizdeki Tevfik Fikret aşkı ve hayranlığı, bu tarihlerde başlamıştır. … Vecdi Bey, ilk eşi Bedia Hanımla 1916 yılında evlenmiş, bu evlilik ne yazık ki bir yıl sürmüş, Bedia Hanım verem hastası olarak vefat etmiştir. İkinci eşi olan Remziye Hanımla 1920 yılında evlenmiş ve bu evlilik onun ömrü boyunca sürmüştür. Vecdi Bingöl, 1973’de çok sevdiği Çengelköy’ de ölmüş ve Kanlıca’ya gömülmüştür. Eşi Remziye Hanım ise kendisinden sonra dokuz yıl yaşamıştır. … Vecdi Bingöl, zarif tavırları, dürüstlüğü ile örnek bir beyefendi idi. Her zaman İstanbul Türkçesi ile konuşur, herkesi saygılı davranışlarla karşılar, konuşmaları zevkle dinlenirdi. Her zaman giyinişine özen gösterir, yelekli takım elbise giyer ve kravatsız olmazdı. Bazen de yerine göre kelebek kravat takardı.”
Bestelenen Şiirlerinden Kişisel Bir Seçki
Derman Kar Eylemez Sofyan-Düyek Sadettin Kaynak
Derman kar eylemez, ferman dinlemez
Dertli gönül, deli gönül
Derdinden ölse de yine inlemez
Yaralı, bereli gönül
O bir gözyaşıdır, çağlar derinden
Ses vermez bir lahza bin kederinden
Kırılmış gibidir ince yerinden
Hep sevdi, seveli gönül
Nasibi hicranmış, bahtı avare
Neylesin derdini, desin de yere
Yazılmış alnına böyle ne çare
Ezelden çileli gönül.
Âşıka Bağdat Sorulmaz Mahur M. Nurettin Selçuk
Aşıka Bağdat sorulmaz
Ufukları aşar gider.
Ümit yolcusu yorulmaz,
Baht izinde koşar gider.
Sevdaya karşı durulmaz,
Gönüllerde yaşar gider.
Ümit yolcusu yorulmaz,
Baht içinde koşar gider.
Ayrılık Yarı Ölmekmiş Nişabürek Selahattin Pınar
Ayrılık yarı ölmekmiş
O, bir alevden gömlekmiş.
Ah o alevin bağrında dili
Ben böyle sessiz, olurum deli
Nerdesin ey sevgili?
Hatıralarda unutmam seni
Seni unutmam, unutmam seni
Ruhumda ılık nefesin
Kulağımı okşar sesin
Ruhumda ılık nefesin
Kulağımı okşar sesin
Benden uzak, benimlesin
Artık hayal mi nesin?
Ey sevgili nerdesin?
Nerdesin ey sevgili?
Enginde Yavaş Yavaş Günün Minesi Soldu Düyek Sadettin Kaynak
Enginde yavaş yavaş, günün minesi soldu
Derdim bana arkadaş, bugün de akşam oldu.
Gölgeler indi suya, kuşlar yattı uykuya
Gurbeti duya duya, bugün de akşam oldu.
Su yürür fısıldaşır, gider yâre ulaşır
Yolcu yolda dolaşır, bugün de akşam oldu.
Yad Eller Aldı Beni Türk Aksağı Sadettin Kaynak
Yad eller aldı beni
Taşlara çaldı beni
Yardan ayırdı felek
Gurbete saldı beni.
Düştüm onulmaz derde
Nerde, sevgilim nerde?
Yol uzun, gurbet acı
Dağlar var ara yerde.
Nakarat:
Yol verin geçeyim, dumanlı dağlar
Dağların ardında, nazlı yar ağlar.
Dumanlı Başları Göklere Ermiş Serbest M. Nurettin Selçuk
Dumanlı başları, göklere ermiş
Yedi renk üstüne hareli dağlar.
Yan yana yaslanmış, el ele vermiş
Ezelden ebede sıralı dağlar.
Bağrımı yaslasam, şu dağlar erir
Kayalar sussa da, kaval söylenir.
Sesim dağdan dağa yankılar verir
Nerede gönlümün merali dağlar?
Gurbet çağladıkça gözüm yaşında
Üflerim sazımı pınar başında
Bir çoban kızıyım sürü peşinde
Gönlümü rüzgâra vereli dağlar.
Bingöl Akşamları Curcuna- Serbest Sadettin Kaynak
Çıkar yücelerden haber sorarım
Solarken dağların gümüş yaldızı
Bilmem neredeyim, neyi ararım
Uyanır içimde derin bir sızı
Derim, neden yoksul geldiğim bağlar?
Yok mu bu ellerde benimle ağlar?
Sesime ses verir, dumanlı dağlar
Derdime eş olur, bir çoban kızı
Akşam olur, gölgelenir kayalar
Sürüler çekilir, uyur ovalar
Dertli kaval, dertlerimi oyalar
Uzaktan göz kırpar, çoban yıldızı.
Yenileşmeci Padişah Abdülhamid Han ve Ermeni Dosyası başlıklı çalışmaları ile Yakın Türk Tarihi yapıtları başta olmak üzere, Hayrettin Kalkandelen külliyatını bilgisayarda yeniden düzenleyerek yayına hazırlıyorum. Bu çalışmaları basarak Türkiye çapında dağıtacak bir yayıncı arayışım sürüyor.
yazışmak üzere,
14 Ocak 2015, Antalya
Harun Taner <harun.taner.antalya
Eki: 2 fotoğraf: Vecdi Bingöl ön kapak, Vecdi Bingöl arka kapak