NATO zirvesine saatler kala, haftalardır süren müzakerelere rağmen, üye ülkeler arasında füze savunma sistemi ve NATO-AB ilişkileri gibi kritik konularda büyük görüş ayrılıkları henüz giderilebilmiş değil.
Yeni stratejik konseptin kabul edilmesiyle NATO’nun gelecek 10-15 yılını şekillendirecek zirve öncesinde en önemli gündem maddesi olarak değerlendirilen füze savunma sisteminde Türkiye’nin beklentileri büyük ölçüde karşılanmış olsa da diğer üye ülkeler arasındaki tartışmalar hala sürüyor.
Tüm NATO üyeleri, Türkiye’nin, füze savunma sisteminin herhangi bir ülkeye karşı olmadığı, savunma amaçlı olduğu, bir NATO projesi olarak tüm üye ülkeleri bütünüyle kapsaması şeklinde özetlenebilecek yaklaşımına prensipte destek veriyor.
Bununla birlikte bazı Kuzey Avrupa ülkelerinin de desteklediği Almanya, füze savunma sisteminin sunacağı güvenlik garantisi nedeniyle NATO’nun nükleer caydırıcılık politikasının gözden geçirilmesini isterken Fransa ve ABD, füze savunmasının nükleer caydırıcılık politikasının alternatifi değil tamamlayıcısı olduğunu savunuyor.
Zirvenin Türkiye açısından önem taşıyan bir diğer gündem maddesi olan NATO-AB ilişkilerinde ise Ankara ve Avrupa başkentleri arasındaki büyük görüş farklılıkları sürüyor.
NATO-AB işbirliğinin, uzlaşılmış çerçevede ilerletilmesine destek veren Türkiye bu kapsamda AB’nin taahhütlerini yerine getirmesini bekliyor.
AB’nin Norveç örneğinde olduğu gibi kendi üyesi olmayan Avrupalı NATO müttefiki Türkiye’yi Avrupa Savunma Ajansı’na ortak üye kabul etmesi, Ankara’ya Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nda söz hakkı vermesi ve AB misyonlarına AB dışından en büyük katkıyı yapan Türkiye’yi operasyonların karar sürecine dahil etmesi gerekiyor.
Kıbrıs Rum kesiminin tutumu nedeniyle bu konularda adım atamayan AB, Türkiye’yi suçlayarak sorumluluklarından kaçmaya çalışıyor.
Türkiye ayrıca, AB’nin NATO’yla işbirliğini ilerletmek için bugüne kadar yeterli kararlılık göstermediğine dikkat çekiyor.
NATO’nun yeni stratejik belgesinde AB’ye ”stratejik ortaklık” atfetmesini isteyen AB’li NATO üyeleri Türkiye’yi yalnızlaştırma politikası izliyor.
Ankara, NATO toplantılarında bile AB şapkasıyla konuşarak müttefikleri Türkiye’ye ”ortak” muamelesi yapmaya kalkışan bazı Avrupalı üyelere her iki kurumun farkını anlatmaya çalışıyor.
Diplomatik kaynaklar, NATO zirvesi öncesindeki anlaşmazlıkların ara formüllerle aşılarak yeni stratejik konseptin onaylanmasını bekliyor.
NATO SÖZCÜSÜ APPATHURAİ: ZİRVEDE FÜZE SAVUNMASI KONUSUNDA KARAR ÇIKACAĞINDAN EMİNİZ
NATO Sözcüsü James Appathrai, birkaç saat içinde başlayacak NATO zirvesinde en önemli gündem maddesi olan füze savunma sistemiyle ilgili karar alınacağından emin olduklarını söyledi.
Appathurai, düzenlediği basın toplantısında, NATO üyelerinin füze savunması ve AB-NATO ilişkileri dahil tartışmalı tüm konularda “uzlaşmaya çok yaklaştıklarını” belirtti.
Sözcü, NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen’in NATO-AB ilişkilerinin geliştirilmesinde “siyasi açıklamalara değil gerçeklere” odaklandığını aktardı.
NATO Sözcüsü Appathurai, zirvenin bir diğer tartışmalı konusu nükleer caydırıcılık politikasıyla ilgili, nükleer silahsız bir dünya taahhüdü ve nükleer silahlar var oldukça NATO’nun da nükleer caydırıcılığa sahip olması şeklindeki 2 prensip arasında bir denge kurulacağına olan inancını vurguladı.
OBAMA: LİZBON ZİRVESİ AFGANİSTAN İÇİN ÖNEMLİ BİR FIRSAT
NATO Zirvesi için Portekiz’in başkenti Lizbon’a gelen ABD Başkanı Barack Obama, “Lizbon Zirvesi, Afganistan için önemli bir fırsat” dedi.
Lizbon’da Portekiz Cumhurbaşkanı Anibal Cavaco Silva ve Başbakan Jose Socrates ile ayrı ayrı görüşen Obama, basına yaptığı açıklamada, Afganistan’da ISAF’ın kontrolü altında olan yetkilerin yerel güvenlik güçlerine devrinin 2011 yılında başlayıp 2014 yılında tamamlanması için iki günlük Lizbon Zirvesi boyunca görüşmelerde bulunacaklarını söyledi.
Obama, NATO üyesi ülkelere “Bu zirve, Afganistan’da yetki devri konusunda bir yakınlaşma sağlanması için çok önemli bir fırsat” şeklinde çağrıda bulundu.
ABD Başkanı ayrıca, ciddi ekonomik krizde olan Portekiz’e destek verdiklerinin altını çizerek, başta yenilenebilir enerji olmak üzere birçok ekonomik alanda Washington-Lizbon ikili ilişkilerini geliştirmek istediklerini ifade etti.
Obama, “Ticaretimizi, yatırımımızı, bilim ve teknolojik iş birliğimizi derinleştirmenin yollarını arıyoruz. Portekiz’in yenilenebilir enerji sektöründeki çalışmalarından çok etkilendim ve bu alanda iş birliği yapabileceğimizi sanıyorum” dedi.
AA
Bir yanıt yazın