Yusuf Yildirim, okul yilarindan arkadasim, 20 yildir tanirim. Arastirmaci-tarihci yazar. Kitap yazdi “Yunus Emre(Belgeler-Bilgiler)
Bana da imzalayarak hediye ettigi kitabini bir solukta okudum.
Istanbul Univeritesi Edb. Fak. Arsivcilik Fakultesi 95 yili mezunlarinin yillik toplantisinda bir araya geldigimizde uzun yillar goremedigim bir cok arkadasimi bir arada gorme imkanim da oldu, bu toplantiyi tertipleyen Osman Erdem, Huseyin Isler ve Ergun Yilmaz arkadaslarima da bu vesileyle tesekkur etmek isterim.
Iste Yusuf arkadasimla da uzun yillar sonra bu toplanti vesilesiyle gorustum.
Kitabi bir solukta okudum, konu bildik bir konu Yunus Emre.
Sohreti dunya capinda bilinen ama bizim bilmedigimiz Yunus Emre.
Lise kitaplarindan biraz ilgili olanlar bilir
Ilim ilim ilmektir
Ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Bu nice okumaktir
Yunus Farsca ve Arapca’yi da bilmesine ragmen Turkce yazmistir. 700 sene once yazdigi siirlerini bugun dahi anlamak icin sozluge gerek duymayiz.
Ete kemige burunduk
Yunus diye gordunduk sozu onu Turkceyi ne derece ustalikla kullandigini apacik ortaya koyar.
Divan sairleri gibi farsca tamlamalarla suslu ve agdali anlasilmaz sozler yerine kisa, oz ve anlasilir soylemistir sozunu.
Yunus’u anlamak, Anadolu insanini anlamaktir, Turkceyi anlamaktir, hosgoruyu anlamktir.
Yusuf arkadasimin yazdigi “Yunus Emre Belgeler-Bilgiler” kitabini okuyunca bir daha farkina vardim ki Yunus’u anlamamisiz biz, onu kalbimizde mustesna bir yere koymusuz ama anlamamisiz.
Elinde asasi diyar diyar gezen, hosgoru anlatan bir Yunuz var kafamizda.
Oysa Yunus Emre evlidir, hemde iki evlidir, bir kiz bir erkek iki cocugu vardir, lakabi “kirisci baba”dir. Yani gecimini hayvan bagirsagindan saz yada ok yayi yaparak temin eder. “Emre” asik demektir, onun icindir ki Asik Yunus, Bi-care(caresiz), Miskin Yunus, Dervis Yunus der kendine Yunus Emre mahlaslarinda. Seyh’tir Yunus, Dervis tir. Koca Yusuf der 82 sene yasamistir.
Yusuf arkadasim Yunus Emre’yi yazarken Yunus nerelidir uzerinde cok durmus bence, guzel bir calisma, iyi bir emek kustahlik etmek istemem, Ama Yunus’un nereli oldugundan daha onemlidir soylemleri, anlatmaya calistiklari. Yunus Emre Yusuf Yildirim arkadasimin kitabindan da anlasildigi uzere Karaman’lidir. Eskisehirliler bosuna ugrasmasin yani, bunlari yazarken boyle yuce bir sahsiyeti sahiplenme cabalarini da anlamiyor degilim, ancak spartakus nerelidir, Farabi, Ibn-i Haldun, Ibn-i Sina, Galileo, Aristo, Diyojen nerelidir ne onemi var, asil onemli olan insanliga biraktiklaridir. Karaman Belediyesinin bu calismada yardimlari bulunmasini anlamak ve takdire sayan bulmakla birlikte bence daha onemli olan anlatialn sahsin insanliga katkilaridir.
Mesela Seyhler,Dervisler devri kapanirken Turkiye Cumhuriyeti’nde Yunus Emre donemi hic kapanmamistir, nedeni ne ola acaba?
Yunus Emre’nin manidar olan su dizeleri en azindan insanlarin beynine kazinircasina islenmeli bence.
Okumaktan mani ne
Kişi Hakk’ı bilmektir
Çün okudun bilmezsin
Ha bir kuru emektir
Sizce de bugunu anlatmiyor mu? 700 sene once de ayniymis demekki.
Dört kitabın manisi
Bellidir bir elifte
Sen elif dersin hoca
Manisi ne demektir
Yunus Emre der hoca
Gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice
Bir gönüle girmektir
Ayni degilmi bugun?
Bence ayni. Okuyoruz ama okumaktan kasit ne onu bilmiyoruz, Kisi hakki bilmiyorsak kuru bir emektir yaptiklarimiz, okudugumuzu anlamiyorsak bosunadir okumalar, bin kere hacca gitmekten daha iyidir bir gonule girmek diyor Yunus, oysa simdi oylemi? Defalarca hacca gitiiklerimizle ovunuyoruz, gonul deyince de sevgili anliyoruz, oysa bir kisinin gonlunu kazanmak ne buyuk mertebe imis onu diyor koca Yunus.
Yani yuzlerce yil once soylenenler, o zamanki dertler, sosyal bozukluklar, vicdani karartilar, okumanin bilgiyi artirdigi ama kisiligi ve ahlaki duzeltmenin yolunun okumaktan gecmedigini anlatiyor. Bugunun hastaliklari ayni degilmi sizce? Koca koca adamlar, isimlerin onundeki makamlar mertebeler kartlara sigmiyor, bom bos, kucucuk, kafalari hastalikli, vicdanlari yok, bencil, kustah ve yukselmek icin cesetlere basanlar, para icin kimligini satanlar bugun de ayni degilmi sizce?
Bence ayni. 700 sene once yazmis Yunus Emre, sanki dun yazmis gibi. Hem anlasilir, hem manidar.
Ayhan KILIC
ayhankilic2001@yahoo.com
Kanada
Bir yanıt yazın