Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) tarafından 28-30 Mayıs 2014 de Edirne‘de düzenlenen 3. Dünya Türk Forumunun iki konusu vardı: „Türk Cumhuriyetleri; Kültür Diplomasisi ve Turizm“ ; „Türk ve Ermeni Diasporaları; Kamu Diplomasisi: Fırsatlar ve Riskler“.
Türk-Ermeni İlişkileri, konunun uzmanı bilim insanları, emekli büyükelçiler ve milletvekilleri arasında dört panelde tartışıldı. Tebliğ sunanlar arasında arşiv araştımalarıyla tanınan tarihçi Prof. Justin Maccarthy (ABD), Prof. Dr. Musa Gasımlı (Azerbaycan), Dr. Mehmet Perinçek (Türkiye) de bulunuyordu. Konuşmalar TASAM tarafından kitap olarak yayınlanacaktır.
Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri hakkındaki Kamuoyuna yapılan aşağıdaki açıklama,aralarında Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Irak, KKTC, Makedonya, Macaristan, Rusya, Finlandiya, Hollanda, Avusturya, Suriye, Fransa ve ABD’den gelen 140 katılımcı tarafından imzalanmıştır.
„Kafkaslarda Barışın ve İyi Komşuluk İlişkilerinin Kalıcı Olarak Sağlanması amacıyla,
3. Dünya Türk Forumuna katılanların Kamuoyu Açıklaması, Edirne, 28-30 Mayıs
Aşağıda imzası bulunan bizler, Kafkaslar`da barışın kalıcı olarak korunmasını istiyoruz. Bunun için Ermenistan’ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarından çekilmesi, bir milyona yakın kaçgının kendi yerlerine dönmelerinin sağlanması ve Dağlık Karabağı sorununa kalıcı bir çözüm bulunması gerekmektedir. Bu nedenle barıştan yana herkesin bu sorunun çözümüne katkı vermesi önemli bir görevdir.
Ermenistan 1992-1994 yıllarında, Dağlık Karabağı ve çevresindeki eyaletleri işgal etmiştir. Bu savaşta 20.000 insan ölmüş ve bir milyona yakın Azerbaycan’lı işgal edilen topraklardan evini barkını bırakarak Bakü ve çevresine kaçmak zorunda kalmıştır. Bu işgal esnasında 25-26 Şubat 1992 Tarihinde Hocali kasabası tanklarla yerle bir edilmiş, çoğu kadın, yaşlı ve çocuk 613 Azeri Türkü katledilmiştir. Günümüze kadar sürmekte olan bu durum nedeniyle Azerbaycan topraklarının beşte biri Ermenistan`ın işgali altında bulunmaktadır. Bir milyona yakın Azeri Türkü hala kendi evlerine ve topraklarına dönmeyi beklemektedirler.
- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 1993 yılında aldığı dört kararla, Dağlık-Karabağın ve çevresindeki Reyonların Ermenistan tarafından işgalini kınamış ve Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilmesini istemiştir.
- Günümüze değin Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi ve 2007 yılında da örneğin Almanya Parlamentosu bu doğrultuda kararlar almışlardır.
Kafkaslarda yeni bir savaşın önlenmesi ve barışınn kalıcı olarak korunması için, Ermenistan`ın yukardaki uluslararası kararlara derhal uymasını istiyoruz.”
Konuşmacı olduğum “Türk-Ermeni İlişkilerinde Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” oturumundaki tebliğimi, ekde bilginize sunuyorum.
Prof. Dr. Hakkı Keskin