89’uncu sıraya inen ileri demokrasimiz Nikaragua’ya denk.

Türkiye, Economist dergisinin dünyada demokrasi endeksi araştırmasına göre, tam demokrasi ve kusurlu demokrasiler arasında yer alamadı. İki yıl öncesine oranla iki basamak geriye düşerek Nikaragua’yla 89’unculuğu paylaşan Türkiye, Tanzanya ve Uganda’nın da bulunduğu hibrit (melez) rejimler grubunda…

Dünya çapında 1.6 milyon satış rakamına sahip olan İngiltere merkezli haftalık ekonomi dergisi Economist, iki yılda bir yaptığı dünya demokrasi endeksi araştırmasının üçüncüsünü yayımladı. 167 ülkeyi kapsayan araştırmada, Türkiye, 2008’de olduğu gibi “hibrit rejimler” arasında gösterildi. Ekonomistin araştırma birimi “Economis Inteligence Unit” tarafından yapılan ankette devletler, seçim süreci ile çoğulculuk, sivil özgürlükler, hükümetlerin iş- levi, siyasal katılım ve siyasal kültür dikkate alınarak dört ana kategoride sıralandı. Birinci kategori olan Tam demokrasiler bölümünde 26 ülke yer aldı. Bu kategoride Norveç 10 üzerinden 9.80 ortalamayla en demokratik ülke oldu. İkinci kategorideki “kusurlu demokrasiler” kısmında ise Cape Verde, Yunanistan, İtalya, Güney Afrika ve Fransa ilk beş sırada yer aldı. Araştırmanın “hibrit rejimler” kategorisinde ise Türkiye, 5.73 ortalama ile Honduras’ın ardından 10’uncu sırada yer buldu. Karma rejimler kategorisinde Türkiye’nin yanında Nikaragua, Tanzanya, Filistin, Uganda, Sierra Leone, Pakistan ve Haiti gibi ülkeler yer aldı. Toplam demokrasi endeksinde ise Türk demokrasisi, iki yıl öncesine oranla iki basamak gerileyerek 89’uncu oldu. 2008 yılındaki Demokrasi endeksi araştırmasında Türkiye, 5.69 puanla 87’nci sırada yer almıştı.

Medya özgürlüğü geriletti

Araştırmaya göre, Türkiye iki yıl öncesine oranla belirlenen kategorilerde sadece yüzde 0.04 oranında ilerleme kaydetti. Ancak diğer ülkeler daha fazla demokratik atılımlarda bulunduğu için Türkiye iki basamak daha geriye düştü. Ekonomist dergisinin araştırmasında Türkiye’nin medya özgürlüğü alanında da kötüye giden ülkeler kategorisinde olduğu belirlendi. 2008-2010 yılları arasında 36 ülkenin medya özgürlüğü alanında geri gittiği tespit edildi. Avrupa’da Türkiye, Fransa ve İtalya ile birlikte medya özgürlüğü alanında geriye giden ülkeler olarak belirlendi.

Sivil özgürlük yok

Türkiye, seçim süreci değerlendirmesinde gerilerde kaldı. 7.92 ile Sri Lanka’yı ancak geçebildi. Hükümet işlevi kategorisinde 7.14 alan Türkiye, Fransa’yla aynı puanı aldı, İtalya’yı ise geçti. Siyasi katılımda Türkiye 3.89 puanla otoriter rejimler kategorisindeki ülkelerden bile geride kaldı. Siyasi gelenek kategorisinde ise latin ülkelerini geride bıraktı. Sivil özgürlüklerde 132. sıradaki Kazakistan’ın gerisinde kaldı.

NİKARAGUA Economist dergisinin hazırladığı Demokrasi endeksi raporunda Türkiye ile aynı sırada yer alan Orta Amerika ülkesi Nikaragua, 200 yıl boyunca İspanyol sömürgesi olduktan sonra 1821’de bağımsızlığını kazandı. Ancak defalarca ABD tarafından işgal edildi. ABD’nin çekilmesinni ardından da iç savaş patlak verdi. 90’lı yıllara kadar cunta rejimi tarafından yönetildi. 1990’dan sonra seçimle iktidara gelen hükümetlerle yönetilmeye başlandı.

Fransa ve İtalya, eksik demokrasiye düştü

Economist’in 2010 Demokrasi Endeksi Raporu’nda 2008 yılına oranla 13 ülkenin rejim tipinde değişiklik oldu. En fazla hareketlilik ise Avrupa kıtasında gözlendi. Fransa, İtalya, Yunanistan ve Slovenya tam demokrasi kategorisinden eksik demokrasi kategorisine düştü. Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin ülkedeki siyasi sistemden kaynaklanan hükümet gücünü, dominant ve otokratik şekilde kullanarak demokratik teammülleri tehlikeye sokması, kendi medyasına sahip olan İtalya Başbakanı Silvio Berlusoni’nin de kendini eleştiren yayınlara hiçbir şekilde yer vermemesi bu ülkelerin eksik demokrasi kategorisine düşmesinde etkili oldu. Yunanistan’-da ise başgösteren yolsuzluk skandallarının hükümete olan güvenin azalmasına neden olması eksik demokrasi kategorisine inmesine neden oldu. Afrika’-da bulunan Gana ve Mali ise hibrit rejimler kategorisinden eksik demokrasi kategorisine yükselerek, demokrasi alanında gelişim gösteren iki ülke oldu. Bolivya, Nikaragua, eksik demokrasinden hibrit demokrasi kategorisine geçti. Fiji, Madagaskar, Gambia, Etyopya hibrit rejimden otoriter rejime kaydı.

Dünya demokrasi sıralaması

1 Norveç
2 İzlanda
3 Danimarka
4 İsveç
14 Almanya
17 ABD
18 İspanya
19 İngiltere
28 Yunanistan
29 İtalya
31 Fransa
86 Lübnan
87 Ekvador
88 Honduras
89 Türkiye
89 Nikaragua
91 Zambia
92 Tanzanya
98 Ugand