Cübbeli Hocamız Hadron Canavarına karşı

Günümüzün Don Kişotu Cübbeli Hoca, Don Kişot’tan daha kahraman

Niçin mi?

Çünkü Don Kişot yeldeğirmenlerine saldırırken elinde mızrağı, belinde kılıcı, altında atı vardı.

Ama Cübbeli Hocamız, kilometrelerce uzunluğunda, birkaç adam boyu yüksekliğinde, bilimin ve tekniğin son aygıtları ile donatılmış, içinde sonsuz hızlarla elektronlar, protonlar ve benim bile adlarını bilmediğim sayısız şeytani atom-altı parçacıkları dolaşan ve yeraltında bir yılan gibi kıvrılarak yatmakta olan bu çağdaş ejderhaya karşı sadece İMAN KUVVETİ ile karşı durmaktadır.

Haftaya neşeli başlayalım.

Cübbeli Hocamız müritlerine Hadron Vaazı veriyor.

++++++++++++++++++++++++++++

Avrupa’da 20 ülkenin ortak projesi olan ve 21.nci yüzyılın en önemli bilimsel deneyi olarak tanımlanan “Big Bang” deneyinde kritik aşamaya gelindi.. Fransa-İsviçre sınırı üzerindeki CERN de (Avrupa nükleer araştırma merkezi) 10 yıldan beri  hazırlıkları süren bu deneyde,  yerin 100 metre altında inşa edilmiş olan, çevresi yaklaşık 27 km. olan meşhur LHC (large hadron collider) hızlandırıcısında protonlar 7 TeV enerjiyle  ters yönlerde hızlandırılacaklar ve karşılıklı olarak birbirleriyle çarpıştırılacaklar.. Bu çarpışmalarda evrenin başlangıcından 0,000 000 000 001 saniye (bir saniyenin milyonda birinin milyonda biri!) sonrasındaki ortam, yani güneşin merkezindeki sıcaklıktan (15,5 milyon derece) on milyar kat daha sıcak bir ortam meydana getirilecek.. (tabii bir kaç atom büyüklüğündeki bir alanda) ..proton ve nötronların henüz oluşmadığı bu quark-glüon plazma aşamasındaki fizikte (uzay ve kuvvetler)  simetri kırılmaları başlamıştı..

Bu enerjiye yükseltilmiş protonların hızı öylesine yüksek ki (ışık hızınının 0,999 999 991 i ) hızlandırıcının 27 km.lik çevresini saniyede 10 bin kere dolanıyorlar; Bu enerjiye çıktıklarında çapları 80 kere büyümüş , kütleleri 500 bin defa artmış oluyor.. Buna rağmen bu protonların kafa kafaya çarpıştırılma olasılıkları çok düşük.. yüksek akımlarda çok uzun süre beklemek gerekecek.. Çarpışma durumunda protonları meydana getiren quarklar arası etkileşim sonucu “Higgs” bozonu denen teorik parçacığın görülmesi bu deneyin en büyük beklentisidir.. Evrenin başlayış koşullarını betimleyen  mevcut kozmolojik kuramların (teorilerin) sınanacağı  bu deneylerde elde edilecek verilerin yaklaşık 2 milyon CD kapasitesinde olacağı ve analizlerin 3-4 yıl alabileceği belirtiliyor;

Dr.Ali Ercan

+++++++++++++++++++++++++

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC İngilizce “Large Hadron Collider” kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltma.) CERN’de 2008 yılında devreye girip yüksek enerjili parçacık fiziği deneyleri yapılmasına imkân verecek bir projedir. İsviçre – Fransa sınırında, daha önce kullanılmış olan ve yerin 100m altında, çevresi 27 km uzunluğunda olan LEP tünelinde kurulmuştur. Sözü geçen tünel, İsviçre-Fransa sınırının altında, her iki ülkenin de topraklarındadır. Tünelin çapı 3,8 metredir. [1] Dairesel bir parçacık hızlandırıcısı – çarpıştırıcısı olan LHC, öncelikli olarak protonları ilave olarak da kurşun (Pb) iyonlarını ışık hızı’na çok yakın bir hıza ulaştıracak sonra da deneylerin merkezlerinde çarpıştıracaktır. LHC, SPS den alacağı 450 GeV enerjilik protonları 7000 GeV (yahut 7 TeV ) enerjiye çıkaracaktır. İki proton demetinin birbirlerine çok yakın ama aksi yönde dönmelerini sağlamak için süperiletken elektromıknatıslar kullanılır. Süperiletkenlik sağlamak için mıknatıslar -271 dereceye kadar soğutmaktadır ki bu mutlak sıfırın sadece 2 derece üzerindedir. İki proton demeti 4 deney noktasında birbirleriyle yaklaşık 40 MHz’te çarpıştırılacaktır. Çarpışmalardaki toplam enerji 14 TeV olacaktır.

Çarpışmalarda üretilmesi beklenen mikro kara delikler ve gizemli cisimlerin dünyayı yok edeceği ve solucan delikleri ile zamanda yolculuğun mümkün olabileceği söylentilerine rağmen CERN bilim insanları böyle bir durumun olamayacağını belirtmişlerdir. Standart Modele göre LHC’de kara delik oluşması için gereken şartlar bulunmamaktadır. Bazı genişletilmiş Standart Modellerde bilinen 3 uzay +1 zaman’dan fazla boyutlar olduğu önerilir ve bu boyutlardan dolayı LHC’de mikro kara deliklerin oluşması beklenir. Ama Hawking radyasyonuna göre bu mikro kara delikler çok hızlı ışınım yayarak kısa süre içerisinde kendi kendilerine yok olacaklardır, yani tamamen zararsızdır.Bilim adamlarının bu acıklamasına ramen unlu astro fizikci Michael Gamabunta bu kara deliklerin buyuyerek yok edeceini soylemistir.

Üstteki fotoğrafta, yerin 100 metre altındaki büyük hızlandırıcı halkası beyaz çizgi ile gösterilmiş.

Halkanın çevresi 27 km.