SULTAN ABDÜLHAMİD’İN A.B.D.’YE YARDIMI

988235_10151941275521264_674464153_n
“Johnstown felaketi”, 1889’da vuku bulan ve “ABD’de yüzyılın en büyük felaketi” sayılan sel baskınıdır. Şiddetli yağmurl…arın ardından başlayan ve yaklaşık 2 bin kişinin ölümüyle ve binlerce insanın evsiz barksız kalmasıyla sonuçlanan bu felaketde bölgeye ilk yardımı yapan ve ulaştıran devlet Osmanlı olmuştur. Strauss’un dediği gibi yardımı, talep gelmeden yapan Sultan afetten haberdar olur olmaz ABD’nin İstanbul elçisi Oscar Strauss‘u huzuruna çağırdı. Ona hadiseden çok müteessir olduğunu söyledi ve kendisinden, afetzedeler için yapacağı gıda (zahire) yardımının yanı sıra 200 Osmanlı lirası (1.000 dolar, bugünkü değerlerle en az 40 bin dolar) nakit yardımın yerine ulaştırılmasına yardımcı olmasını istedi.

ABD’nin İstanbul elçisi Oscar Strauss bunu şöyle anlatır: “Johnstown felaketi sırasında İstanbul Sefareti’nde bulunuyordum. O zaman Osmanlı Devleti’nin malî durumunun pek müsait olmadığını bildiğimden durumu padişaha arz edip ondan istifade etmeyi münasip görmemiştim. Buna rağmen afetten bir iki gün sonra saraya davet edildim. Osmanlı Sultanı hadiseden duyduğu üzüntüyü ifade ederek ihsan etmeyi düşündükleri yardımı memleketime ulaştırıp ulaştıramayacağımı sorup 200 lira verdiler ki, bunu o zaman Dışişleri Bakanlığı’na gönderdim. Hatırladığıma göre o esnada Avrupa hükümdarları arasında yalnız Osmanlı padişahı kendisinden istenmeden yüklü bir yardımda bulunmuş, böylece Amerikan halkı hakkındaki dostane duygularını ortaya koymuştur.”

Selden 5 yıl sonra bu defa bir yangın felaketi yaşar Amerika. Minnesota ve Wisconsin’deki orman yangınları karşısında yine harekete geçen Sultan Abdülhamid bu defa 300 Osmanlı lirası (1.500 dolar, bugünkü değerlerle en az 60 bin dolar) göndermiştir. Nitekim onun bu “dostane yaklaşımı” sayesinde gazetelerde “Türk Sultanı“ndan övgüyle söz edilir olmuştur (Chicago Daily Tribune, 12 Eylül 1894). Yardımların olumlu etkisini şuradan anlıyoruz ki, 1894 yılında bu defa İstanbul’da meydana gelen deprem sonrasında başta Elçi olmak üzere ABD halkı, hatta gazeteler Osmanlı yardımlarına karşılık vermek ihtiyacını duymuş ve yardım kampanyaları düzenleyerek para toplamışlardır. Oysa aynı Amerikalılar 1894’ten kısa bir süre önce Yunanistan’daki depreme hiç ilgi göstermemiş, kampanyalar neredeyse ‘tek kuruş’ yardım toplayamamışlardı.

New York Times’ın 14 Ekim 1900 tarihli nüshasında yer alan “Türkiye’yi iyi günler bekliyor, bundan sonra gelişmeler daha da hızlanacak. Abdülhamid geçmişte yaptığı gibi gelecekte de ilerleme ve medeniyeti teşvike devam edecek. Herkesin onun uzun ve müreffeh hükümranlığını arzu etmesi gerekiyor.”

İşte New York Times sayfalarına yansıyan olumlu ve dostane havanın oluşumunda Sultan Abdülhamid’in bu tam yerinde ve zamanında yaptığı incelikli yardım büyük rol oynamış, hatta yine 1900 yılında ABD’nin eski İstanbul Elçisi Alexander Terrell, aynı gazetede bulunan Washington’daki meslektaşlarına Osmanlı Sultanı adına şu güvenceyi veriyordu: “Onu dürüst bir insan olarak görüyorum. Kendisini gayet iyi tanıyorum ve inanıyorum ki, Abdülhamid Avrupa’da iken karşılaştığım en entelektüel insandır.” (26 Nisan 1900)

ABD’nin İstanbul elçisi Oscar Strauss bunu şöyle anlatır: “Johnstown felaketi sırasında İstanbul Sefareti’nde bulunuyordum. O zaman Osmanlı Devleti’nin malî durumunun pek müsait olmadığını bildiğimden durumu padişaha arz edip ondan istifade etmeyi münasip görmemiştim. Buna rağmen afetten bir iki gün sonra saraya davet edildim. Osmanlı Sultanı hadiseden duyduğu üzüntüyü ifade ederek ihsan etmeyi düşündükleri yardımı memleketime ulaştırıp ulaştıramayacağımı sorup 200 lira verdiler ki, bunu o zaman Dışişleri Bakanlığı’na gönderdim. Hatırladığıma göre o esnada Avrupa hükümdarları arasında yalnız Osmanlı padişahı kendisinden istenmeden yüklü bir yardımda bulunmuş, böylece Amerikan halkı hakkındaki dostane duygularını ortaya koymuştur.” - 988235 10151941275521264 674464153 n