İstanbul’un işgalinde Fatih Sultan Mehmet’in toplarını döken Macar Urban’ı tarihçiler bir dahi olarak bizlere tanıttı..Sandık kı Urban ustanın döktüğü toplar sayesinde İstanbul alındı..Türkler İstanbul’un işgalinden önce de toplar döküyorlardı..Macar Urban usta Ulu Hakan daha fazla akçe verecek diye Türklerin safına geçmiş nice ustalardan sadece biriymiş.İşin daha ilginç olanı Sarıca Bey ve Müslittin Ustanın döktüğü toplar Bizans surlarını parçalarken Urban ustanın döktüğü top ilk atışta namlusu paramparça olarak savaş dışı kalmış..Tarihte garp medeniyetini hep şark medeniyetinden üstün kılmak için Macar ustayı göklere çıkaran tarihçilerin iddialarının aksine Türk ustaların döktüğü toplar kentin düşmesinde büyük bir rol oynamıştır..(Topkapı Saray arşivlerinden..)
Şahi Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılıp kullanılmış özel bir savaş topudur. İstanbul’un fethinde kullanılmıştır.
Yapımı üç ay süren, çizimlerini Fatih Sultan Mehmet’in önderliğinde Türk mühendislerinin yaptığı topun dökümünü Bizanslıların daha önce sınır dışı ettiği Macar Urban adlı bir dökümcü yapmıştır. Bunun yanında döküm ustası olarak Cenevizli Donar Usta diye birisinden de bahsedilir.
Ayrıca bir rivayete göre de Macar Urban sınır dışı edilmemiş, Bizans zindanlarından lağımcılar tarafından kaçırılmıştır. [kaynak belirtilmeli]Urbain’in döktüğü top ve diğer toplar 1452 senesi Ocak ayının sonlarında Edirne’den yola çıkarılmış ve ancak iki ay sonra İstanbul önlerine getirilebilmiştir.
Edirne’de deneme atışlarının yapılacağı sırada Fatih Sultan Mehmet tellallar çığırtarak halkı uyarmış, bu gürültünün kaynağını haber vermiştir.
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u almak için döktürdüğü büyük top “şahi” adını taşır. Bu topun namlusu 91.5cm’dir. 680 kilogram ağırlığındaki güllesinin menzili 1200 metredir. Osmanlı ordusunda daha sonra kullanılan büyük toplara da şahi adı verilmiştir.
1464’te Fatih Sultan Mehmet toplardan kırk iki tanesini Çanakkale Boğazı’nın savunması için Çanakkale Boğazı’na göndermiştir. Yüzyıllarca kullanılmadan kalan toplar 1807 yılında İngiliz donanmasına karşı kullanılmış ve beklenenin aksine kusursuz şekilde çalışan toplar bir İngiliz gemisini vurmuş ve 60 denizciyi etkisiz hale getirmiştir. Bir tanesi İngiltere’de, bir diğeri de İtalya’dadır. Günümüzde Fatih döneminden 6 tane top kalmıştır. Bunların en büyüğü olan ve İstanbul’da, Boğazlar’da kullanılan “şahi” bugün İngiltere’dedir. Diğer toplar ise Harbiye’deki askeri müze bahçesinde olup bunların çapı daha küçüktür.
Bir yanıt yazın