Türkiye-İsrail arasında son bir yıldır devam eden inişli-çıkışlı ilişkiler, bugün akşam saatlerinde yeni bir aşamanın eşiğine geldi. İsrail Başbakanı Netenyahu Türk yangın söndürme uçağına binerek “Bu adım ilişkilerin düzelmesinde yeni bir adım olacak” dedi.
İsrail Dışişleri Bakanı Avidgor Lieberman Türkiye’nin İsrail’deki yangın için gönderdiği iki uçakla ilgili olarak Almanya’ya teşekkür etmişti. Lieberman’ın bu skandal tavrını İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu düzeltti.Netenyahu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak, İsrail’de çıkan orman yangınına müdahalede bulunan iki söndürme uçağını gönderdiği için minnettarlığını ifade etti.
Başbakanlık Basın Merkezinin internet sitesinde yer alan bilgi notuna göre, Netenyahu, Başbakan Erdoğan’ı telefonla arayarak, ”İki yangın söndürme uçağı gönderdiğiniz için sizlere minnettar olduğumu iletmek için aradım” ifadesini kullandı.
Netenyahu, Erdoğan’a şunları söyledi:
”Türk halkının ve sizin bu yardımınızın çok büyük ve anlamlı olduğunu belirtmeliyim. Şu anda herkes Türk uçaklarının yangını söndürmek için uçtuğunu görüyor, ben de görüyorum. Hem hükümetim, hem de halkımın minnettarlığını ifade etmek için sizi şahsen aramak istedim”
Başbakan Erdoğan ise Netanyahu’ya geçmiş olsun dileklerini ilettikten sonra, şu ifadeleri kullandı:
”41 vatandaşınızın hayatını kaybetmesini üzüntüyle öğrendim. Bu afet karşısında insani ve İslami bir görev olarak yardım etmemiz gerekiyordu. Olayı öğrendiğim andan itibaren gerekli talimatları verdim. Millet olarak size başsağlığı dileklerimi iletiyorum. Yaralılar konusunda da her türlü yardımı yapmaya hazırız. Yangın sönene kadar uçaklarımız ülkenizde kalacaktır.”
Toplantı sonrası da açıklama yaptı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede, Türkiye’nin İsrail’deki yangında verdiği destek konusunda, “bunun, iki ülke ilişkilerinin iyileşmesine bir giriş olacağına emin olduğunu söylediğini” ifade etti.
İsrail kabinesinin olağanüstü toplantısına başkanlık eden Netanyahu, toplantı sırasında da, sonraki açıklamalarında da Türkiye’nin desteğini özellikle vurguladı ve teşekkür etti.
Netanyahu, “bunun, uluslararası yardım çağrımıza verilen eşsiz karşılığı sembolize ettiğini düşünüyorum” diye konuştu.
Netanyahu, Başbakan Erdoğan ile yaptığı görüşme için, “Erdoğan’a, şu andaki bu önemli çabalar için müteşekkir olduğumuzu ve bunun, iki ülke ilişkilerinin iyileşmesine bir giriş olacağına emin olduğumu söyledim” dedi.
– Erdoğan: Taleplerimiz yerine gelmeden münasebetlerimiz eskisi gibi olmaz
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’le Mavi Marmara ile ilgili taleplerinin çözülmediği sürece münasebetlerin geçmişteki gibi olmayacağını söyledi. Erdoğan, “Bunun halli geleceğe yönelik olumlu bir sürecin başlamasına tabii ki vesile olabilir. Ama bunun halledildiğini görmemiz şart” dedi.
Erdoğan, Özürlüler Günü dolayısıyla bazı sivil toplum kuruluşu temsilcilerine yemek verdi. Erdoğan, İsrail’e iki yangın söndürme uçağının gönderilmesinin iki ülke ilişkilerinde normalleşmeye yol açıp açmayacağı yönündeki bir soru üzerine Erdoğan, “Dün cereyan eden olay neticesinde 41 kişi bu yangında öldü. Büyük bir alanda yangın devam ediyor. Bizler böyle bir taleple yangın söndürücü uçaklar istenince, burada gerek insani gerekse İslami olarak böyle bir görevi yerine getirdik. Bu bizim tabii tarihi noktada da aldığımız terbiye, geleneklerimiz bunu icap ettiriyor. Burada biz her zaman söylediğimiz gibi, insanlar var, burada bir doğa var. Talep geldiği anda tereddüt etmeden İsrailli yetkililer Müsteşar Sayın Sinirlioğlu’na bildirince olay bana aktarıldı. Aktarılınca ben de anında talimatı Çevre ve Orman Bakanı’mıza verdim. Hazırlıklar yapıldı, bu sabah da oraya intikal gerçekleşti. Şu anda uçaklarımız orada.” dedi.
