Önümüzdeki yıl, Türkiye’den Almanya’da işgücü göçünün 50. yılını kutlanıyor. 50 yıl önce, yani 1961 yılında Sirkeci Garı’nda büyük bir hareketlilik yaşanıyordu. İkinci Dünya Savaşı’nın yaralarını sarmış Avrupa, kalkınma hamlesini başlatmış ancak yeterli işgücüne sahip olmadığı için bu sorunu ‘yabancı işçilerle’ çözmek istiyordu. Bu ülkelerin başında da Almanya geliyordu. Türkiye ve Almanya arasında imzalanan anlaşma ile ilk Türk işçileri 1961’de kafileler halinde Sirkeci Garı’ndan bindikleri trenle Almanya’ya gittiler. Aradan 50 yıl geçti. ‘Umut yolculuğu’ da denilen Avrupa’da işler tersine döndü. Küresel kriz ve ardından Avrupa ülkelerinin içine düştüğü borç sorunu nedeniyle iş bulmayı bırakın işini korumak bile imkansız hale geldi. İşte 50 yıl önce Sirkeci Garı’ndan Almanya’ya gidenlerin torunları artık yurda dönmeye başladı.
DÖNÜŞ PARASI VERMİŞLERDİ
Star’dan Semra petek’in haberine göre Almanya ekonomisinin son 60 yılın en büyük durgunluğunu yaşadığı 2009’da, bu ülkede doğan, eğitim gören 40 bin Türkiyeli ülkeye kesin dönüş yaptı. Alman yetkililer, 80’lerde toplu tazminat ödenerek Türkiye’ye göndermek istedikleri kişilerin şimdi ise neden ülkeyi terk ettiklerinin sırrını çözmeye çalışıyor. Almanya’da üniversite bitirdikten sonra Türkiye’ye dönen gençlerle konuştuk. Almanya üniversitelerinin mühendislik, mimarlık, işletme ve hukuk bölümlerinden mezunlar. Almanya’da iş bulamadıkları için Türkiye’ye kesin dönüş yapan profesyonel Türk-Almanlar ‘Almanya’da eğitimli insanlara artık iş yok’ diyorlar.
Kendi şirketlerini kurdular
STUTTGART’TA, meslek okulunun elektronik bölümü bitiren Ali Kemerci ile anaokulu öğretmenliği eğitimi alan Filiz Kemerci, Türkiye’ye Almanya’dan toplu dönüşlerin olduğu 1984 yılında kesin dönüş yapmış, burada tanışıp evlenmişler. Yapı sektöründe ithalat ihraçat yapan bir şirket kuran Ali ve Filiz Ketenci kendi yaşamlarından yola çıkarak Almanya’daki değişimi şöyle anlatıyor: “1980 ortalarında Almanya bizi göndermek için toplu tazminat veriyordu, şimdi ise neden gidiyorlar diye tartışıyorlar. Duvar yıkıldı, işsizlik oranı yükseldi. Küresel kriz çalışanların yaşam koşullarında ciddi gerilemeye neden oldu. Refah düzeyi buna paralel olarak düştü. Orada da insanların durumu iyi değil. Almanya aradan geçen bu 25 yılda artık çok değişti; hiçbir şey eskisi gibi değil.”
Almanya’nın avantajı kalmadı
OBERASBACH’TA mühendislik bölümünden mezun olan 39 yaşındaki Mehmet Bahadırlı iki ay önce Türkiye’ye kesin dönüş yapmış. “Türkiye’ye neden döndünüz?” sorusuna “Artık Almanya’da eğitimli insanlara iş yok, bizim gibiler için Almanya’nın bir avantajı kalmadı. Kalifiye olmayan, ara elemanlar gibi değiliz, eğitimliyiz ve işimizi burada da yaparız” yanıtını veriyor. Mehmet Bahadırlı’nın Bochum Üniversitesi’nde işletme okuyan ve iki yıl önce Türkiye’ye dönen kardeşi Ahmet Bahadırlı da onu onaylıyor: “Dönüyoruz çünkü Almanya’da özellikle küresel ekonomik krizden sonra işsizlik arttı, yaşam koşulları ağırlaştı. Orada kalsaydık hep yabancı olacaktık.” İki kardeş internet üzerinden Alman borsasında hisse alıp satıyor.
FOTOĞRAF: MURAT DÜZYOL