Günümüzden binlerce yıl öncesine ait bir lanet, bir beddua. Aynı günümüzde yapılanlar gibi. Bu laneti içeren tablet, birçok koleksiyondaki parçanın birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu tablet parçaları İstanbul Arkeoloji Müzesi, Philadelphia Üniversite Müzesi ve Hilprecht koleksiyonunda bulunmaktadır.
Bu tablet ilk incelendiğinde Ur ve Nippur şehirlerinin yıkılışına ait bir ağıt olduğu zannedilmişti. Fakat başka parçaları da ortaya çıktığında bunun şairane yazılmış tarihsel bir belge olduğu ortaya çıktı. Bu belgede, Sumerli bir yazar ve bilgin bütün Sumer’e, özellikle de kudretli bir kent olan Agade’ye felaket getirmiş, akıllarda yer eden tarihsel bir olayın ardında yatan nedenlerle ilgili yorumunu sunar. İşte bedduamız bu tablette yer almaktadır. Dizeler şöyledir:
Ekur’a saldırmaya cüret eden, Enlil’e (karşı gelen) kent,
Ekur’a saldırmaya cüret eden, Enlil’e (karşı gelen) Agade,
Korulukların toz gibi yerle bir olsun …..
Balçığın (tuğla) dipsiz derinliklerine dönsün,
Ağaçların ormanlarına dönsün,
Ağaçların Ninildu’nun lanetlediklerine dönsün,
Boğazlanan öküzlerinin yerine kadınlarını boğazlayasın,
Kesilen koyunlarının yerine, çocuklarını kesesin,
Yoksulların değerli (?) çocuklarını sularda boğmak zorunda kalsınlar,
…….
Agade, sevinçli yürekle inşa edilen sarayın, keder verici bir harabeye dönüşsün ….
Ayinlerinin ve dinsel törenlerinin yapıldığı yerlerde,
Harabelerde (gezinen) tilkinin kuyruğu sessizce kayıp …..
Kanal kenarındaki gemilerin çekildiği yolu yabani otlar bürüsün,
Araba yolunda “ağlama otu”ndan başka bir şey büyümesin,
Gemilerin çekildiği yolda ve iskelelerinde,
Yabani keçileri, haşarat (?), yılan ve dağ akrepleri yüzünden hiçbir insan yürüyemesin,
Yürek yatıştıran bitkilerin büyüdüğü ovalarında,
Gözyaşı kamışından başkası büyümesin,
Tatlı akan suların yerine, acı sular aksın Agade,
“Bu kente yerleşeceğim” diyen oturacak iyi bir yer bulamayacak,
“Agade’de yatacağım” diyen uyumak için iyi bir yer bulamayacak.
Yukarıdaki dizelerde görüldüğü gibi bayağı kötü bir beddua. Günümüzde siyasilerimiz de aynı şekilde beddua etmeye başladılar. Değişen bir şey yok. Sumerlerin bedduası mı, yoksa şimdiki beddualar mı daha kötü karar sizlere kalmış. Diğer yazılarımda görüşünceye dek esenlikle kalın.
Dip. Ark. Kadir YILDIRIMSAL
e-mail: kyildirimsal@istanbul.com