‘Türkiye’deki durum fazla kavgı verici’

Ortadoğu’da İran karşıtlığının arttığı belirtirken İran’a karşı olumsuz görüşlerin arttığı ülkelerin başında Türkiye’nin de bulunduğu öne sürülüyor. Arap Amerikan Enstitüsü Başkanı James Zogby, bölgede destek konusunda Türkiye’nin İran’ı geçse de son bir yıl içinde bu desteğin azaldığını savunurken “Bölge genelinde Türkiye’ye olumlu bakanların oranı İran’a göre çok daha iyi, ama mezhep ayrımcılığı ortada ve bu durum Türkiye’yi de kaygılandırmalı” şeklinde konuştu. Zogby, “Türkiye’ye şu an bakıldığında mezhepsel ayrımcılık görülebilir. Türkiye’deki Sünni nüfus farklı konulara farklı tepki gösteriyor. Ama Türkiye’deki, Pakistan’daki, Suudi Arabistan’daki mezhep ayrımcılığı fazla. Bu bence kaygı verici bir durum” dedi.
Amerika’nın Sesi, Zogby araştırma kuruluşunun Ortadoğu’da yaptığı son kamuoyu araştırmasının sonuçlarına dayanarak Suriye’de yaşanan iç savaşın yarattığı “mezhep gerginliği” ve Tahran’ın Esad yönetimine destek vermesi sonucunda Ortadoğu’da İran’a yönelik olumsuz görüşlerin çoğaldığını, bu eğilimin göründüğü ülkelerin başında Türkiye’nin bulunduğunu belirtti.

-“ORTADOĞU’DA KAMUOYU DESTEĞİ İRAN’DAN TÜRKİYE’YE GEÇTİ”-

Zogby araştırma kuruluşunun 20 bölge ülkesinden 20 bin kişi arasında yaptığı son kamuoyu araştırmasının, 2006-2012 yılları arasında İran’a yönelik büyük destek kaybını ortaya koyduğunu kaydeden Amerika’nın Sesi, Arap Amerikan Enstitüsü Başkanı James Zogby’nin değerlendirmelerini şöyle yansıttı:
“James Zogby, son birkaç yıldır İsrail’e muhalif politikalara bağlanabilecek bu kamuoyu desteğinin İran’dan Türkiye’ye geçtiğini söylüyor: ‘İran’a destekteki bu düşüşün bir başka nedeni de geçmişte Batı’ya karşı direnişi temsil etmesindendi. İran, İsrail’in bölgedeki tavırları ve Amerikan politikalarına karşı direnişi sembolize etti. 2005-2006’larda bu rolü Türkiye üstlenmeye başladı. Başbakan Erdoğan’ın Davos’ta İsrail Cumhurbaşkanı Simon Perez’e çıkışı, arkasından Mavi Marmara olayı. Sanıyorum, Başbakan’ın son yorumları da yeni gerilimlere yol açacak. İsrail’in tavırlarına kızan bölge halkı, direniş sembolü olarak Türkiye’yi görmeye başladı.’”

-“ANCAK SON BİR YILDA TÜRKİYE’YE DESTEK AZALDI”-

Buna karşın Amerika’nın Sesi, Zogby’nin son kamuoyu yoklamasına Türkiye, Pakistan ve Azerbaycan gibi Arap olmayan ülkeler de eklendiğine işaret ettikten sonra “ Aynı araştırma, Türkiye’ye yönelik destekte de son bir yıl içinde azalmaya dikkati çekiyor. Bu da bu konuda daha önce başka şirketlerin hazırladığı araştırmalarla tutarlı bir çizgi izliyor” dedi.

-“TÜRKİYE ÇOK KUVVETLİ BİR ÖZBENLİK ORTAYA KOYDU”-

Habere göre James Zogby, geçmişteki tüm anketlerde Türk kamuoyundan aldığı izlenimini şöyle anlattı:
“Türkiye, yaptığımız anketlerde çok kuvvetli bir özbenlik ortaya koydu. Anketlerimizde ‘Müslüman dünyasını tek bir ulus yönetmeli mi?’ ya da ‘Tüm uluslar eşit olmalı mı?’ sorularında diğer ülkelerde, ‘Eşit olmalılar’ yanıtı alıyoruz. Türkler’e gelince ‘Hayır, tek bir ulus liderlik etmeli’ diyorlar. ‘Kim’, diye sorduğumuzda da ‘Biz liderlik etmeliyiz’ diyorlar. Türkiye dünyadaki yeni rolünden gurur duyuyor. Ulusal gelir açısından dünyada 17’inci sırada. Ortadoğu’da bir liderlik rolü üstleniyor.”
Bunun ardından Amerika’nın Sesi, Suriye konusunda izlenen farklı tutumların, İran ve Türkiye’nin arasını açtığını savunurken Türkiye’nin NATO radar sistemini kurmasının, ardından da Esat rejimine karşı savaşan Sünni isyancılara destek vermesinin, Tahran hükümetiyle ilişkilerinin gerilmesine yol açtığını kaydetti.

-“TÜRKİYE’DE İRAN’A OLUMSUZ BAKANLARIN ORANI YÜZDE 77”-

Haberde Zogby araştırmasının dikkat çektiği gibi, Ortadoğu’da İran’a yönelik olumsuz görüşte mezhep farklılığının da önemli payının bulunduğu vurgulanırken şöyle denildi:

“İran’a en olumsuz bakan ülkeler arasında başı yüzde 84 ile Suudi Arabistan çekiyor. Suudi Arabistan’ı yüzde 79’la Katar, yüzde 77’yle Türkiye izliyor. Bu ülkelerin üçü de Sünni çoğunluğa sahip. Ama İran’a olumsuz bakışta mezhepsel ayrılığın yüzde yüz payı olduğunu söylemek doğru olmaz. Çünkü listenin dördüncü sırasında yüzde 75’le Azerbaycan duruyor. Azerbaycan da İran gibi Şii nüfusa sahip. Bölgede İran’a olumlu bakan iki ülkeyse, önemli sayılabilecek Şii nüfusa sahip Irak ve Lübnan.”

-“TÜRKİYE MEZHEPSEL AYRIMCILIK FAZLA, KAYGI VERİCİ”-

Bölge halkının çoğunluğunun, nükleer programından dolayı İran’a askeri operasyona destek vermeğine işaret edilen haberde “Türkiye’nin İran’a bakış açısının mezhepsel farklılığa dayanıp dayanmadığı” sorusuna James Zogby’nin verdiği yanıt şöyle yansıttı:
“Türkiye’ye şu an bakıldığında mezhepsel ayrımcılık görülebilir. Türkiye’deki Sünni nüfus farklı konulara farklı tepki gösteriyor. Ama Türkiye’deki, Pakistan’daki, Suudi Arabistan’daki mezhep ayrımcılığı fazla. Bu bence kaygı verici bir durum. Şu anda Türkiye, Suriye’deki olaylarda rol almak istiyor, ama kendisi de tehlike altında. İran gibi Türkiye’ye yönelik destek oranı da düşüyor. Lübnan’da, Irak’ta Türkiye’ye olumlu bakanların sayısı azalıyor. Onlardaki düşüşün nedeni de mezhepsel. Bölge genelinde Türkiye’ye olumlu bakanların oranı İran’a göre çok daha iyi, ama mezhep ayrımcılığı ortada ve bu durum Türkiye’yi de kaygılandırmalı.”