Mustafa Kemal’in basında çıkan ilk resminin olduğu, Tesvir-i Efkar Gazetesi’nin baş sayfası.
MIRALAY MUSTAFA KEMAL’IN İSTANBUL BASININDA İLK KEZ YAYIMLANAN RESMİ
Mustafa Kemal’in İstanbul basınında ilk kez yayımlanan resminin, Enver Paşa’nın kesin yasaklamasına karşın gazetede yayımlanabilmiş olmasının ilginç bir öyküsü vardır;
Çanakkale cephesinden üst üste zafer müjdeleri gelmektedir. Elindeki yetersiz kuvvetlerle Müttefik kolordu’larını durduran, onları denize kadar süren ve iki kez İstanbul’u kurtaran, aynı zamanda Türk ve Alman birliklerinin Müttefiklerin eline esir düşmesini önleyen bu kahraman kimdir?.. Bu kuvvetlerin başında elbette bir komutan vardır; saldırıyı da, savunmayı da planlayan, taktik, strateji ne ise onun gereğini yapan bu savaş ustasının adından gazeteler hiç söz etmez.
İstanbul’da çıkan tüm gazete sahipleri bu meçhul kahramanın Albay Mustafa Kemal Bey olduğunu bilmektedir.
Fakat, Çanakkale ile ilgili savaş haberlerinde ne zaman Mustafa Kemal adı geçse, sansür tarafından silinmekte, bu adın gazetelere geçmesine engel olunmaktadır.
O tarihlerde İstanbul’da yayımlanmakta olan Tesvir-i efkar1 gazetesinin Başyazarı Yunus Nadi (Abalıoğlu) Bey, yazı işleri müdürü de Abidin Daver (Dav’er) Bey’dir. Gazete bu haksızlığa karşı, ne pahasına olursa olsun, Mustafa Kemal’in resmini yayımlamaya karar verir.
Simdi, gazetenin Yazı işleri Müdürü Abidin Daver (Dav’er) Bey’i dinleyelim:
“1914 Cihan Harbin başlangıcında Tasvir-i efkar’in başyazarı Yunus Nadi Beydi. Çanakkale muharebeleri yeni başlamıştı. Boğaz Mevki-i Müstahkem Kumandanı Cevat (Çobanlı) Paşa idi. İhtiyatta bulunan 19. Tümen Kumandanı Mustafa Kemal Bey. Karaya çıkan düşmanın üstüne emir almadan atılmış, Anzaklar denilen Avustralyalı, Yeni Zelandalı düşman kuvvetleri arıburnu mıntıkasında bir avuç yere tıkamış ilk defa İstanbul’u O kurtarmıştı.”
“Mustafa Kemal Bey, Yunus Nadi (Abalıoğlu) Bey’le tanışıyorlar ve mektuplaşıyorlardı. Gazetede bu kahramanca müdafaayı canlandırmak için buyuk resimli ve haritalı bir yazı hazırladık. Haritanın bir tarafındaki yuvarlağın içine boğazın deniz cephesinin kahraman müdafi Cevat (Çobanlı) Paşanın resmini, ikinci yuvarlağa da kara cephesinin celadetli (Sanlı) mudafii Mustafa Kemal Beyin resmini koyduk. Askeri sansür Memuru, Mustafa Kemal Bey’in resmini çıkardı. Meğer devrin Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili meşhur Enver Paşa Mustafa Kemal Bey’den hoşlanmazmış, onu kıskanırmış. Bizim bunlardan haberimiz yok ya. Bu resmin çıkarılması bizi çok üzdü. Evvela o resmi bin bir müşkülatla elde etmiş ve güzel bir sayfa hazırlamıştık, sonra da Çanakkale haritasının iki tarafındaki yuvarlağın biri boş kalıyor, gazetenin tenazuru (Simetriği) bozuluyor, bilhassa müdafaanın hakiki kahramanını halka tanıtmak imkanı kalmıyordu.”