Türk kamuoyu, Türkiye’de henüz Avrupa Günü olarak bilinen bir günün varlığından haberdar değildir. Avrupa’da Mayıs ayının ilk 10 günü önemli günler olarak kabul edilmiştir.
Avrupa Günü olarak Avrupa’da kutlanan gün aslında 5 Mayıs‘tır. 5 Mayıs 1949 tarihinde Avrupa Konseyi kurulmuştur. İnsan hakları, hukukun üstünlüğü ve parlamenter demokrasi gibi ilkeleri savunduğu ve yerleştirmeyi amaçlamıştır.
5 Mayıs, 1964 yılından bu yana bazı Avrupa ülkelerinde Avrupa Günü olarak kutlanmaktadır.
Bugünkü Avrupa Birliği’nin oluşumuna yol açan, geniş kapsamlı bir Birliğin kurulmasının ardındaki fikirler ilk defa 9 Mayıs 1950 tarihinde Paris’te dile getirilmiştir. Avrupa Birliği ise ( o zamanki ismiyle Avrupa Ekonomik Topluluğu ) 9 Mayıs‘ı “Avrupa Günü” ilan etmiştir.
Zamanın Fransız Dışişleri Bakanı Robert Schuman, istikrarsızlığın ve parçalanmanın eşiğine gelmiş olan Avrupa’nın birleştirilmesi amacıyla kaleme aldığı ve kendi adıyla anılan Schuman Bildirisi’ni uluslararası basın kuruluşlarının önünde 9 Mayıs 1950 tarihinde okumuştur.
Fransa, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine hitaben, kömür ve çelik üretimlerini tek bir çatı altında birleştirme çağrısı yapan Schuman, o zamanlar tüm askeri gücün temelini oluşturan kömür ve çelik sanayinin yönetiminden yükümlü olacak uluslarüstü bir Avrupa Kurumu’nun oluşturulmasını önermiştir.
Schuman’ın bu teklifinin ardındaki düşünce, savaş sanayinin ana maddeleri olan kömür ve çeliğin üretim ve kullanım yetkisinin bütün olarak ortak bir Avrupa Yüksek Mercii’nin altında buluşturulması, Avrupa’nın birleşmesinde başarıya ulaşması ve gelecekteki olası bir Fransa-Almanya çatışmasının önlenmesi için yeni bir ekonomik ve politik çerçevenin gerekliliğine olan inancı idi.
Bu inanç, daha sonraları Avrupa Birliği’ne üye olacak ülkelerin siyasi ve ekonomik açıdan büyük bir güç olmasına önemli katkılarda bulunmuştur. 1985 yılında Milano Zirvesi’nde bir araya gelen AB liderleri, 9 Mayıs’ın her yıl Avrupa Günü olarak kutlanmasına karar vermiştir.
9 Mayıs Avrupa Günü, tek para birimi Euro, mavi zemin üzerindeki 12 sarı yıldızdan oluşan bayrağı ve Avrupa Marşı (Beethoven’in Dokuzuncu Senfonisi) ile birlikte Avrupa Birliği’nin simgelerinden biri olmuştur.
Avrupa Günü, ‘Farklılıkta Birleştik’ ilkesi doğrultusunda bütünleşen farklı Avrupa ülkelerinden insanları ve kültürleri bir araya getiren etkinliklerin düzenlenmesi için bir fırsattır.
Bu fırsatı Türkiye iyi kullanmalıdır. Türkiye’nin AB üyeliğine karşı çıkanlar Schuman’ın bundan 63 yıl önce kaleme aldığı bildiriyi mutlaka iyi okumalıdırlar.
Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schuman Mayıs 1950’de “Avrupa uluslarının bir araya gelmeleri, Fransa ile Almanya arasında çok uzun bir süreden beri var olan karşıtlığın ortadan kaldırılmasını gerektirir. Yapılacak her türlü girişim ilk önce bu iki ülkeyle ilgili olmalıdır” demiştir.
Avrupa Günü, 1999 Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye aday ülke statüsünün resmen verilmesiyle 2000 yılından bu yana ülkemizde de kutlanmaktadır.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül 9 Mayıs Avrupa Günü’ne ilişkin olarak tüm Avrupa haklarını tebrik ederek, Avrupa’nın içinde bulunduğu kriz ortamında ve bölgesel politikada yaşanan sıkıntılarda Avrupa projesinin daha önemli hale geldiğini belirtmiştir.
Avrupa’nın bu gelişmelerde kabuğuna çekilmek yerine, kabuğunu yırtmak hedefiyle iç politikada ve bölgesel politikada daha etkin olabileceğini açıklamış, Avrupa’nın geleceğinde Türkiye’nin üyeliğinin de önemli olduğuna dikkati çekmiştir.
Avrupa’nın tartışılmaz bir parçası olan Türkiye’nin AB üyeliğinin pek çok konuda AB’ye önemli artılar getireceğini açıklamıştır.
Başbakan Erdoğan mesajında “AB’nin, kurucu liderlerinin cesur vizyonunu yeniden hayata geçirerek Türkiye’yi tam üye olarak Birliğe dahil etme kararlılığını göstermesini bekliyoruz. Türkiye’yi içine alacak bir AB, bölgesel ve küresel sınamalar karşısında şüphesiz çok daha donanımlı olacaktır” derken, “1963 yılında ortaya koyduğumuz AB’ne tam üyelik perspektifimiz stratejik bir tercihimiz olmaya devam etmektedir” diyen Dışişleri Bakanı Davutoğlu “Avrupa ailesinin doğal bir parçası olan Türkiye AB ile ortak değerleri paylaşmaktadır” ifadesini kullanmıştır.
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ilk defa 9 Mayıs 2000 tarihinde Cumhurbaşkanı köşkünde bir tören düzenleyerek Avrupa Günü’nü kutlamıştır.
Demirel’in davetine katılmış, Türk bürokrasindeki ilk yapılanma olan DPT AET Dairesi’ni kurmuş, uzun yıllardır AB konularında yazan ve fikir üreten, 10 baskı yapmış olan Avrupa Birliği ve Türkiye kitabının yazarı olarak tüm okurlarımın Avrupa Günü’nü kutluyorum.
