BİTARAF OLAN BERTARAF OLUR MU?
Bu söz “tarafsız olan yok olur” anlamında kabul edilmekte ve insanları mutlaka bir tarafın adamı olmaya yönlendirmek için kullanılmaktadır.
Yani “ya bizim adamımız olacaksın, ya da yok olacaksın” tehdidini içermektedir.
Bu durumda insanlar, körü körüne mutlaka bir adamın veya bir görüşün tarafı olacaklardır. Onun her dediğine boyun eğeceklerdir. Ona karşı çıkanların haklı veya haksız olduğuna bakmaksızın karşısında olacaklardır.
Bu kullanım ve kabul ediş tarzı yanlıştır.
Birinci yanlışlık sözcüğün kelime açılımında, ikinci yanlışlık sözcüğün içeriğinde yapılmaktadır.
Bitaraf kelimesinde kullanılan “bi” sözcüğü, olumsuz anlam içermekte ve “taraf”ı “tarafsız” yapmaktadır.
Ancak sözcüğün ikinci kısmında yer alan “bertaraf” kelimesindeki “ber” sözcüğü, bu kelimeyi yani “taraf”ı, “yok olmak, giderilmek” anlamına sokmamaktadır. Burada “taraf” kelimesinin başına gelen “ber” sözcüğü; taraflar üstü olmak, tarafsızlığın asıl olduğu anlamına gelmektedir.
Aynen “bermutad” kelimesinin özü olan “mutad” yani “alışılmış şey” anlamına gelen kelimesinin önüne “ber” sözcüğünün eklenmesi, nasıl ki bu kelimenin anlamını değiştirmeyip, üstelik pekiştirerek, alışılmışlığın sürekli ve asıl olduğunu vurgulamakta ise, taraf kelimesinin başına gelen “ber” sözcüğü de, tarafsızlığın asıl ve önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Bunun bir diğer örneği de “bergüzar” kelimesinde görülmektedir.
Kelime anlamları bir yana, sözcüğün genel içeriğine baktığımız zaman da, genel kullanım tarzının hatalı olduğu görülecektir.
Çünkü taraf olmak demek, gözü kapalı, körü körüne bir tarafın adamı olmak demektir.
Tarafsız olmak ise, herhangi bir kişinin veya görüşün adamı değil, “haklının ve doğrunun yanında olmak” demektir.
Dini ve ahlaki inanışlar da, insanlara “tarafsız” olmayı önermektedir.
İslam Dini de, insanlara; hangi dinden ve hangi inanıştan olursa olsun tarafsız bakmayı, hata yapanlara karşı dahi tarafsız ve önyargısız yaklaşmayı emreden bir dindir.
Bu cümleye, daha sakin ve tarafsız bir şekilde baktığımız zaman gerçek anlamı görülecektir:
“Tarafsız olmak demek, haklıdan yana olmak demektir.”
Av.A.Erdem Akyüz
erdemak@gmail.com