New York Times, yıllarca AB’nin kapısında bekleyen Türkiye’nin bu amacından vazgeçmeyi düşündüğünü öne süren bir makale yayımladı. Makalede, Ankara’nın artık Batı’dan vazgeçerek Ortadoğu’daki fırsatları değerlendirmek istediği savunuldu.
Ekonomik bunalım Avrupa Birliği’ne (AB) yayılırken, kendini yeni yeni öne çıkarmaya başlayan Türkiye batı yerine daha fazla doğuya yöneliyor ve şu can sıkıcı soruyu soruyor: Türkiye, Avrupa onu reddetmeden önce Avrupa’yı reddetmeli mi?
Türkiye’nin karizmatik Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan 2002’de iktidara geldiğinde, AB üyeliğini amaçları arasında en başa koydu. Türkiye’yi Batı’ya yönlendirmeye kararlı olan Ak Parti, azınlık haklarının geliştirilmesi ve ifade özgürlüğü üzerindeki kısıtlamaları hafifletilmesiyle Batılı normlara yaklaşmayı hedefledi.
Ancak Türkiye’nin girişimleri AB üyesi ülkelerin bazıları tarafından şüpheyle karşılandı, hatta küçümsendi. Müzakereler, üyeliğe açılan belirgin bir yol açamadan uzadıkça uzadı. Analistler şimdi, üyelik konusundan soğuyan tarafın Türkiye olduğunu söylüyor.
AB İLİŞKİLERİ ÇÜRÜDÜ
Avrupa giderek yayılan kredi kriziyle sarsılmışken, Arap Baharı’nın Türkiye’ye bir bölgesel güç olmak için fırsatlar sunması, bölgedeki ülkelerin birkaç yıl önce akla bile gelmeyecek bir adımı değerlendirmelerine neden oldu: AB’den topluca uzaklaşmak.
Türkiye’nin geçtiğimiz hafta Suriye’ye karşı ağır yaptırım kararı ve olası askeri müdahale için hazırlıklara başlaması, Ortadoğu’da sergilediği sert politikaya delil oluşturdu.
Türkiye, Mavi Marmara baskınından bu yana İsrail’in Filistinlilere uyguladığı muamelenin neden olduğu bölgesel öfkenin de güçlü bir sesi haline geldi. Öte yandan, Türk yetkililer AB ilişkilerinin tamir edilemez bir noktaya geldiğini, Kıbrıs Rum Kesimi’nin gelecek yıl birliğin başkanlığını üstlenmesiyle ilişkilerin daha da kötüleştiğini belirtti.
HASTA ADAMDAN DEV EKONOMİYE
Osmanlı İmparatorluğu bundan 100 yıl önce dağılırken, Türkiye, “Avrupa’nın hasta adamı” adını almıştı. Bugün Avrupa öksürürken, Türkiye’nin yıllık büyüme tahmini yüzde 7.5.
Kıbrıs’ın Temmuz 2012’de AB’nin dönem başkanlığına gelmesiyle, Türkiye’nin birçok alanda hiçbir ilerleme kaydedemeyeceği neredeyse kesin. Türk hükümetinin Kıbrıs’ın başkanlığını boykot edeceğini açıklaması, tüm müzakerelerin askıya alınması anlamına geliyor. Türk yetkililer, müzakerelerin 2014’te hala çıkmazda olması halinde, tamamen iptal edilebileceğini belirtiyor.
Türk kamuoyu AB üyeliğine sırtını çevirmiş durumda. German Marshall Fund tarafından 2004’te yapılan kamuoyu yoklaması, üyeliği destekleyenleri yüzde 73 olarak gösterirken, 2010’da bu rakam yüzde 38’e gerilemiş durumda.
AB’YE SIRTINI DÖNDÜ, ABD’YE KUCAK AÇTI
Türkiye ile soğuk ilişkiler Avrupa’nın Arap dünyasında nüfuz kaybetmesine neden olurken, NATO üyesi Türkiye, bölgede Batı için önemli bir muhatap haline geliyor.
Onlarca yıldan bu yana ilk kez, analistler Avrupa’nın Türkiye’ye, Türkiye’nin Avrupa’ya ihtiyaç duyduğundan daha fazla gereksinimi olduğunu belirtiyor. Mısır’ın başkenti Kahire ve Suriye’nin Humus kentinin sokaklarındaki protestocular için, Erdoğan 78 milyonluk Müslüman Türkiye’yi yöneten dindar bir lider. Aynı zamanda, Avrupa’nın kendi Müslüman halkına olan düşmanlığı, Ortadoğu’daki nüfuzunun altını oyuyor.
Üst düzey Türk yetkililer, Erdoğan’ın Suriye yaptırımlarında sinyalini verdiği gibi Avrupa’ya sırtını dönerek, Washington’a kucak açtığını belirtti. Erdoğan, yaptırımları Washington’la koordine ederken, Avrupa destekleyici bir rol oynadı.
Dahası, Avrupa’nın azalan nüfuzu, Türkiye’nin Arap dünyasında model olma iddiasını da çürütebilir. İnsan hakları savunucuları, AB üyeliği ihtimali olmaksızın Türk hükümetinin otoriter çizgisinin kontrolsüz bir şekilde büyüdüğü uyarısını yapıyor.
* New York Times’da, “For Turkey, Lure of Tie to Europe Is Fading” başlığıyla yayımlanan makaleden derlenmiştir.
ileAvrupa’nın cazibesi sona eriyor – Hürriyet PLANET.
Bir yanıt yazın