Anadolu’nun göçebe yaşamı sürdüren son Yörük topluluğu olan Sarıkeçililer için göç zamanı geldi. Kış aylarını Mersin’in Anamur, Aydıncık ve Gülnar ilçelerinde, yaz aylarını ise Konya ve Karaman yaylalarında geçiren Sarıkeçili Yörüklerinin yaşam alanları giderek daralsa da onlar binlerce yıllık kültürlerini yaşatma savaşımı veriyor. Hazırlıklarını tamamlayan kimi Sarıkeçili ailelerinin Aydıncık’tan Çumra yaylalarına doğru yola koyulmasıyla başlayan göç, Nisan ayının 20’sinden sonra hızlanacak.
ANADOLU’NUN GÖÇEBELİĞİ SÜRDÜREN SON TOPLULUĞU
Kılkeçisi yetiştiriciliği ile yaşamlarını sürdüren Sarıkeçililer, Anadolu’da göçebe yaşamı sürdüren son Yörük topluluğu. Yaklaşık 2 bin kişilik bir Sarıkeçili topluluğu, yerleşik yaşama geçmemek için her türlü zorluğa rağmen direniyor. Binlerce yıldır doğanın içinde yaşamın tümüyle birlikte devinerek varlıklarını sürdüren Sarıkeçililer, keçi kılından dokunan çadırlarda yaşıyorlar. Keçi sütünden ürettikleri peynir onlar için önemli bir geçim kaynağı. Devlete kirasını ödedikleri mera ve yaylalarda keçilerini otlatan Sarıkeçililer için yaşam giderek zorlaşıyor. Çünkü göç yolları ve yaşam alanları giderek daralıyor. Bunun en büyük nedeni de son yıllarda kırsalda giderek hız kazanan, baraj ve taş ocağı gibi yıkım projeleri ve onların varlığı hesaba katılmadan yapılan yasal düzenlemeler.
6 HAFTADA 500 KİLOMETRE YÜRÜYECEKLER
Mersin’in Aydıncık ilçesi sahilinde kışı geçiren Sarıkeçililer, Nisan ortalarında Konya yaylalarına doğru göçmeye başlıyor. Keçileri ve develeriyle birlikte yaklaşık 500 kilometrelik göç yolunu 6 hafta gibi bir sürede ve yürüyerek katediyorlar. Göç, sahilden başlayarak giderek yükselen rakımdaki otların yeşermesi anlamına da geliyor. Bu nedenle göç yolu keçiler için bir şölene dönüşüyor. Sarıkeçililer “göç zamanı geldi mi keçileri bağlasan durmaz” diyorlar. Göç hazırlığını tamamlayan kimi aileler Aydıncık’tan yola çıktılar. Her yıl göç başladığı günlerde yapılan şenlik ise bu yıl 16-18 Mayıs tarihleri arasında Konya’nın Çumra ilçesinde gerçekleştirilecek.
KEÇİ OTLATILAN ALANLAR GİDEREK DARALIYOR
Göç hazırlıklarını yaptığı sırada sorularımızı yanıtlayan Sarıkeçililer Derneği Başkanı Pervin Çoban Savran, Nisan ayının 20’sinden sonra kalabalık gruplar halinde göçün hızlanacağını söylüyor. Göç yolunda ve yaylalarda yaşadıkları sorunlara değinen Savran, keçi otlatacakları alanların giderek daraldığını anlatıyor.
Keçilerde uygulaması zorunlu olan küpelerin özellikle oğlaklarda çeşitli hastalıklara neden olduğunu anlatan Savran, “küpeler büyük olduğu için oğlakların beyinlerinde ur oluşuyor. Küpeler çalılara takılıyor, kimi keçiler deliriyor. Bu soruna bir çözüm getirilmesini bekliyoruz. Sarıkeçili ailelerini rahatsız eden bir başka konu da, göç sırasında ve yaşam alanlarımızda dışarıdan gelen ziyaretçilerin çektiği fotoğrafların para karşılığı satılıyor oluşu. Az da olsa bu tür davranışlar bizi üzüyor” diye konuştu.
BAKAN DAVUTOĞLU’NDAN ‘SİZİN ERKEKLERİNİZ YOK MU?’ SORUSU
UNESCO tarafından hazırlanan Somut Olmayan Kültürel Miras Projesi (SOKÜM) kapsamında yaşamlarını sürdürebilmeleri için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca desteklenme kararı alınan Sarıkeçililer’le ilgili dosyanın sürüncemede bırakıldığını da dile getiren Savran, “seçimlerden bir hafta önce Çumra’yı ziyaret eden Dışişleri Bakanımız Ahmet Davutoğlu’na dosyayı bizzat verdim ve taleplerimizi aktardım. Ancak, ‘sizin erkekleriniz yok mu, onlar nerede?’ diyen Sayın Bakanımızın ifadeleri beni son derece rahatsız etti, üzdü. Benzeri ifadeleri Orman Bölge Müdürlüğü yöneticilerinden de duydum. Bir kadın olarak sorunlarımızın çözümü için uğraşıyor olmamdan rahatsızlık duyulması anlaşılır gibi değil. Bizim kültürümüzde kadın erkek ayrımı yoktur” ifadelerini kullandı.
Yusuf Yavuz
Odatv.com