252 no’lu Ermeni tasarısının salı günü ABD Kongresi’nde oylanma ihtimaline karşı Washington’da Türk ve Ermeni diasporası arasında büyük bir rekabet yaşanıyor. Türkiye, Beyaz Saray, Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları nezdinde girişim başlattı. Gözler, tasarıyı gündeme alma yetkisi olan Temsilciler Başkanı Pelosi’de.
Tolga TANIŞ-Mehmet Kayhan YILDIZ- İhsan YALÇIN / HÜRRİYET-WASHINGTON / DHA
Washington’da önceki gün aşırı milliyetçi ANCA örgütünün yaptığı bir açıklamayla başlayan, Ermeni Soykırım tasarısı gerginliği sürüyor. Tasarıyı gündeme alacağı iddia edilen ABD Kongresi Temsilciler Meclisi kanadının salı günkü oturumunda oylama olup olmayacağı henüz netlik kazanmadı. Ancak Ermeni diasporası, Kongre üyelerine baskı kurmaya devam ediyor. Haberin yayılmasının ardından harekete geçen Türk-Amerikan dernekleri de, karşıt bir kampanyayla milletvekillerine faks ve mesaj yolluyor.
Türkiye’den tam baskı
ANCA kaynaklı, “Ermeni Soykırım tasarısı 48 saat içinde oylamaya sunulanacak” haberi, Kongre çevrelerinden halen doğrulanmış değil. Konuyu gündeme alma yetkisi olan Meclis Başkanı Nancy Pelosi’nin ofisi, konu hakkında yorum yapmıyor. Dolayısıyla haberin Ermeni çevrelerini harekete geçirip Kongre’de son dakika oylaması hedefleyen Ermeni diasporasının bir manipülasyonu olma ihtimali halen mevcut. Ancak her türlü ihtimale karşı m Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği, cuma sabahından itibaren kriz yönetimine geçti. İlk önce Beyaz Saray, Ulusal Güvenlik Konseyi, Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları nezdinde girişim başlatıldı. Kongre’de ise Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti’den yaklaşık 30 milletvekili ile görüşüldü. Büyükelçilik yetkilileri gün boyu temas trafiği yaşadı.
Bağlayıcı olmayan tasarı
Elçilik dışında, asıl mücadele ise iki toplumun diaspora örgütleri arasında başladı. Cuma sabahından itibaren Washington merkezli ATAA ve New York merkezli FTAA ortak bir duyuruyla girişimi kınadı ve Amerikan-Türk toplumunu hareket etmeye davet etti.
Normalde ABD Kongresi’nde bir tasarının yasalaşması için Kongre’nin hem Temsilciler Meclisi hem de Senato kanadında kabul edilmesi ve daha sonra Başkan tarafından onaylanması gerekiyor. Ancak bağlayıcılığı olmayan ve ABD Yönetimi’ne tavsiye niteliği taşıyan 252 sayılı tasarının kabul edilmesi için sadece Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’ndan onay alması yeterli. Bu durumda Meclis bir irade beyan etmiş ve Temsilciler Meclisi’nin 1915 Olayları konusundaki tutumunu ortaya koymuş oluyor.
İpler onun elinde
Nancy Pelosi’nin tasarıyı gündeme alabilmesi için önünde iki yol var. İlki, prosedüre uygun olarak, tasarının önce 13 kişilik Mevzuat Komitesi’nde tartışılıp kabul edilmesi. 9 Demokrat, 4 Cumhuriyetçi milletvekilinin üye olduğu, “Meclis’in trafik polisi” denilen komitede gündeme alınacak tasarının en az 7 oy alması gerekiyor. Diğer yöntem ise Pelosi’nin ‘mevzuatın askıya alınması’ yöntemi. Bu durumda Meclis Başkanı olarak Mevzuat Komitesi’ni bypass ediyor. Ve o sırada salonda bulunan kaç milletvekili varsa, tasarıyı oya sunuyor. Tasarı “suspension” olduğundan kural gereği kabul edilmesi için de üçte iki çoğunluk aranıyor.
Davutoğlu: ABD Yönetimi devreye girecek
Konya’da bulunan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ABD’de yeniden gündeme gelen sözde Ermeni soykırımı tasarısı konusunu yakından takip ettiğini belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’la telefon görüşmesi yaptığını belirten Davutoğlu, şunları söyledi: “Kendisine çok açık bir şekilde böyle bir çabanın, Türk-Amerikan ilişkilerinde yol açabileceği olumsuz sonuçları hep beraber görerek, bunu engellememiz gerektiğini ifade ettim. Bütün güçleriyle bu konuda devreye gireceklerini söylediler.” Gazetecilerin, “Tasarı, Temsilciler Meclisi’ne geldiği takdirde Türkiye’nin tutumu ne olur?” sorusu üzerine Bakan Davutoğlu, “Onu o zaman dünya görür. Ümit ederiz ki böyle bir sonuç olmaz” demekle yetindi.