Anadolu Ajansı’nın 5 Mart 2013 tarihli bir haberini belki çoğumuz gözden kaçırmış olabiliriz: “Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Times Higher Education tarafından ilan edilen ‘ World Reputation Rankings 2013’ listesinde dünyanın ilk 60 üniversitesi arasına girdi.”
ODTÜ’nin listesine girdiği World Reputation Rankings 2013, farklı coğrafi bölgeleri ve akademik disiplinleri temsil etmek üzere Times Higher Education ve Thomson Reuters tarafından 144 ülkeden seçilen 17 bin akademisyenin katılımıyla Mart-Nisan 2012 tarihleri arasında yapılan Thomson Reuters 2012 Academic Reputation Survey anketine dayanmaktadır.
Dünyanın en iyi 100 üniversitesini belirlemek amacıyla yapılan ankette, katılımcılardan hem eğitim hem araştırma alanında mükemmel olarak tanımladıkları en fazla 15 üniversiteyi seçmeleri istenmekte, ayrıca onlara en başarılı mezununuzun lisansüstü eğitim için hangi üniversiteye gitmesini önerirsiniz gibi sorular da yöneltilmektedir.
Times Higher Education (THE) sıralamasında dünyadaki ilk on üniversite şunlardır: Harvard University, Massachusetts Institute of Technology, University of Cambridge, University of Oxford, University of California Berkeley, Stanford University, Princeton University , University of California Los Angeles, University of Tokyo, Yale University.
2011 ve 2012 yıllarında olduğu gibi, 2013 yılı listesinin üst sıralarında ABD, İngiltere, Japonya ve Avustralya gibi gelişmiş ülkelerin üniversiteleri vardır.
ODTÜ’den yapılan açıklamada, İtalya, İspanya, Hindistan, Avusturya, İrlanda, Yunanistan, Danimarka, Portekiz, Norveç ve Meksika gibi birçok ülkenin üniversitelerinin listeye giremediğinin ve sadece 20 ülkenin temsil edildiği listede ODTÜ’nün geçen yıla göre yükselerek dünyanın en iyi 60 üniversitesi arasına girmesinin hem Türkiye hem ODTÜ için büyük bir onur ve prestij kaynağı olduğu belirtilmiştir.
Günümüzde üniversitelerin bilimsel performanslarının değerlendirmeleri, daha çok internet ortamında elektronik dergilerdeki (Cybermetric) yayınlarından Webometrik olarak yapılmaktadır.
Webometrik değerlendirmeler web siteleri gözlemleme, arama motorları tarama ve veri tabanları inceleme ile gerçekleştirilmektedir. Webometrik sıralamalarda dış görünürlük, ulaşılabilirlik, kullanılabilirlik, ziyaret edenlerin sayısı, web boyutu, indirilen sayfa sayıları göz önüne alınmaktadır.
Webometrik sıralamalar, üniversiteledin web ortamında yayın yapmalarını özendirmek amacıyla hazırlanmaktadır. Elektronik sibermetrik web tabanlı atıf raporları, bibliografik atıflara alternatif olmuştur.
Bu konuda araştırma yapan kurumların başında Webometrics (İspanya) gelmektedir.
Webometrics 2004 yılında 4000, 2012 yılında ise 11.997 üniversiteyi sıralamıştır. 2012 yılı sıralamasında Ankara Üniversitesi 610, İstanbul Üniversitesi ise 628’nci olmuştur.
Sıralama, İspanya’nın ve Avrupa’nın alanında en büyük en büyük kamu araştırma kurumu olan Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) tarafından yapılır ve izafet.Com – Türkiyenin en iyi üniversiteleri sıraLaması (webometrics tarafından yapıLan) Google verileri kullanılır.
Sıralamalar bilimsel içerik, web boyutu, bilimsel insan ve görünürlük kriterlerine göre yapılmaktadır:
Bilimsel insan (scholar): Google scholar tarafından sergilenen ve o kuruma ait bilimsel yayın sayısı, atıf sayısı ve diğer akademik verilerin boyutu.
