Dünya Pi Sayısı Günü(World Pi Day)
Bir matematik sabiti olan Pi ( yakın değeri 3.14 dür.)
Bundan dolayı dünyada bazı matematikçiler üçüncü ayın on dördünü ‘Dünya Pi Günü’ olarak kutlamaktadırlar.
Bugün Apple Pi pastaları yenilmekte, Happy Pi Day şarkıları söylenmekte, yine Pi basamakları notalarla eşleyerek oluşturulan küçük melodi eşliğinde Pi dansları yapılmakta, Pi besteleri çalınmakta, Pi nin basamakları ile kelimeleri eşlenmiş şiirleri okunmakta, Pi ödülleri dağıtılmakta, Pi yi 50, 100, 1000 basamağına kadar ezberleyenlerin gösterisi sunulmakta, günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapılmaktadır.
Tarihi M.Ö. 2000 yılına dayan Pi, bilindiği gibi büyüklüğü ve küçüklüğü fark etmeyen her çemberde yada daire de görülen bu matematik sabiti, çemberin çevresinin çapına bölümüyle elde edilir.
Babiller Pi yi 3 veya 3.125 olarak almışlar.
Mısırlılar 3.1604 olarak kullanmışlardır.
Heredotes, Heredot tarihi eserinde Pi sayısı verdiği değer 3.58 dir.
Archimedes ise Pi yi 3.1408 ile 3.1428 arasında bir sayı olarak düşünmüştür. Hata payı 0.002 dir.
Çin ve Greek matematikçiler Pi yi 3.162 değerini bulmuşlardır.
1436 yılında ünlü Semerkantlı Türk Matematikci Giyasüddün Cemşid El Kaşi,
ilk defa Pi sayısının değerini 16 ondalığa kadar hesaplamıştır.
Risalet’ül fi Mahifül Daire isimli eserinde Pi için verdiği değer 3.1415926535898732 dir.
Bu zamanın matematikçilerinden 200 yıl daha ilerde olduğunu kanıtlamıştır.
Ayrıca ondalık sayılarla ilgili ilk bilgiler yine bu Türk bilginine aittir.
1596 yılında Lodolph, Pi yi 35 basmağa kadar, Abraham 1699 yılında 72 ondalığa kadar hesaplamışlardır.
Daha sonra yarış kızışmış, bilgisayarlar icat edildikten sonra IBM ile 704 160 ondalığa, 1991 de Chundnovcky Kardeşler Pi yi 2 260 321 363 ondalığa kadar hesaplamayı başarmış, bilgisayar kitlenmiş ve hata vermiştir.
1999 yılında Prof. Kanada başkanlığında değişik üniversitelerde bir araştırma grubu Tokyo Üniversitesinde 206 158 430 300 ondalığa kadar hesaplandı.
Son olarak Kasım 2002 de yine Prof. Kanada başkanlığında dokuz kişilik bir araştırma grubunun beş yıl süren program hazırlama safhasından sonra Tokyo Üniversitesinde Hitaci Süperbilgisayar ile 400 saate aşkın bir sürede 1.24 triliyon basamağa kadar hesaplamışlardır.
Sonu bulunmayan bu sayı aslında iki ondalık sayı arasına sıkışmış bir sayıdır. 3.1414 Çember gibi basit bir şekilde sonsuza kadar devam eden bir sayı çıkmaktadır.
Çemberde Pi yi göremeyiz.
Oralarda bir yerde işte. Pi sayısı çemberin karanlıkta kalan noktasıdır sanki.
O bazı matematikçiler için kutsal bir sayıdır, tıpkı e ve Phi gibi.
Ama onun serüveni henüz bitmemiştir.
Bugün Pi sayısının evrenin sırlarına dair cevaplar içerdiğini düşünen insanlar vardır.
Bazıları kendilerini pi nin gizemini çözmeye adamıştır.
Gizemi hale çözülmemiştir.
Onun peşinde sayı avcıları vardır.
Hiçbir sayı bu kadar üne kavuşmamıştır.
Pi sayısının Incil den geçmiş olmasından dolayı sayıyı kutsayanlar çıkmıştır.
Üstelik Tevrat ve Kuran nın sayılarla şifrelendiği bu şifreler çözüldüğünde sonsuza kadar olacak her şeyin bulunacağı inancı, pi sayısını da tekrarlanmayan sayılardan olduğundan (tekrarlanmayan olaylar olarak düşünülüyor) dolayı bu sayıyı kutsal kitaplarda iddia edilen şifreler arasında ilişki kurulmaya çalışılmaktadır.
Pi nin herkes için ayrı bir anlam ifade eder.
Hem ilkokul öğrencisi hem de üniversite profesörü için anlam taşır.
Kimi için o yunan alfabesinde 16 sıradaki harftir.
Kimine göre fizik ve matematikte görülen bir sabit, yada Archimedes sabiti, Ludolph sayısıdır.
Bir başkasına göre çemberin çevresinin çapına oranı yada yarıçapı 1 olan dairenin alanıdır.
O, sin x=0 denklemini sağlayan en küçük pozitif sayıdır.
Bir başka grup için tamamen farklı anlam içerir.
Pi Sundance film festivalinde birincilik alan filmin adı, müzik topluluğu adı, şirket adı, kullandığı parfümün adıdır.
Bilim adamları için onun yeri tartışılmaz.
Fizikçi için Einstein nin denklemi, Schröder Dalga denklemi, bir istatikçi için normal dağılımlar için yoğunluk denklemi ne kadar önemli olduğunu sadece onlar bilir.
Matematiğin hemen hemen her dalında görülür.
Sonuç olarak, Pi ile uğraş, insanın doymak bilmeyen bilim açlığı ve merakıdır.
Onun basamakları sonsuza uzarken, matematikte yeni kavramlar ortaya çıktı.
Bilgisayarın gücünü ve hızını onunla deniyoruz.
Kısaca Pi gelişmenin bir sembolüdür.
Onun sırrını ararken kendinizi ve evreni keşfetme şansınız oldukça fazladır.