Doğrusu, bu mekanizmaya herhangi bir meydan okumaya karşı durmak için Soğuk Savaş zihniyetinin terk edilerek uluslararası ilişkilere yeni bir perspektiften bakılması,sorunlara çözümler bulmak için tüm uluslararası toplumun birlikte çalışılması gerekiyor.*
Oysa, Avrasya İşbirliği Teşkilatı ile Rusya’nın yeniden eski Sovyet bloku ülkelerini eline geçirmesinden duyulan endişeler,
ABD’nin Doğu Avrupa ve Kafkasya’yı Rusya’ya mı terk edeceği sorularından doğan gerginlikler,
ABD ve AB’nin Rusya’ya ardarda ekonomik,siyasi ve askeri yaptırım paketleri açmasıyla pekişiyor.
Nihayet, dün ABD Temsilciler Meclisi’nde Ukrayna kriziyle ilgili Rusya’ya birçok yaptırım uygulanmasını öngören 758 sayılı kararın kabul edilmesiyle ABD-Rusya arasında “Soğuk Savaş” tescil edilmiş bulunuyor.*
Karar; Rusya’nın uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını yasaklayan BM Antlaşmasına,1994’te Budapeşte Memorandumu ile yükümlendiği Ukrayna’nın bağımsızlık, egemenlik ve toprak bütünlüğüne karşı sorumluluklarına riayetini,
Kırım’ın ilhakına son vermesini, Ukrayna ile imzalanan 1997 Karadeniz Filosu ve Karakolları Antlaşmasına uymasını istiyor.
Güçlerini Ukrayna’dan geri çekmesini,ayrılıkçı paramiliter güçlere desteğini kardırmasını ve bu saldırgan politikaya Gürcistan,Moldova ve tüm ülkelerde son vermesini, aksi taktirde ekonomik,siyasi ve askeri baskıya alınmasını, enerji ihracaatının ve ticaretinin engellenmesini öngörüyor.
ABD Başkanı’na yükümlülüklerini ihlal eden Rusya Federasyonu’na hesap sorulması çağrısında bulunmanın yetkisini veriyor.
*
Bu sırada Başkan onayı bekleyen ABD Temsilciler Meclis’inde kabul edilen bir diğer karar dikkat çekiyor.
Karar İsrail’i bulunduğu “Stratejik Ortaklık”dan “NATO üyesi olmayan Büyük Stratejik Ortak”lığa geçiriyor.
ABD’nin İsrail ile savunma işbirliği geliştiriliyor,siber güvenlik,enerji, su mühendisliği, araştırma-geliştirme konularındaki işbirliği arttırılıyor, ABD’ye yönelik ihracaat kolaylaştırılırken, ABD silah stoklarının İsrail’de artarak devam etmesi öngörülüyor.
*
Bu iki kararın ivmesiyle ABD’nin “Avrupa ülkelerinin enerji alımındaki Rusya’ya olan bağlılığı önlenmelidir.Eğer Avrupa pazarlarına ulaşan enerji kaynakları çeşitlendirilirse enerji güvenliği temin edilir ” konsepti bir sıra kararla işletiliyor, Rusya’yada karşı önlemler almak düşüyor.
*
Rus GazpromBank’a, Vnesheconombank’a, petrol üreticisi Rosneft’e, doğal gaz tedarikçisi Novatek şirketlerine finansal destek sağlanması yasaklanmıştır.
Avrupa Parlamentosu’nun kararıyla Gazprom şirketinin Rus gazını Karadeniz üzerinden Avrupa’ya taşımayı hedefleyen Güney Akım projesine ilişkin çalışmalar askıya alınmış, Rusya Devlet Başkanı Putin karşı bir hamle olarak Türkiye ziyaretinde bu projenin iptal edildiğini açıklamıştır.
Japonya, Çernomorskneftegaza ve Neftebaza adlı şirketlerin varlıklarını dondururken,
Türkiye ve Azerbaycan Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı ve Trans Anadolu Projesi’ni küresel pazarların himayesine,işbirliği ve güvenlik ağına katmıştır.
*
Şimdi Avrupa pazarlarına ulaşan enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesinde yeni bir adım atılıyor.
İsrail ve Güney Kıbrıs’ın Doğu Akdeniz’de bulduğu doğalgazın Avrupa’ya naklinde üzerinden karşılıklı adımlar atılıyor ve Soğuk Savaş’ın amansız mücadelesi henüz başlıyor.
*
Başlangıçta, İsrail ve Güney Kıbrıs’ın doğalgazını az maliyet ile hızlı getiri sağlamak kaydiyle Avrupa’ya satabilmesinde komşu ülkelerin mevcut boru hatlarının kullanılması düşünülüyordu.
Türkiye’deki boru hatlarından faydalanılamadı,çünkü Türkiye’nin bu alanda bulunan gazda KKTC’nin de payı olduğu tezi,
Güney Kıbrıs’ın Türkiye ile KKTC sorunu ve İsrail-Türkiye’nin mevcut kopuk ilişkileri buna imkan vermedi.
*
ABD’nin İsrail’i “NATO üyesi olmayan Büyük Stratejik Ortak” statüsüne almasıyla birlikte,
Yunanistan, Güney Kıbrıs ve İsrail enerji bakanları, gelecek hafta içinde doğalgazı Avrupa’ya taşıyacak yeni bir doğalgaz boru hattının planlarını AB ile görüşmeye hazırlanıyor.
İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın offshore sahalarının bağlanmasıyla oluşturulacak Doğu Akdeniz Boru Hattı ile gazın Yunanistan ve diğer Güney Avrupa ülkelerine ulaştırılması öngörülüyor.
Türkiye by-pass edilirken Avrupa’nın Rusya’ya enerji bağımlılığının engellenmesi öngörülüyor.*
Bu sırada Rusya’da karşı atak geliştiriyor.
Devlet Başkanı Putin’in Türkiye ziyaretinde teklif ettiği plana göre Gazprom şirketi, hem Ukrayna’daki doğalgaz dağıtım merkezini by-pass eden,hem de iptal edilen Güney Akım’ın yerine Türkiye topraklarından geçerek Avrupa’ya ulaşacak bir hat inşa etmeyi öngörüyor.
Rusya, Ukrayna ile yaptığı anlaşmanın 2020’de sona ermesinin ardından Avrupa’ya sevkiyatını, Mavi Akım’a paralel bir şekilde Karadeniz’in altından geçerek Türkiye’nin kuzeybatısından Yunanistan sınırına ulaşması ve burada kurulacak bir doğalgaz dağıtım merkezi vasıtasıyla gerçekleştirmeyi hedefliyor.*
Soğuk Savaş’ın tescil edildiği ve henüz başlangıçta, bir taraftan AB sponsorluğunda İsrail-Kıbrıs Rum Kesimi-Yunanistan’ın “Akdeniz koridoru”nu İsrail doğal gazı için kullanma öngörüsü,
Diğer taraftan, Rusya’nın Ukrayna’yı by-pass ederek Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşacak doğal gaz hattı öngörüsü;
Merkezinde Türkiye’nin yeraldığı bölgeyi enerji işbirliği alanı değil,her türlü çözümsüzlüğü çeşitlendirerek bir çatışma alanı haline getirmeye adaydır.
6.12.2014