Netanyahu’nun böyle bir olay nedeniyle kendisini teşekkür için aradığına işaret eden Erdoğan, şunları söyledi: “Türkiye’nin böyle bir dönemde yaşadıkları bu yangın olayına karşı gösterdiği ilgi sebebiyle bunun geleceğe yönelik ilişkilerde de olumlu bir vesiye teşkil etmesi taleplerini de telefonlarında ifade ettiler. Ama bizim biliyorsunuz, bu konuyla o konuları birbirine karıştırmamak gerekir. Taleplerimiz zaten belliydi. Bu talepler çözülmediği sürece münasebetlerimizin geçmişteki gibi olamayacağını da ifade etmiştik. Bu taleplerimizin bir kısmı yerine geldi. Gelmeyen neydi, özür meselesi, bir de tazminat konusu. Bunların çözümü gerekirdi. Bunun halli geleceğe yönelik olumlu bir sürecin başlamasına tabii ki vesile olabilir. Ama bunun halledildiğini görmemiz şart. Temenni ederim ki bunun halli yolunda adımlar atılmış olur.”
Netanyahu ile görüşmede Türkiye’nin taleplerini yeniden ifade edip etmediği yönündeki soruya ise Erdoğan, “Hayır bunlara girmedik. Açıklamadakiler neyse o” dedi.
Türkiye yangına havadan müdahalede sınır tanımıyor
Türkiye’nin iki uçağını İsrail’e orman yangınını söndürmek üzere göndermesi, ülkenin bu konuda ulaştığı seviyenin göstergesi olarak değerlendiriliyor. Yaklaşık 25 yıldır kiralık uçaklarla havadan orman yangınlarına müdahale eden Türkiye, son bir yıldır tamamen kendi uçaklarıyla bu işi yapar hale geldi.
İki yıl önce Orman ve Çevre Bakanlığı’nın 7 yıllığına ihale yapması bir anda Türkiye’yi orman yangınlarına müdahale konusunda dünyanın sayılı ülkeleri arasına soktu. İhaleyi alan yerli bir firma olan Türk Hava Kurumu (THK) 7 yıl gibi uzun bir süreyi de göz önüne alarak yatırıma gitti. THK yaklaşık 5 -6 ton kapasiteli CL-215 turbo uçaklardan alarak Çevre ve Orman Bakanlığı’nın hizmetine sundu. Ankara’daki Türkkuşu tesislerinde her an yangına müdahale için kalkışa hazır bekletilen 7 tane CL-215 tipi yangın söndürme uçağı bulunuyor. Bu uçaklar herhangi bir pompa istasyonuna gerek duymaksızın, deniz ya da bir göle süzülerek 30 saniyenin altında bir sürede suyu emerek 6 ton kapasiteli tankerini dolduruyor ve ulaştığı yangın bölgesine 3 -5 saniyede boşaltabiliyor.
Türkiye’nin elinde ayrıca 15 küçük uçak daha bulunuyor. Bunlar ise deniz ya da gölden suyunu alamıyor. Piste indikten sonra pompa istasyonlarından yaklaşık 1 ton su yükünü alıyor. Aynı zamanda ‘sınır ötesi yangın söndürme uçakları’ adı verilen bu uçaklar, 5 saat boyunca havada kalarak İsrail’e ulaştı.
Türkiye’nin gururu haline gelen CL-215 uçakları, özellikle 2010 yılından itibaren başta Rusya ve Yunanistan olmak üzere Suriye, Gürcistan, KKTC, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve bazı Balkan ülkelerindeki yangınlara yardıma gitti.
İSRAİL’E YANGINA GİDEN UÇAKLARI FRANSA KİRALAMAK İSTEDİ
Her ne kadar İsrail Dışişleri Bakanı Liberman’ın ”Biz yardımı Almanya’dan istedik, onlar Türkiye’yi önerdi” dese de İsrail’e yakın coğrafyada Türkiye’den başka bu uçaklara sahip ülke bulunmuyor. İtalya ve İspanya dışında Akdeniz ülkelerinden sadece Türkiye’de sınır ötesi yangın söndürme timi uçakları var. Fransa’nın bile Türkiye’den geçtiğimiz dönemde bu uçakları kiralamak istediği, ancak son anda bundan vazgeçtiği biliniyor.
Önümüzdeki süreçte komşu ülkelerin, Türkiye’nin öncülüğünde orman yangınları konusunda çeşitli anlaşmalara imza atmaları bekleniyor.
HAYDARPAŞA YANGININA NEDEN HAVADAN MÜDAHALE EDİLMEDİ?
Haydarpaşa tren garı yangını sonrası ‘neden havadan uçaklar müdahale etmedi’ sorusuna uzmanlar, ‘havadan uçakla müdahalede eğer bina gözden çıkarılmışsa ve çevresi kurtarılmak isteniyorsa havadan söndürme yapılabilir, onun haricinde bir binaya uçakla su boşaltmak doğru değil, o gün uçaklar hazır bekletilmesine karşın, Haydarpaşa tarihi bir bina özelliğini taşıdığı için, havadan basınç oluşturacak şekilde suyun boşaltılması çatının, hatta binanın çökmesine neden olabilirdi’ sözleri ile açıklık getiriyor.