28 Mayıs 1913, Osmanlı’da ilk feminist örgüt sayılabilecek Teali-i Nisvan Cemiyeti’nin kurulduğu tarihtir. Cemiyet hakkında birkaç bilgi aktarmakta fayda görüyoruz.
***
Tanzimat’la (1839) başlayan çağdaşlaşma hareketi çerçevesinde Türk kadını gerek düşünce alanında, gerekse doğrudan doğruya siyasi ve toplumsal haklar yönünde ciddi adımlar atabilmiştir. II.Meşrutiyet’ten (1908) sonra aydın kadınlar, kadın statüsünün değerlendirilmesi amacıyla 28 Nisan 1913’de Osmanlı’da ilk feminist örgüt sayılabilecek Teali-i Nisvan Cemiyeti’ni (Kadınların Durumunu Yükseltme Derneği) kurdular. Cemiyet’in başındaki isim Halide Edip Adıvar’dır. Dernek kadın ve erkek arasında eşitliği savunmakta ve çok eşliliğe karşı gelmekteydi. 1917’de çıkarılan bir kararname, evliliği yasal bir çerçeveye bağlarken, kadınlara boşanma hakkını verir. Kanun çok eşli evliliği kadının rızasına bağlayarak sınırlandırır. Halide Edip Adıvar “Her yerde kadınların uyanıp, ilerlemeleri başka hareketler gibi yavaş ve zincirleme bir hareket olmuştur. Bugün bu saat ben size böyle hitap ederken, siz beni dinlerken şüphesiz biz de tarih yapıyoruz, demektir. Bu tarihçeyi torunlarımız bir konferans dolduracak kadar uzun ve iftiharla yaptıkları zaman bizim aciz fakat hüsn-i niyet (iyi niyet) ve samimiyetle dolu bin müşkülatla elde edilen mücadelemizden de bahsedeceklerdir” diyerek cemiyeti tarih sayfalarına geçirir.
Bir yanıt yazın