Almanya merkezli düşünce kuruluşu Avrupa İstikrar İnisiyatifi (ESI), Avrupa’nın Türklere uyguladığı vizenin yasa dışı olduğunu açıkladı.
“Türkiye’ye yönelik vize siyasetinin değişme vakti geldi” başlıklı analizde AB ile vizesiz seyahat serbestisine sahip olmayan tek aday ülkenin Türkiye olduğu vurgulandı. Zaman Gazetesi’nden yayınlanan Selçuk Gültaşlı’nın haberine göre, hiçbir üyelik perspektifi bulunmayan Moldova ile Ukrayna’nın bile vize serbestliği konusunda müzakereler yürüttüğüne işaret edildi.
ESI’ye göre Türkiye ile vizesiz seyahati başlatmayan AB’nin 3 temel sorunu kendi hukuki mevzuatını ihlal etmesi, AB’nin hayati güvenlik menfaatlerini tehlikeye atması ve vize siyasetinin tamamen yanlış faraziyeler üzerine inşa edilmesi. ESI araştırması Türk vatandaşlarına uygulanan vizenin hukuki hiçbir temeli olmadığını, tamamen siyasi olduğunu tespit ediyor.
AB’ye 1959’da müracaat eden ve 2005’ten bu yana müzakereci aday ülke olan Türkiye’nin vatandaşları AB’ye serbest seyahat edemezken, Meksika, Brezilya, Guatemala, İsrail ve Malezya vatandaşları vizesiz AB’ye girebiliyor. 2010’da AB vizesine müracaat eden Türk vatandaşlarının sayısının 625 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Gerald Knaus imzalı analizde 2008’de AB’nin 5 Batı Balkan ülkesi ile vize serbestisi süreci başlattığı, süreç boyunca her ülkeden 50 somut talebi yerine getirmesi istendiği hatırlatılarak, şartların yerine getirilmesi ile 2009 ve 2010’da vizelerin kaldırıldığı kaydedildi. Arnavut, Sırp, Makedon ve Karadağlıların AB’ye vizesiz seyahat ederken, Türklere serbest seyahat perspektifinin dahi çok görüldüğüne işaret eden ESI analizi, AB’nin neticesi belli olmayan vize diyaloğu gibi muğlak bir çerçeve teklif ettiğini kaydediyor.
Analizin en dikkat çekici bölümü Türklerin aslında hukuken serbest dolaşım hakkına sahip olduğunu vurgulayan satırları. AB’nin kendi kanuni mevzuatını görmezden geldiğine işaret eden ESI, başta Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD) olmak üzere, birçok üye ülke mahkemesinin Türkler lehine kararlar verdiğini hatırlatıyor.
ÇOK SAYIDA MAHKEME KARARI VAR AMA KİMSENİN HABERİ YOK
ATAD, Almanya ve Hollanda’daki mahkeme kararlarına vurgu yapan ESI, Türklerden talep edilen vizenin yasa dışı olduğunu belirtiyor. Türkiye’nin AB ile yürüttüğü vize müzakerelerinde üye ülkeler de mahkeme kararlarını gözmezden geliyor. ESI çok az sayıda Avrupalı içişleri bakanının mahkeme kararlarını bildiğini iddia ediyor. Analizin dikkate getirdiği mahkeme kararları şöyle:
Almanya-Çek Cumhuriyeti sınır kararı: Çek Cumhuriyeti’nden vizesiz olarak Almanya’ya giren bir Türk vatandaşı Alman polisince yakalandı. Cham şehrindeki mahkeme 2009 Ağustos’unda araba almak için Almanya’ya giren Türk vatandaşının 1963 Ankara Antlaşması’na göre hemen salıverilmesine hükmetti.
Soysal kararı: ATAD, 2009 Şubat ayında Türk vatandaşı kamyon şoförleri Mehmet Soysal ve İbrahim Şavatlı’nın Almanya’ya girmek için vizeye ihtiyaç duymadıklarına karar verdi.
Erdoğan kararı: Los Angeles’tan İstanbul’a Münih üzerinden seyahat eden işkadını Candan Erdoğan bağlantı uçuşunu kaçırınca havaalanından çıkmasına izin verilmedi. Mahkemeye giden Erdoğan, 2011 Şubat’ında davayı kazandı. Mahkeme Erdoğan’ın Almanya’da 3 aya kadar vizesiz kalabileceğine hükmetti.
Almanya-Polonya sınır kararı: Kasım 2010’da Polonya’dan Almanya’ya vizesiz giren Türk vatandaşı kaçak göçle itham edilerek hapse atıldı. Hannover mahkemesi Ocak 2011’deki kararında Türk vatandaşının hiçbir kanunu ihlal etmediğini vurgulayarak salıverilmesi emri verdi.
Almanya-Avusturya sınır kararı: Şubat 2011’de Avusturya’dan Almanya’ya giren hamile bir Türk vatandaşı tutuklandı. Traunstein’daki mahkeme, kadının hem serbest bırakılmasına hem de 3 aya kadar vizesiz kalabileceğine hükmetti.
Beklenen Leyla Demirkan kararı: ATAD’ın şu an görmekte olduğu Leyla Demirkan kararının çok önemli olacağı söyleniyor. Mahkeme kararının Türk vatandaşlarının serbest dolaşımına çok daha net destek vermesi bekleniyor. Demirkan, 2007’de hasta olan Alman vatandaşı üvey babasını ziyaret etmek istemiş ancak vize alamamıştı.
ESI, Alman Federal Meclisi’nin de Haziran 2011’de vize konusunda bir araştırma yaptırdığını ve Türklerin Almanya’ya vizesiz girebileceği, iş aramadıktan sonra ikamet izni olmadan Almanya’da kalabilecekleri sonucuna ulaştığını gündeme getiriyor.