Türkiye’yi hazır AEB üyesi olarak görenlerin sayısı hızla artıyor
“Avrasya Ekonomik Birliği’nin bir sonraki potansiyel üyelerinin başında Türkiye geliyor.” Bu görüş, İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi Rusya ve Doğu Avrupa Araştırmaları Merkezi’nden Prof. Julian Cooper’a ait.
Astana’da Putin, Nazarbayev ve Lukaşenko’nun imzaladığı Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) anlaşması yankı yaratırken, Türkiye’nin ismi de öne çıkmaya başladı.
Putin’in “Diğer ülkelere de kapının açık olduğunu” vurgulaması dikkat çekerken, Ermenistan ve Kırgızistan’dan sonra Türkiye adaylar arasında sayılıyor.
Prof. Cooper, AB üyeliği gittikçe gündemden düşen Türkiye’nin adaylığının dün Nazarbayev tarafından bir kez daha ifa edildiğini hatırlattı.
Bu arada hem Türkiye’de, hem de eski Sovyet coğrafyasında Türkiye’nin ismi gündeme geldiğinde sık sık vurgulanan bir argüman, Ankara’nın “eski SSCB kuruluyor” algısını yok etmek açısından önem taşıdığı gerçeği.
Örneğin Sabah gazetesinde konuyu ele alan uzmanlardan İlknur Menlik şu görüşü öne çıkarıyor:
“Türkiye ise bu oluşumda henüz resmi olarak adı geçmese de bence Ukrayna’dan daha fazla kilit ülke durumunda. AB ve ABD’ye yakınlığı nedeniyle Türkiye’nin üyeliğine soğuk baksa da Putin, Türkiye’ye de açık kapı bırakmayı ihmal etmiyor. Türkiye iki yönden oldukça önemli. Bunlardan biri Karadeniz. Karadeniz, Birliğin denize açıldığı tek nokta. Üstelik bu sayede Karadeniz’e kıyısı bulunan Rusya, Avrasya Ekonomik Topluluğu ülkelerine deniz yoluyla gelecek ürünlerde gümrüksüz giriş kapısı olarak avantajlı bir konum elde edecek.
İkincisi, Nazarbayev’in de dile getirdiği, Türkiye’nin Birliğe üye olmasının dünya genelindeki olası etkisi. Hatırlamakta fayda var; Nazarbayev geçen yıl: “Bize ‘Sovyetler Birliği’ni mi kuruyorsunuz’ deniliyor. Türkiye’yi birliğe alırsak bu soru ortadan kalkar.” demişti. 2015 yılı ile birlikte genişlemek isteyen Birlik için Türkiye önemli. Zira Türkmenistan, Azerbaycan ve Özbekistan baştan beri bu oluşuma mesafeli duruyor. Türkiye’nin üyeliğinin, bu ülkelerin “Eski Sovyetler Birliği yeniden mi kuruluyor?” türünden endişelerini ortadan kaldıracağı ve üye olmalarının daha da kolaylaşacağı konuşuluyor.
Türkiye ise şimdilik Çin ve Rusya’nın başını çektiği Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) gibi daha üst kabul edilebilecek bir oluşuma yönelmiş durumda. Ancak ŞİÖ’nün de Avrasya Birliği’nin oyun alanlarından biri olduğunu unutmamak lazım.
Öte yandan Ermenistan’ın da yer alacağı bir Avrasya Ekonomik Birliği Türkiye için zor görünüyor. Tabii diğer tarafta AB ve Gümrük Birliği duruyor. Bu da kritik öneme haiz; bununla birlikte dün biten AB seçimlerinin sonuçları… Yeni Avrupa Türkiye’nin bundan sonraki üyelik sürecine nasıl bakacak?
Bir yanda eli güçlenmeye başlayan bir Rusya ve Avrasya Birliği, diğer yanda enerji krizine doğru giden bir AB, öte tarafta Türkiye’nin dahil olmak istediği Transatlantik Yatırım Ortaklığı ve diğer ilişkileriyle ABD. Bana göre Türkiye asıl şimdi hem siyasi hem de ekonomik olarak çok stratejik bir noktada.” (Turkrus.com)