Avrupa Birliği’nin üstü kapalı stratejileri neler?

Avrupa Birliği’nin üstü kapalı stratejileri neler?

Dr. Tunay  AKOĞLU Yazıyor/
Bilindiği gibi Avrupa Birliği´nin (AB)  deklare edip

sürdürdüğü ana stratejik ilkeler şunlardır: -Demokrasi ve

insan haklarına saygı, -Kanun hakimiyeti, –

Azınlıklara saygı ve onların korunması, –

Pazar ekonomisi. Bunlara ek olarak, AB bünyesinde; kişilerin,

el emeğinin, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımı prensibi de en önemli

geçerlik ve öncelikler arasında yer alır.
Ancak bu stratejik ilkelerin ve önceliklerin yanı sıra AB diğer

bazı strateji ve taktikleri de açıkca veya üstü kapalı olarak

yürütmektedir.

Bunları şu şekilde özetlemek mümkündür:
1.Aday veya potansiyel aday ülkelere hibe veya kredi yolu ile

yardım edip onların kendi öz maddi kaynaklarının da katkısı ile

bu ülkelerde kalkınma ve destek projeleri yürütmek.

Bu projeler  genellikle AB ülkeleri danışmanlık firmalarına

açık ihale ile verilmektedir. AB dışı –aday vs ülkeler – kendi danışmanlık şirketleri ile de konsorsiyumlar bünyesinde bu ihalelere katılırlar,

ancak pay ve rolleri hem sınırlı, hem de azdır.
2.Yukarıda adı geçen projelerin seçimi, yürütülmesinde ve

denetiminde AB delegasyonları ve temsilcilikleri önemli rol oynar.

Bu şekilde aday ülkelerin her türlü ve pek çok sektördeki kalkınma politikaları vs doğrudan doğruya etkilenir ve yönlendirilir.
3.AB üye ülkeleri dışında, diğer ülkelerde ( özellikle ENPI South –

ENPI East) AK´nin  “IAP : l´Intrument d´aide de préadhesion /

IPA : Instrument for pre-accession assistance” kanalı ile finanse ettiği projeler bünyesinde daima;  çalışma grupları, seminerler, eğitim kursları ve

tetkik gezileri vardır. Bu tür faaliyetlere adaylığa üye

ülkelerin kamu sektörü yöneticileri ve benzeri kişiler davet edilir.

Bunlar projeler yolu ile AB politikaları ve çıkarları doğrultusunda

etkilendirilir, AB karşısında hem fikir olmaları sağlanır.

Nitekim, toplantılar sonunda,  Avrupa Komisyonu

(AK – EuropeAid) temsilcilerinin etki ve katkısı ile hazırlanan

sonuçlar ve kararlar, aday ülkelerden katılanlar tarafından kabul edilir ve dosyalara geçer.
4.”Erasmus” ve “Galileo” gibi AB – AK programları kanalı ile

öğrenim ve eğitim çağındaki gençlere ve onların eğitimci ve

öğretmenlerine AB ülkelerinde eğitim alma ve verme olanakları ve

bursları verilir. AB bu kanal ile de AB vizyon ve propagandasına

en uygun yeni bir nesil yetiştirmektedir. Buna paralel olarak,

AB gençliği AK nezdinde organize edilen ve yürütülen stajyerlik

programları ile de yönlendirilmektedir.
5.AB´nin, Avrupa Komisyonu (AK) yolu ile uyguladığı bütün bu

yukarıda altını çizdiğimiz çalışmalarına ek olarak gene AK, çeşitli

komiteleri (başta Bölgeler ve Mahalli İdareler vs komiteleri

olmak üzere) ve diğer kanalları kullanarak aday ülkelerin

mahalli ve belediye yönetimlerine karışır ve bunları

yönlendirmeye gayret eder. Açıklanan resmi hedef,

´AB- Aday ülke işbirliğidir ´. Aslında amaç, AB ve AK çıkarlarına

uygun bir sivil toplum ve gene AB´ye en uygun gelen

bir politik sosyo-ekonomik yersel idare düzeni kurmaktır.
6.Dikkat edilirse , AB /AK´nin aday ülkelere verdiği yardım ve

hibe ile yürüttüğü projeler; sivil toplum, mahalli kalkınma,

eğitim ve öğretim, iş gücü istihdamı, yersel/yerel demokrasi

gibi sosyal ve politik öncelikleri içerir. Çünkü ana hedef,

AB /AK çıkarlarına uygun ve AB´ye minnettar bir sosyo-politik

grubu kurmak, geliştirmek ve korumaktır.
7.AB , AK kanalı ile tüm ülkeleri çeşitli kalkınma kriterlerine

göre bölgelere ayırmıştır . NUTS ( Nomencloture d´Unités

Territoriales Statistiques : Nomencloture of Territorial Units

for Statistics) diye adlandırılan bu ayırım, bütün AB üye ve

aday ülkeler için geçerlidir, onlara empoze edilmiştir.

AK bu temel sayesinde istatistikler toplar ve yayınlar.

Bu veriler, çok kez Brüksel´den ve  merkezi Lüksemburg´ta olan

EUROSTAT (Avrupa İstatistik Bürosu) tarafından

çizilen ve idare edilen istatistik , anket ve araştırma metodlarına

dayandığı ve ulusal ölçüde bağımsız olarak yapılmış bölge tanım ve

özellliklerini hiçe saydığı için yeterli derecede anlam ve

geçerlik taşımaz.
8.AB´nin yürütme organı Avrupa Komisyonu (AK) tarafından

gayet ince bir şekilde çizilip uygulanan üstü kapalı strateji ve

taktik ; aday ile aday adayı ülkeleri AB doğrultusunda etkilemeyi,

ulusal politika ve içişlerine karışarak yönlendirmeyi

hedef almaktadır. Aynı çerçevede temel amaç, AB´ye üye ve

aday ülkeleri , AB´ye hükmeden bir avuç büyük

Avrupa ülkesinin çıkarlarına göre el altında tutmaktır.

Bu büyük AB ülkeleri Almanya, İngiltere ve Fransa´dır.

Bu birinci sınıf ülkeler yanı sıra ikinci sınıf ülkeler :

İtalya, İspanya,Benelüks, Avusturya, Baltık ülkeleri vardır.

Üçüncü sınıf ülkeleri diğer güney , orta ve doğu

Avrupa ülkeleri oluşturur. AK, bu üç sınıflı

AB çerçevesinde hareket eder ve AB´nin birinci

sınıf büyük ülkeler çıkarlarına uygun olarak çalışmasını sağlar.

Bu çok sınıflı AB, temelde zaman zaman AB içindeki gerilim ve

hoşnutsuzluklara da neden  olmaktadır.

Bu yıl başından beri Fransa ile İtalya arasında yaşanan

mülteci-göçmen krizi, Yunanistan´a mali yardım konusu,

İrlanda ve Portekiz krizlerine karşı alınacak ortak tutum bu duruma delildir.  Aynı taktikler, aday ülkelerin izleme zorunda oldukları

´AB´ye uyum programı´ ve diğer ön koşullara

(Acquit communautaire) göre de ayarlanmaktadır.
Görüldüğü ve kolaylıkla anlaşılabileceği gibi AB,

gerçekte çok idealize edilmiş demokratik ve insani vizyon ve

ilkelerinin yanı sıra , özel ve üstü kapalı strateji ve taktikleri de hazırlayıp kullanmaktadır.