Dünya bu belgeleri konuşuyor

İnternet platformu Wikileaks’in ABD Dışişleri Bakanlığı’na ait on binlerce belgeyi ortaya çıkarması birçok ülkede yankı buldu. Dünya liderleri, belgelerde kendilerini hedef alan ifadelere cevap vermeye başladı.

Fransa’da hükümet sözcüsü François Baroin, Wikileaks tarafından yayınlanan belgelerin „demokratik otorite ve bağımsızlığı tehlikeye attığını“ açıkladı. Sözcü, „yayın konusunda ABD yönetimiyle çok yakın dayanışma içinde olduklarını“ belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy belgelerde „çıplak kral, alıngan ve otoriter“ sözleriyle tanımlıyor. Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu Eşbaşkanı Daniel Cohn Bendit, belgelerde geçen ayrıntıları, „Bilmediğimiz bir sır değil“ şeklinde yorumladı.

Londra: Hayatları tehlikeye atıyor

İngiltere’de hükümet, Wikileaks belgelerinin yayınını sert ifadelerle kınadı. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, „Bu belgelerin yayını ulusal güvenliğin aleyhinedir, Washington yönetiminin de dikkat çektiği gibi birçok yetkilinin hayatını tehlikeye atmaktadır“ denildi. Başbakan David Cameron, ABD yönetimiyle yakın işbirliğine devam edeceklerini kaydetti.

Rusya’da yönetim Wikileaks yayınının kayda değer bir önem taşımadığını duyurdu. Kremlin sözcüsü, „belgelerde yeni bir şey yok, yorumu hak eden bir ayrıntı ise hiç yok“ dedi. Belgelerde Rusya Başbakanı Vladimir Putin „Alfa erkeği“ olarak tanımlanırken, Devlet Başkanı Dimitri Medvedev „sönük ve kararsız“ ifadeleriyle niteleniyor.

Afganistan’ın tepkisini devlet başkanlığı sözcüsü Vahid Ömer dile getirdi. Sözcü, Devlet Başkanı Hamid Karzai’yi hedef alan eleştirilerin yeni olmadığına dikkat çekerek Wikileaks yayınını „talihsiz“ olarak niteledi. Karzai için belgelerde „zayıf karakterli“ ve „paranoyak“ ifadeleri kullanılıyor.

Berlusconi gülüp geçti

Belgelerde adı geçen İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, „Wikileaks’in yayınına gülüp geçtiğini“ söyledi. ANSA Haber Ajansı’na konuşan Berlusconi, „Wikileaks belgelerinin kimsenin ciddiye almaması gereken dedikodularla dolu olduğunu“ belirtti. Berlusconi belgelerde Rusya’nın AB’deki sözcüsü olmakla itham ediliyor. “Beceriksiz, kibirli ve yetersiz” olduğu ileri sürülüyor.

İsveç, Wikileaks’in „dünyayı daha güvensiz hale getirdiğini“ açıkladı. İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, „Bazen hükümetler arasındaki iletişimin gizli kalması kaçınılmazdır“ dedi. Bildt, Wikileaks’in yayınının yeni ihtilaflara yol açacağını kaydetti.

İsrail’de ilk tepki üst düzey bir hükümet temsilcisinden geldi. Açıklamada, „Belgeler İsrail’in özüyle sözünün bir olduğunu, İsrailli siyasetçilerin samimi davrandıklarını bir kez daha ortaya koydu“ denildi.

Ahmedinecad: Saçmalık

Buna karşılık belgelerde ABD’yi İran’a karşı harekete geçmeye çağırdığı ileri sürülen Körfez ülkeleri suskunluğunu korumaya devam etti. Wikileaks’in yayınladığı belgelere göre birçok Körfez ülkesi İran’a karşı cephe aldı. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ise Wikileaks’in yayınının İran’ın komşularıyla ilişkilerini etkilemeyeceğini savundu. Ahmedinecad, „Bölge ülkeleri dostluk bağlarıyla birbirine bağlıdır. Dostluğumuzu bu tür saçmalıklar herhangi bir şekilde etkileyemez“ dedi. Belgelerde Körfez ülkelerinin, İran’a saldırması için ABD’ye telkinde bulunduğu bilgisine yer veriliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/rtr/dapd, NH/AG