Türkiye, yurtdışındaki yaklaşık 4,5 milyon Türk vatandaşıyla bağları geliştirmeyi, Türk yatırımcılarla diasporayı buluşturmayı tasarlıyor. Yeni strateji taslağı ilginç öneriler içeriyor.
İstanbul’da yapılan Dünya Türk Girişimcileri Kurultayı’nda dünyanın farklı yerlerinden gelen katılımcıların neredeyse ortak söylemleri şu oldu: “Türkler dünya genelinde güçlü bir diaspora değil. Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi gerekiyor”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, kurultayın açılış konuşmasında yeni bir diaspora stratejisi hazırladıklarını ve bunu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a sunacaklarını belirtti. Hisarcıklıoğlu, yurt dışında yaşayan yaklaşık 4,5 milyonluk nüfusuyla Türklerin dünyanın en büyük 10. diasporası olduğuna işaret etti ve bu yeni strateji için 15 diaspora modelini incelediklerini anlattı.
Girişim sermayesi ortaklıkları
TOBB’un hazırladığı stratejinin birkaç temel noktası bulunuyor. Yapılan açıklamaya göre, diasporanın Türkiye ekonomisin gelişmesine etki edebileceği projeler arasında lider diaspora üyelerinin kilit rol oynayacağı Girişim Sermayesi Ortaklıkları’nın kurulması projesi yer alıyor. Diaspora üyelerinin çalıştıkları ülkenin fırsatlarını seferber ederek uzmanı oldukları alanda belli bir süre Türkiye’ye yönelik çalışmalar yapması da stratejinin temel maddeleri arasında yer alıyor. Bu ana maddelerin dışında stratejinin diğer maddeleri şöyle sıralanıyor:
Türk diasporasının Türkiye’ye yaptığı yatırımlarda işlem maliyetlerinin ve vergilerin azaltılması ve yatırım teşviki sunulması önemli bir aşama. Diaspora üyelerine yönelik “diaspora bonolarının” çıkarılması da sunulan öneriler arasında. Ayrıca diaspora üyelerinin Türkiye’ye yaptığı para transferlerinin kolaylaştırılması ve maliyetlerin düşürülmesi amacıyla Türk bankalarının yurt dışındaki girişimlerinin teşvik edilmesi de önemseniyor.
Türkiye’den yurt dışına yatırım yapmayı düşünen yatırımcılarla, bölgede yerleşik bulunan ve yatırım ortamının bilgisine sahip Türk diaspora üyelerini bir araya getirecek, böylelikle dış yatırımların riskini ve maliyetini azaltacak Dış Yatırım Bilgi Ağları’nın kurulması stratejinin ilişkilerin geliştirilmesi yönündeki temel yaklaşımlarından. Diaspora gençlerinin Türkiye’de staj ve eğitim programlarının düzenlenmesi de bu unsurlar arasında yer alıyor.
“Ayrımcılık önemli sorun”
Dünya Türk Girişimcileri Kurultayı’nda konuşma yapan Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkanı Kemal Yurtnaç, Deutsche Welle Türkçe Servisi’ne yaptığı özel açıklamalarda bu projenin sivil toplum tarafından geliştirildiğini, kendilerinin müdahalesi olmadığını ancak projenin sunumu yapıldıktan sonra inceleyip gereken çalışmaları yapacaklarını ifade etti.
Yurtnaç yurt dışında yaşayan Türklerin bulundukları bölgelere göre farklı sorunları olduğunu söylerken, öne çıkan sorunlar olarak şunları vurguladı: “Yurt dışında 155 ülkede yaşayan vatandaşların en kalabalık olarak bulundukları ülke Almanya. Genelde Almanya’ya bakarak bu sorunlar ele alınıyor. Ama farklı ülkelerde yaşayan vatandaşların sorunları farklı nitelikler sunuyor. Bize en çok intikal eden sorunların başında aile birleşimi, eğitim ve ayrımcılıkla ilgili sorunlar geliyor. Bunun yanında son zamanlarda özellikle Almanya’da yaşanan ırkçı yaklaşımların da yurt dışında yaşayan Türkleri ciddi derecede tedirgin ettiğini gözlemliyoruz. Şunu da belirtmek gerekir ki bu sorunların bir kısmı yaşadıkları ülkenin idaresinden kaynaklanıyorsa bir diğer kısmı Türkiye’deki idarenin kimi eksikliklerinden doğuyor.”
“Geri dönüşler gözle görülür seviyede”
Son zamanlarda Yurtnaç’ın dikkat çektiği bu sorunlarla birlikte özellikle Avrupa’da yaşayan bazı Türk göçmenlerin ekonomik sıkıntılardan dolayı Türkiye’ye dönmeleri de söz konusu. Bu konuda Yurtnaç sunları söylüyor:
“Türkiye’ye tersine beyin göçü çok büyük miktarlarda olmasa da nitelikli insanlar gözle görülür biçimde geri dönüyorlar. 1960’larda ekonomik sebeplerden Avrupa’ya başlayan göç doğal olarak yine ekonomik sebeplerden Türkiye’ye yönelebiliyor. Türk vatandaşlığından çıkanlar Türkiye’de rahat edeceklerine inanıyorlarsa her türlü kolaylık sağlanıyor. Türkiye’nin özellikle nitelikli insanların dönmesi konusunda zorlayıcı politikaları bulunmadığını da vurgulamak isterim. Bulundukları ülkelerde asimile olmadan sağlayacakları entegrasyonu sonuna kadar destekliyoruz”
© Deutsche Welle Türkçe
Haber: Selçuk Oktay / İstanbul
Editör: Ayhan Şimşek