Birçok dil bilimcinin uzun süredir üzerindeki yazıları çözmeye çalıştığı Frigler’e ait 2 bin 500 bin yıllık Midas Anıtı, yer sarsıntıları, kimyasal yağmurlar ve kuş pislikleri yüzünden, günden güne tahrip oluyor.
Tek parça kayaya oyulan 17 metre yüksekliğindeki, 2 bin 500 yıllık anıtın, Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edilmesi için UNESCO’ya 20 yı l önce aksettirilen mürâcaat, anıt korunamadığı için sonuçlanamıyor.
Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taciser Sivas, Frig vadilerinin, her döneme ait kalıntılarıyla “Kapadokya” gibi yaz kış kültür turizmine hizmet edecek bir bölge olduğunu belirtti.
“Frig Vadisi’nde dinsel törenler için yapılmış 11 anıt bulunuyor. Bunların en önemlisi Yazılıkaya (Midas) Anıtı’dır. Tek parça bir kayaya oyulan 17 metre yüksekliğinde, 400 metrekarelik dikdörtgen Yazılıkaya Anıtı, Anadolu’nun en özgün, Friglerin en anıtsal yapısıdır. Han ilçesine bağlı Yazılıkaya köyündeki anıt, açık hava tapınağıdır. Bilim adamları, Yazılıkaya Anıtı’nın MÖ 8. ile 6. yüzyıl arasında yapıldığını kabul ediyor.”
Anıttaki yazılar çözülemedi
Prof. Dr. Sivas, Yazılıkaya Anıtı’nın üzerindeki yazılarda “Midas” ismi okunduğu için anıta “Midas Anıtı” da denildiğini belirterek, anıtın üzerindeki yazıların henüz çözülemediğini bildirdi.
Frigçe’nin Hint-Avrupa karakterli bir dil olduğunu ifade eden Prof. Dr. Sivas, şöyle devam etti:
“Anıtın üzerindeki yazılarda eski Yunanca ile benzeyen kelimeler de var. Anıttaki yazılarda ‘Kral Midas, Ates, Matar’ gibi isimler okunuyor. Anıtın Kral Midas’a atfedilmiş bir anıt olduğu konusunda da bazı görüşler var. Dil bilimciler ve araştırmacılar, yazıyı tam olarak çözmüş değil. Dünyada Frigçe’yi çözmeye çalışan 3-5 kişi var. Fransız ve İtalyan dil bilimcileri yıllardır uğraşıyor. Yeni anıtlar, yazıtlar bulunmadığı, arşive ulaşılamadığı sürece Frigçe’nin yakın zamanda çözülmesi mümkün görünmüyor.”
Unesco’ya müracaat
Sivas, Eskişehir Arkeoloji Müzesi’nin yaklaşık 20 yıl önce Yazılıkaya Anıtı’nın Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edilmesi için UNESCO’ya önerdiğini bildirdi.
“Burada anıtın korunması, çevre düzenlemesi gibi birtakım projeleri de sunmak gerekiyor. Bir kere anıtın korunmasıyla ilgili ciddi anlamda bir şey yapılmadı. Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edebilmeniz için önce esere sahip çıktığınızı göstermeniz gerekiyor. Biz bu konuda çok yol katedemedik. Zaman zaman müze küçük temizlik çalışması yapıyor. Bazı projeler yapıldı, ama bunların hayata geçirilmesi gerekiyor.”
Bir yanıt yazın