İran dosyası ısınıyor, hem de Türkiye’yi çok yakından ilgilendirecek bir şekilde. Amerika bir yandan İsrail’e, “İran daha 1 sene nükleer silah üretemez” diyor, diğer yandan da, Ortadoğu’yu silahlandırıp, İran’a yaptırım baskısını artırıyor. Amerika’dan üst düzey bir heyetin, geçen hafta Ankara’da temaslarda bulunduğu ve Türkiye’yi İran’a petrol ürünleri ihracı konusunda uyardığı ortaya çıktı.
Washington, İran’ın hareket alanını daraltıyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, İran’ın enerji sektörünü doğrudan hedef almayan, sınırlı bir yaptırım paketi kabul etmişti.
Ama Amerikan yönetimi, kendi geçirdiği sert yaptırımları, İran ile iş yapan ülkelere uygulatmakta kararlı.
“İran’a petrol ürünleri ihraç eden, İran’ın petrol sektörüne yatırım yapan ve yasaklı İran bankalarıyla çalışanlar, bizimle çalışamaz” diyorlar.
Amerikan Dışişleri ve Hazine Bakanlığı yetkililerinin oluşturduğu karma heyet, bu mesajı, geçen hafta Türkiye’de verdi.
Amerikan heyeti, Ankara’da, Dışişleri Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası ve BDDK ile görüştü.
“Tüpraş ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, İran’ın petrol sektörüyle ilişkileri sebebiyle mercek altında” uyarısında bulundular.
Yasaklı İran bankalarıyla para transferi içinde olan Türk bankalarına yönelik mesajlar da verdiler.
Alınacak önlemlerin, bu bankaların Amerika’daki temsilciliklerini kapatmaya kadar varabileceğini aktardılar.
Washington yaptırımların en sert biçimde uygulanması konusunda kararlı.
Daha önce İngiliz bankası Lloyds ve İsviçre bankası Credit Suisse, Amerikan yaptırımlarını delerek, İranlı müşterilerin Amerika ile iş yapmalarını sağladıkları için milyonlarca dolar ceza ödedi.
Amerika, İran ile iş yapanları finans dünyası içinde sıkıştırırken, askeri kanadı da boş bırakmıyor.
Suudi Arabistan başta olmak üzere, körfez ülkeleri füzesavarla silahlandırılıyor.
Ankara, bu hareketliliğe karşı tavrını, hafta içinde, Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun, Amerika’ya yapacağı ziyarette anlatacak.
Ziyaret öncesinde, Washington Büyükelçisi Namık Tan da, Türkiye’ye gelerek temaslarda bulundu. Özel sebeplerle yapıldığı açıklanan ziyaretin zamanlaması dikkat çekti.
Buna karşılık yaptırımlar için Amerika’ya destek veren Rusya, Washington’ın rahatsız edecek bir adım atma hazırlığında.
İran’ın Buşehr kentindeki nükleer tesise nükleer yakıt gönderildi. Rus uzmanlar, yarın o nükleer yakıtın mühürlerini açacak.
Böylece, Rusya’nın inşa ettiği Buşehr nükleer tesisi, yine Rusya imzasıyla faaliyete geçecek.
Ankara’dan olumsuz cevap
Ankara’nın bu yaptırımlar konusunda heyete verdiği mesaj ise olumsuz yönde oldu.
Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, A.A’ya yaptığı açıklamada, heyete “Türkiye’nin BM Şartı’nın 7. bölümü çerçevesindeki yaptırımlar haricindeki yaptırımlara kendini bağlı hissetmediğinin” dendiğini bildirdi.
Edinilen bilgiye göre, heyet Türkiye’nin yanısıra başka ülkeleri de özel yaptırımlara karşı bilgilendiriyor.