Ord. Prof. Dr. Cahit Arf (d. 1910, Selanik, Osmanlı İmparatorluğu – ö. 26 Aralık 1997, İstanbul, Türkiye), Türk matematikçi, TÜBİTAK Bilim Kolu eski Başkanı.
Yüksek öğrenimi
Yüksek öğrenimini Fransa’da Ecole Normale Superieure’de 1932’de tamamladı. Bir süre Galatasaray Lisesi’nde matematik öğretmenliği yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doçent adayı olarak çalıştı. Doktorasını yapmak için Almanya’ya gitti. 1938 yılında Göttingen Üniversitesi’nde doktorasını bitirdi.
Kariyeri
Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde profesör ve ordinaryus profesörlüğe yükseldi ve 1962 yılına kadar çalıştı. Daha sonra Robert Kolej’de Matematik dersleri vermeye başladı. 1964 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) bilim kolu başkanı oldu.
Daha sonra gittiği Amerika Birleşik Devletleri’nde araştırma ve incelemelerde bulundu; Kaliforniya Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1967 yılında Türkiye’ye dönüşünde Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyeliğine getirildi. 1980 yılında emekli oldu. Emekliye ayrıldıktan sonra TÜBİTAK’a bağlı Gebze Araştırma Merkezi’nde görev aldı. 1985 ve 1989 yılları arasında Türk Matematik Derneği başkanlığını yaptı.
Arf, İnönü Armağanı’nı (1949) ve TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü kazandı (1974). Onuruna yapılan cebir ve sayılar teorisi üzerine uluslararası bir sempozyum, 1990’da 3 ve 7 Eylül tarihleri arasında Silivri’de gerçekleştirilmiştir. Halkalar ve geometri üzerine ilk konferanslar da 1984’te İstanbul’da yapılmıştır. Arf, matematikte geometri kavramı üzerine bir makale sunmuştur. Cahit Arf 1997 yılının Aralık ayında bir kalp rahatsızlığı nedeniyle aramızdan ayrıldı.
Çalışmaları
Cahit Arf, cebir konusundaki çalışmalarıyla dünyaca ün kazanmıştır. Sentetik geometri problemlerinin cetvel ve pergel yardımıyla çözülebilirliği konusundaki yaptığı çalışmalar, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan değişmezlere ilişkin Arf değişmezi ve Arf halkaları gibi literatürde adıyla anılan çalışmaları matematik” gibi kavramların yanı sıra “Hasse-Arf Teoremi” ile anılan teoremler kazandırmıştır.Cahit Arf hep seviyeli bir şekilde çalışmalarını devam ettirmiştir.
Matematik anlayışı
Cahit Arf, matematiği bir meslek dalı olarak değil, bir yaşam tarzı olarak görmüştür. Öğrencilerine sürekli “Matematiği ezberlemeyin kendiniz yapın ve anlayın” demiştir. Hakkında yazılmış bir yazıda şöyle denmiştir:
« Bir zamanlar integrali bilen kimselerin matematikçi, üstel fonksiyonu bilenlerin ise büyük matematikçi sayıldığı ülkemizde derin matematik konularının tartışılacağı hayal bile edilemezdi. Cahit Arf, Türkiye’de matematiğin o günlerden bu günlere gelmesinde en büyük rolü oynamıştır.[kaynak belirtilmeli] »
Cahit Arf “Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek (ezberleyerek)değil keşfederek anlamak gerekir” demiştir.[kaynak belirtilmeli]
“Matematik de resim, müzik ve heykel gibi bir sanattır.” diyerek matematiğin sanatsal yönünü vurgulamıştır.
Hakkında düzenlenen konferanslar
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Matematik Bölümü’nde her sene Arf adına ve anısına özel bir konferans düzenlenmektedir.
Çeşitli üniversitelerde gerçekleşmiş konferanslar
2009: Gunter Harder – Bonn Üniversitesi Matematik Enstitüsü
2007: Hendrik Lenstra – Leiden Üniversitesi Matematik Enstitüsü
2006: Jean-Pierre Serre – Collège de France
2005: Peter Sarnak – Princeton Üniversitesi ve İleri Araştırma Enstitüsü
2004: Robert Langlands – İleri Araştırma Enstitüsü
2003: David Mumford – Brown Üniversitesi Uygulamalı Matematik Bölümü
2002: Don Zagier – Utrecht Üniversitesi / Collège de France
2001: Gerhard Frey – Essen Üniversitesi Deneysel Matematik Enstitüsü