Bilimsel içerikli dosyalar: (rich files): “doc”, “pdf”, “ppt” ile biten ve bilimsel formatlı dosyaların boyutu ve sayısı, Görünürlük (visibilty): Kurumun sayfalarına diğer internet sayfalarından verilen bağlantılar.
Boyut (size) : Google, Yahoo, Livesearch gibi arama motorları tarafından taranan sayfalara ziyaret. (
Dünya genelinde üniversiteleri Webometrics dışında üç kuruluş daha değerlendirmektedir. Bunlar; Jiao Tong (Çin), US News and World Report (ABD) ve THE’dir. (Times Higher Education World Reputation Rankings)
THE ve Quacquarelli Symonds (QS) 2004 yılından bu yana ortak çalışmaktadır. )
Bunların dışında (İngiltere tabanlı QuacquarelliSymonds adında eğitim hizmetleri veren kuruluş) sitesinde de üniversiteler sıralanmaktadır.
Dünyada ilk sıralama 1983 yılında US News tarafından ABD üniversiteleri için yapılmıştır. 2003 yılında Çin’in Jiao Tong Üniversitesi dünyanın ilk 500 üniversitesini belli kriterlere göre belirlemiştir.
THE, 2007 yılına kadar ISI verilerine göre sıralama yaparken daha sonra SCOPUS’u ( makale sayıları, atıflar, ölçüm indeksleri) kullanmaya başlamıştır.
Anadolu Ajansı’nın haberi şöyledir: “Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), 9 yıldır ‘Dünyanın En İyi 200 Üniversitesi’ sıralamasını yapan İngiliz THE listesinde 51-60 bandında yer aldı.
THE listesine göre ODTÜ, Harvard, MIT, Oxford, Stanford, Cambridge gibi dünya devleri arasında yer bularak ilk 100’e girmeyi başarmasının yanı sıra listedeki yerini geçen yıla göre oldukça yükseltti.
ODTÜ basın biriminden yapılan açıklamada, ODTÜ’nün geçen yıl Mart ayında ilan edilen World Reputation Rankings 2012 sıralamasında ‘Dünyanın En İyi 100 Üniversitesi’ listesine giren ilk ve tek Türk üniversitesi olduğu ve 91-100 bandında yer aldığı hatırlatıldı.
ODTÜ’nün bu yıl da listeye Türkiye’den giren tek üniversite olduğunun belirtildiği açıklamada, listedeki yerini geçen yıla göre yaklaşık 40 basamak yükselttiği vurgulandı.
İtalya, İspanya, Hindistan, Avusturya, İrlanda, Yunanistan, Danimarka, Portekiz, Norveç ve Meksika gibi birçok ülkenin üniversitelerinin listeye giremediğinin ve sadece 20 ülkenin temsil edildiğinin hatırlatıldığı açıklamada, listede ODTÜ’nün geçen yıla göre yükselerek dünyanın en iyi 60 üniversitesi arasına girmesinin hem Türkiye hem ODTÜ için büyük bir onur ve prestij kaynağı olduğu kaydedildi.
Açıklamada, ‘Üniversitemizin sıralamadaki bu önemli yükselişi, hızla büyüyen yurtdışı öğrenci talebi, öğretim üyelerimizin uluslararası bilimsel yayın ve projelerindeki artış hızı ve uluslararası akademik temas ve işbirliklerimizdeki yoğunlaşma ile uyumludur’ ifadesi kullanıldı.
Dünyanın en güçlü 100 üniversite markasını belirlemek amacıyla yapılan ankette, katılımcılardan hem eğitim hem araştırma alanında mükemmel olarak tanımladıkları en fazla 15 üniversiteyi seçmeleri istendi. Katılımcılara, ‘En başarılı mezununuzun lisansüstü eğitim için hangi üniversiteye gitmesini önerirsiniz?’ gibi sorular yöneltildi.”
ODTÜ’nin başarısı Türk yüksek öğretimi açısından gurur verecidir. Darısı Türkiye’deki 169 devlet ve vakıf üniversitesinin başına.
Bir önemli hatırlatma. İntihal (bilimsel hırsızlık) yapan öğretim üyelerinin korunup kollandığı üniversiteler, hiçbir şekilde dünya listelerine giremez.