Gulnara Inanc , www.ethnoglobus.com Uluslararasi online haber ve arastirma merkezi direktoru
Azerbaycan, mete62@inbox.ru
TURKSAM baskani Sinan Oganin www. novosti.az ajansliqina ozel aciklamasi
-A.Gulun Baku seferi erefesinde neden yeniden muveqqeti de olsa NATO telimleri doneminde acilmasi meselesi gudeme geldi? Sinirlarin qisa sure acilmasi kime ne verecek?
Sinan OĞAN: NATO telimleri çerçevesinde Türkiye-Ermenistan sınırılarının gündeme gelmesi Abdullah Gül’ün Bakü seferi ile ilgili değildir. 11-17 Eylül 2010 tarihleri arasında Ermenistan’da yapılacak NATO tatbikatına Türkiye’de 2-4 kişilik bir ekiple katılacaktır. Burada bir deprem durumunda Türkiye’den malzeme götürülmesi tatbikatı yapılacaktır. Ve bu beynelhalk tedbir sebebiyle de Türkieye’den serheddi müveggeti de olsa açması istenmektedir. Ancak ne maksatla olursa olsun serhedlerin açılmasını biz düzgün hesap etmirik ve bunun Türkiye’ye heçbir şey vermeyeceğini düşünürük. Ancak Ermenistan bu sebeple serhedlerin müceggetti de olsa açılmasına nail olacag ve daha sonra serhedlerin açılmasının yolu açılmış olacaktır.
-Medvedev Irevanda olarken terefler Minsk qrupuna yeni tereflerin, yahud enstitutlerin celb olunmasi isterlerse Moskova bunu fakt kimi qebul eder. Rusiya-Turkiye iliskilerini nezere alaraq, ABD-nin bolqede tesirinin zeifletmek ucun, Daqliq Qarabaq munaqisesinde bolge dovletlerinin tesirini guclendirmek ucun Turkiyenin danisiqlara qatilmasi ucun Irevanla razilasma mumkundurmu?
Sinan OĞAN: Türkiye’nin AGİT Minsk Grubu’nun yeni şekli içerisinde yer alması çoktandır ki Ankara’nın ve Bakü’nün arzusudur. Erivan ve Moskova ise buna karşı çıkmıştır. Ayrıca Fransa ve ABD’de de buna karşıdır. Ancak AGİT Minsk grubunun artık bir ilerleme sağlamadığı malumdur. Azerbaycan bunu göz önüne alarak AGİT Minsk grubundan çıkmayı düşünebileceğini ifade etmelidir. Ayrıca Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkilerin geliştiğini gözönüne alarak Moskova’dan Türkiye’nin AGİT Minsk grubunun yeni forması içerisinde yer almasına ikan edebilir.
– Rusiyanin Ermenistana s-300 Hava Savunma sistemleri satdiqi bildirilsede, Azerbaycan bunu evvellerde olduqundan daha soyuq qarsilayaraq Azerbaycanin kendi askeri sanayesini gelisdirdiyini aciqladi. S.Lavrov Azerbaycana da s-300 satila bileceyi xeberini tekzib etmeyib. Iki savas tarafinin silahlanmasi nasil anlasilmalidir?
Sinan OĞAN: Birbiri ile sorunları olan her iki terefin silahlandırılması dünyada ilk değil. İran ve Irak’ın silahlandırılması, Arap ülkelerinin silahlandırılması buna en iyi örnektir. ABD ve Rusya gibi ülkelerin bunu her zaman yaptığı bir gerçektir. Çünkü her iki taraf da silahlandığı ölçüde Rusya’ya daha fazla bağımlı olacaklardır. Rusya bu durumda hem siyasi olarak bu ülkeleri kendisine daha fazla bağlamaktadır. Hem de bu ülkeler üzerinden ciddi paralar kazanmakta ve kendi askeri sanayisini geliştirmektedir.
-Turkiye muhalifeti Rusiyanin Ermenistandaki Gumrude askeri ussunun yerlesmesi suresinin 49 yil uzatilmasi anlasmasi qarsiliqi olaraq Turkiye usslerinin Azerbaycanda yerlesmesini hokumetden istemeyi dusunur. Yabanci usslerinin ihtiyac olursa Azerbaycanda yerlesmesi Kanunu Azerbaycan meclisinde kabul edildikden sonra ve Rusiyanin Ermenistandaki askeri alanda calismalari qarsiliqinda bir ihtiyac kimi gorunur.
Sinan OĞAN: Rusya’nın Ermenistan’da askeri üs açması karşılığında Türkiye’nin de Azerbaycan’da askeri üs açması bu durumda bölgede cepheleşmeyi daha da derinleştirir. Bu durumda Rusya-Ermenistan ve Türkiye-Azerbaycan cepheleşmesi ortaya çıkar. Bugün bölgede Azerbaycna için için bu durum istenilen şey değildir. Azerbaycan Dağlık Karabağ sorununun çözümünde Rusya’nın desteğini almak veya onu en azından nötr hale getirmek durmdadır. Türkiye ile Azerbaycan arasında askeri alanda işbiriliği zaten mevcuttur. Azerbaycan Dağlık Karabağ sorununu çözünceye kadar askeri alandaki ilişkileri geliştirmek bu aşamada yeterlidir düşüncesindeyim. Bu aşamada askeri üs açarak hem Azerbaycan-Rusya ilişkilerini ve hem de Türkiye-Rusya ilişkilerini bozmak ne Azerbaycan’ın ne de Türkiye’nin çıkarına değildir.
-Askeri anlasmalar ve Kavkaslarin silahlanmasi 2 anlama gelir – tum maraqli taraflar Azerbaycanin isqal olunmus torpaqlarin (DQ olmamaq sartila) savas yolu ile azad olunmasina razilasib, ya da DQ sorunu yakinlarda cozum sansini kayb ediyor.
Sinan OĞAN: Rusya’nın Ermenistan ile askeri anlaşmalarını bu kadar açık ve göstere göstere yapması ve Askeri üslerinin sürfesini 49 yıllığına uzatmasının anlamı Azerbaycan’I savaş yolu ile işgal edilmiş topraklarını işgalden kurtarmasının yolunu kapatmaktır. Ancak bütün bu tehditlere rağmen Azerbaycan kendi topraklarını savaş yoluyla işgalden kurtarabilir ve bunu yapacak güçte olduğunu düşünüyorum.
Yazıları posta kutunda oku