NECDET BULUZ
Bugünkü AKP iktidarı, çok özel kanunları gece yarısı baskınları ile Meclis’ten geçirmekte ustalaştılar. Son olarak Türk Petrol Kanunu Tasarısı gece yarısı operasyonu ile Meclis’ten geçirildi. Dikkat ediniz, Türkiye’de petrol arayan bazı yabancı şirketler var. Bunların tespit ettikleri petrol alanları da bulunuyor. Ancak, Shell, BP, Exxson Mobil gibi petrol şirketlerinin beklentilerini karşılayacak kanun bugüne kadar çıkarılmamıştı. Şimdi, düğmeye basıldı. Dünyanın her tarafını talan eden Amerikalı, İngiliz, İtalyan ve Fransız petrol şirketleri şimdi çok önemli yerlerde petrol arayacaklar.
Adı geçen şirketlerin petrol arayacağını söylemek istemiyoruz. Zaten, nerede ne kadar petrol ve rezerv var hepsini biliyorlar. Çıkarmak istedikleri petrol yatakları yasaya takılıyordu. Şimdi yasa çıkınca bu alanlara girecekler. Kanuna göre askeri yasak bölgeler ile güvenlik bölgeleri de bu alanların içinde bulunuyor. Kanun, aynı zamanda ormanlık ve SİT alanlarında da petrol aranmasının önündeki engelleri kaldırıyor.
KANUN YABANCILARA YARAYACAK
Hemen her gün gündem değişiyor. Kamuoyu, 3.Köprünün adı ile, Taksim Gezi Parkı’na yapılacak olan AVM ile meşgul ediliyor. Bunlara yeni gündem maddeleri de ekleniyor. Dikkatler çeşitli alanlara dağıtılıyor. Bu arada gece yarısı verilen ve önceden hazırlanan önergelerle de Türkiye parsel parsel satılıyor, pazarlanıyor.
Kanun tasarısı ne içeriyor, ona da bakalım:
Petrol hakkı sahibi, arama veya işletme ruhsatında veya civarında petrol işlemi için gerekli arazinin kullanma hakkını, arazi özel mülkiyete ait ise anlaşma, anlaşmazlık durumunda ise kamulaştırma yoluyla elde edebilecek. Kanuna göre petrol sahaları gerekli görüldüğünde açık artırmaya çıkarılacak. Devlet ise çıkarılacak petrolün sadece 8’de birini devlet hissesi olarak alabilecek.
Yine kanuna göre, petrol arayıcı veya işletmecisi, ürettiği petrolün sekizde birini toptan fiyatları esas alarak devlet hissesi olarak ödeyecek. Arama veya işletme ruhsatları ile ilgili olarak yapılan petrol işlemlerinde kullanılan petrolden devlet hissesi alınmayacak.
PEŞKEŞ Mİ ÇEKİLİYOR?
Petrol hakkı sahibi yabancılar, Türk kara sularında petrol arama ve üretim faaliyeti yapabilecek. Petrol hakkı sahipleri, 1980’den sonra keşfettikleri petrol sahalarında ürettikleri ham petrol ve doğalgazın kara sahalarındaki yüzde 35’ini ve deniz sahalarında yüzde 45’ini ihraç edebilecek. Geri kalan kısım ile 1980’den önce bulunmuş sahalardan üretilen ham petrol ve doğalgazın tamamı ülke ihtiyacına ayrılacak.
Şimdi ister istemez, apar topar gece yarısı önergesi ile çıkarılan bu kanun “Türkiye’deki petrol sahaları yabancılara peşkeş mi çekiliyor?” sorusunu akıllara getiriyor. Daha önce bu konu ile ilgili bazı çalışmalar yapılmış, Türkiye’nin “Petrol denizi üzerinde yüzen bir ülke” olduğu raporlara geçirilmişti.
Bir not daha düşelim:
Bir İngiliz petrol devinin Türkiye’deki petrollerle ilgili hazırlattığı raporun bir bölümünde “Sadece Türkiye’nin toprakları değil, Karadeniz, Ege ve Akdeniz’in altı da zengin petrol ve doğalgaz yatakları ile dolu” ifadeleri kullanılmış. Zaten uzun zamandan bu yana konu ile ilgili çalışma yapan bilim adamları da aynı şeyleri söylemiyorlar mı?
HANGİ ALANDA NE VAR BİLİNİYOR
1958 yılında Amerikalılar TPAO ile birlikte Anadolu’nun birçok bölgesinde petrol araması çalışması yapmıştı. Çok yerde de petrol bulunduğu ortaya çıktı. Daha sonra bu kuyular kapatıldı. Gerekçe olarak da “Çıksa bile maliyeti karşılamaz” denildi. Ya da “Kalite bakımından yetersiz” görüşü öne sürüldü. Türkiye’nin hangi noktalarında hangi kalitede ve rezervde petrol yataklarının bulunduğunu şu anda Amerikalılar ve İngilizler bizden daha iyi biliyor. Yıllardır yapılan çalışmalarda elde edilen verilere göre şimdi bu sahaları ele geçirip talan etmenin hesaplarını yapıyorlar. Bugünkü Hükümet’ten de istedikleri kanunları çıkartabiliyorlar.
Türk Petrol Kanunun Tasarısı, 18 petrol bölgesine ayrılan Türkiye’yi kara ve deniz olmak üzere iki petrol bölgesine ayırıyor. Petrol hakkı sahibi yabancılar Türk kara sularında da arama ve üretim yapabilecekler.
e.mail: necdetes@mynet.com
