Sahra Çölü’ne kurulacak güneş enerjisi santrallerinin 20 yıl içinde Kuzey Afrika’nın ve Avrupa’nın yarısının enerji ihtiyacını karşılayacabileceği tahmin ediliyor. Ancak projeyle ilgili hâlâ yanıt bekleyen sorular var.
Sahra Çölü’nden elde edilecek elektrik enerjisine talip olan Avrupa ülkeleri ile Kuzey Afrika’da elektrik üreten ülkeler arasındaki işbirliği nasıl sağlanacak? Almanya’nın Hamburg kentinde düzenlenen “Bilim için güneş enerjisi” adlı konferansta bu soruya yanıt arandı.
Projenin fikir babası kabul edilen Gerhard KniesBildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Projenin fikir babası kabul edilen Gerhard KniesUzmanlar uzun yıllardır, kısa adı “Desertec” olan projeyi hayata geçirmeye çalışıyor. Projenin fikir babası kabul edilen Gerhard Knies, Desertec projesini “Dünyanın güneş enerjisi konusunda en önemli merkezlerini yani çölleri, dünyanın en iyi teknolojisine sahip olan ülkeleriyle buluşturuyor” sözleriyle tanımlıyor. Knies, proje sayesinde insanoğlunun ihtiyaç duyduğunun yüz misli elektrik üretebileceklerini savunuyor.
Desertec, güneş enerjisi denince akla gelen güneş panellerinden çok daha farklı bir prensibe dayanıyor. Projeye hayat veren solar termik santraller, güneş enerjisini önce ısıya, ardından buhara dönüştürüp tirbünlerle elektrik üretiyor. Knies, bunun santralin gökyüzü bulutlarla kaplı olduğunda ya da gece karanlığında da enerji üretimine devam edebilmesine olanak sağladığını kaydediyor.
Enerji üretimi ve istihdam
Dev projenin hedefi sadece Avrupa’ya elektrik sağlamak değil. Desertec’in aynı zamanda Kuzey Afrika’da yeni istihdam olanakları yaratması hedefleniyor. Knies “Burada gereken teknoloji var ama uygulama imkanı yok. Kuzey Afrika’da ise uygulama imkanı çok ama gerekli teknoloji yok. Bu ülkeler arasında bir işbirliği yapılması, gerek enerji tedariki, gerekse Kuzey Afrika ülkelerinin kalkınması ve iklim koruması için maksimum kazanım anlamına geliyor” açıklamasını yapıyor.
Ancak projeye kuşkuyla bakanlar da yok değil. Fas Enerji ve Teknik Merkezi eski genel sekreteri Abdülaziz Bennuna “Tarihte yaşananlar, insanlar istese de istemese de Avrupa’nın ihtiyacı olan şeyi mutlaka aldığını gösteriyor” şeklinde konuşuyor.
Bennuna, Avrupa’nın Kuzey Afrika ülkelerini bu projede kendine ortak olarak görmediğini, Tek istediğinin elektrik ihtiyacını mümkün olduğunca ucuza mal etmek olduğunu savunuyor.Bildunterschrift:
Avrupa’dan da itirazlar var
Öte yandan Desertec projesine Avrupa’da da kuşkuyla yaklaşanlar var. Birçok Avrupalı proje için Kuzey Afrika’da öncelikle suların tamamen durulmasının beklenmesi gerektiği görüşünde. Ancak Desertec ekibinden Gerhard Knies bu fikre katılmıyor. Knies “Kuzey Afrika ülkelerindeki siyasi değişimler sayesinde bu konu büyük bir ivme kazanabilir. Buradaki eski hükümetlerin tek amacı kendi hâkimiyet ve varlıklarını güçlendirmekti. Yeni hükümetlerin hedefi ise halkın makul yaşam standartlarına kavuşmasının sağlanması olmalı. Bunun için de iş imkânları yaratılması gerekiyor” açıklamasını yapıyor.
Yanıt arayan başka bir soruysa proje için gereken paranın nasıl temin edileceği. Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nden Robert Pitz-Paal, proje için milyarlarca euroya ihtiyaç duyulduğuna ve bu miktarın nasıl karşılanacağının hâlâ belirsiz olduğuna dikkat çekiyor.
AB geçtiğimiz günlerde bu konuda olumlu bir adıma imza atarak, Fas ve Mısır’da kurulacak pilot santraller için 30 milyon euro yatırım yapacağını duyurmuştu.
© Deutsche Welle Türkçe
Frank Grotelüschen / Çeviri: Banu Ertek
Editör: Murat Çelikkafa