Enver Aysever’le Aykırı Sorular CNN TÜRK’te, hararetli bir tartışmaya sahne oldu.
Eski MİT görevlisi, yazar ve Sovyetolog Enver Altaylı’nın konuk olduğu programda, Soğuk Savaş yıllarındaki Türk milliyetçiliği, o dönem CIA adına casusluk yapan Türkmen asıllı Ruzi Nazar’ın hayatı üzerinden tartışıldı.
CIA’de 40 yıl boyunca görev yapan Türkmen asıllı Ruzi Nazar’ın Sovyetler Birliği’nin dağılması için verdiği mücadeleyi Enver Altaylı kitap haline getirmişti. Enver Altaylı programın bir bölümünde Ruzi Nazar’ın Moskova’dayken bir araya geldiği Nazım Hikmet ile aralarında geçen diyaloğu, program sırasında hararetli bir şekilde ayağa kalkarak anlattı.
[Nazım Hikmet’ in ayağa kalkarak Ruzi Nazar’a “Büyük güçlerin oyuncağı olma” dediğini bunu derken ,ben oldum sen olma diye ima ederek dediğini açıkladı.]
Programın son bölümündeyse Enver Aysever, Altaylı’ya, Türk milliyetçiliğinin Amerikan Emperyalizmi’ne hizmet edip etmediğini sordu. Altaylı, soruyu Türkiye’nin ve Amerika’nın çıkarlarının paralel olduğunu söyleyerek soruyu yanıtladı.
Enver Altaylı
RUZİ NAZAR: CIA’NIN TÜRK CASUSU
Özbekistan’da 1917 yılında doğan Ruzi Nazar, yakın çevresindeki çoğu kişi gibi Türkistan idealini benimseyen bir düşünce ikliminde yetişti. “Parçalanmış ve sömürgeleştirilmiş Orta Asya Türk cumhuriyetlerinin Türkistan Devletler Federasyonu adıyla bir araya gelmesi” ideali, onun Sovyetler Birliği’ndeki ilk gençlik yıllarında Komünist Parti üyesi olduğu zamanlardan Nazi ordusunda görev yaptığı döneme, ardından da CIA’da çalıştığı 40 yıl boyunca tüm hayatına yön verdi.
İkinci Dünya Savaşı’nın hemen başında Kızıl Ordu subayı olarak görevliyken cephede yaralandı. Bir Ukrayna köylüsünün yardımlarıyla hayatta kaldıktan sonra, Almanlarla birlikte çalışma fırsatını değerlendirdi.
ROOSEVELT’TEN CASUSLUK TEKLİFİ
Savaş bittiğinde bir Alman hanımla evli olan Ruzi Nazar, Türkiye’ye yerleşme planları yaparken, Amerikalıların dikkatini çekti. Sovyetler Birliği ve Orta Asya üzerine geniş bilgisi, savaş sırasında edindiği deneyimler ve insan ilişkileri göz doldurucuydu. Bu durum Archibald Roosevelt’in dikkatini çekti ve ona CIA’da çalışmayı teklif etti.
Soğuk Savaş’ın resmen ilan edildiği sırada CIA’da çalışmaya başlayan Ruzi Nazar, Sovyetler Birliği’nin dışarıdan, sıcak bir askeri müdahale yerine, içten çürüyerek yıkılacağını savunuyordu.
CIA’da 40 yıl çalışan Ruzi Nazar, komünizme karşı sayısız faaliyet yürütmenin yanı sıra, 1976’dan sonra Afgan direnişinin örgütlenmesinden, Humeyni yanlılarınca rehin alınan ABD’nin Tahran Büyükelçiliği’ndeki Amerikalı askerleri başarıyla kurtarmak gibi çok sayıda gizli operasyonlara da katıldı.
TÜRKEŞ’İN ZARAR GÖRMESİNİ ENGELLEDİ
CIA’daki görev süresi içinde Ruzi Nazar, Türkiye’de de bulundu (1959-1971). Demokrat Parti iktidarına muhalefetin doruğa çıktığı 1959 yılında CIA istasyon şefi olarak Ankara’ya atandı ve 27 Mayıs hareketine tanıklık etti.
Milli Birlik Komitesi içinde ağırlıklı rol oynayan Alparslan Türkeş ve arkadaşları (14’ler) tasfiyeye uğradığında, hayatı tehlikede olan yakın dostu Türkeş’in zarar görmesini engelledi.
Ruzi Nazar doğduğu topraklara ancak 50 yıl sonra, ülküsü gerçekleşip Sovyetler Birliği dağıldıktan ve Orta Asya Cumhuriyetleri teker teker bağımsızlıklarını kazanınca ayak basabildi.
DHA