Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN), aralarında Türkiye’nin ve İsrail’in de bulunduğu 5 ülkenin adaylık başvurusunu kabul etti. 20 üyesi bulunan CERN’e adaylığı kabul edilen diğer ülkeler ise Sırbistan, Slovenya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi. Tüm adayların, iki yada üç yıl içerisinde CERN’e tam üye olması bekleniyor.
Geçtiğimiz Temmuz ayında Türkiye’nin üyelik sürecini görüşmek üzere bir CERN heyeti Türkiye’yi ziyaret etmişti. CERN heyetinin Başkanı Dr. Sergio Bertolucci, Türkiye’nin yakın zamanda CERN’e üye olacağını düşündüğünü kaydederek, “Bu CERN için de büyük bir avantaj olacaktır” açıklamasında bulunmuştu. Bertolucci başkanlığındaki heyet Ankara Üniversitesi, ODTÜ, DPT, TÜBİTAK’ı ziyaret ederken, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kabul edilmişti.
Aday ülkeler arasında özellikle İsrail, 20 üyesi bulunan CERN’e üye olabilmek için çok uzun süredir diplomatik çaba yürütmüştü. Halen CERN’de gözlemci statüsünde bulunan İsrail, araştırmalara da katılabiliyor. Parçacık fiziği araştırmaları konusunda en önemli merkez olan CERN’den bugüne kadar onlarca İsrailli bilim adamı da faydalanmıştı. İsrail ayrıca oy hakkı olmaksızın açık konferanslara katılabiliyordu.
Ülkelerin adaylık başvurularının kabul edilmesi, aday ülkelerin bilimsel altyapısının ve kapasitesinin kabul edilmesi anlamına geliyor. CERN’e tamamen üye olmaları halinde ise ülkeler, yönetim kuruluna katılıyor ve alınan kararlarda tam yetkiye sahip oluyor.
Ülkeler, üyelik için 10 milyon dolarlık bir ücret öderken, ülkelerin ileri teknoloji şirketleri CERN’de açılacak ihalelere katılabiliyor. Aday ülkelerden İsrail’in bugün 600 bin İsviçre Frankı’na kadar ihalelere katılma hakkı bulunuyor.
Cihan