Tolga TANIŞ
Başbakan Tayyip Erdoğan yarın başlayacak Nükleer Güvenlik Zirvesi’ne katılmak üzere Washington’a gelirken ABD Hükümeti’nden Türkiye’ye 24 Nisan öncesi Ermenistan Protokolleri’nin onaylanması için yoğun bir baskı başladı.
İşte Washington’ı iki gün felç edecek zirveden önce Türkiye notları:
7 ikili görüşme
Başbakan Erdoğan, 47 ülkenin temsil edildiği zirvede 7 ikili görüşme yapacak. ABD Başkanı Barack Obama’nın yanı sıra Çin, Rusya, Brezilya, Kazakistan, Ukrayna ve Ermenistan devlet başkanlarıyla bir araya gelecek. Obama’nın 9 ülkeyi kapsayan programında henüz Erdoğan görüşmesi gözükmüyor. Sebebi Türkiye’nin zirveye katılacağını geç açıklaması. Ancak Türk tarafı, görüşmenin prensipte onaylandığını, sadece tarih belirleneceğini söylüyor.
Clinton kesinleşti
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da, zirvede başta ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton olmak üzere ikili görüşmeler yapacak. Clinton görüşmesi kesinleşti. Salı günü olacak. Davutoğlu’nun, Türkiye’ye görüşme talebi ileten İngiltere Dışişleri Bakanı David Milliband ile de bir araya gelmesi bekleniyor.
Brezilya kilidi
Erdoğan salı günü bitecek zirve sonrası Washington’dan çarşamba ayrılırken Davutoğlu perşembeye kadar kalıp Brezilya’ya geçecek. Erdoğan’ın ikili görüşmelerinde de yer alan Brezilya, Türkiye için çok kritik. İran’a yaptırımların ele alınacağı BM Güvenlik Konseyi’nin Türkiye gibi 10 geçici üyesinden olan Brezilya’nın da müeyyidelere muhalefeti biliniyor. Türkiye bu dönem İran konusunda Brezilya ile birlikte hareket etme çabası içinde olacak.
Ermenistan meselesi
Zirvede Türkiye’nin nükleer gündem dışında ağırlık vereceği konu, Ermenistan meselesi. Sarkisyan görüşmesi dışında Obama buluşmasında da Erdoğan daha çok bu konuyu müzakere edecek. Amerikan Yönetimi’nin bu yüzden Ermeni Soykırımı iddialarının yıldönümü olan 24 Nisan’a kadar Türkiye’ye protokolleri geçirmesi için yoğun baskı uyguladığı öğrenildi. Türkiye’nin ise ABD Yönetimi’ne kendilerinden istenenin imkânsız olduğunu ilettiği kaydedildi.
Danışmanlar bölündü
Obama Yönetimi’nde danışmanlar arasında, protokollerde izlenen ısrarcı tutum konusunda iki farklı gruptan söz ediliyor. Birinci grup, Türkiye’nin tezlerine yakın olan Ulusal Güvenlik Danışmanı Jim Jones’un başını çektiği ekip. İkinci grup ise Türkiye’ye protokoller için baskıya devam edilmesini isteyen, başdanışman David Axelrod’un başını çektiği Obama’nın kampanya ekibi. Kampanya ekibinin temel motivasyonu, seçimden önce Ermeni kökenli seçmenlere verilen sözler.
Senatörün mektubu
Ermeni Soykırımı iddialarında, Amerikan Kongresi Temsilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komitesi’nden geçen tasarıdan sonra, tam zirve öncesi, Kongre’nin diğer kanadı Senato’da da hareketlilik başladı. Devrede yine Californialılar var. California’nın Demokrat Partili senatörü Barbara Boxer, soykırım iddialarına destek isteyen bir mektup hazırlayarak senatonun diğer 99 üyesine yolladı. Temsilciler Meclisi’ndekine benzer bir soykırım tasarısı, Senato’nun Dış İlişkiler Komitesi’nde de bekliyor. Bu yüzden Komite Başkanı John Kerry ve Başbakan Erdoğan arasında, zirve sırasında bir görüşme olabilir.
Diaspora izliyor
Türk Hükümeti’nin Ermeni diasporası ile temasa geçmeye hazırlandığı yolunda çıkan haberlerle ilgili ise şimdiye kadar herhangi bir girişim olmadığı öğrenildi. Ermeni örgütleri, kendilerine bir talepte bulunulmadığını belirtirken, Ermeni Asamblesi Direktörü Bryan Ardouny, Hürriyet’e, şu anda tek ilgilendikleri konunun zirve sırasında Erdoğan ve Sarkisyan arasında yapılacak görüşme olduğunu söyledi.