ABD nin Gülü

Ne Kursmuş Be!
Sefa Yurukel <[email protected]>

AB üyesi ülkelerin Ankara’daki 14 Büyükelçisi geçenlerde, AB Türkiye
Temsilcisi Marc Pierini başkanlığında Trabzon’a gidip, Sümela
Manastırı’nı ziyaret etti. Çaktırmadan burasının yeniden ibadete
açılmasını dayattılar. (Cahiller)
Bu arada Avrupalı elçileri gülme krizine sokan bir şey oldu; kilisenin
içindeki Hz. İsa figürünün etrafındaki azizlerden birisini Abdullah
Gül’e benzetmişler!..
Şaşırırsın, “aaaa..”falan dersin ama, bu gülme krizi neyin nesidir,
anladıysam Arap olayım!..Ya Müze yetkililerinin, “Burası 24 saat
korunuyor, gece de kapalı” diyerek, adeta bu aziz figürünün orijinal
olduğuna yemin billah etme çabalarına ne demeli?
Neyse…Geçen sene şöyle üstünkörü gündeme girip, çıkan bir konu
aklıma geldi. ABD’den, galiba CHP’ye, Abdullah Gül’ün, oradaki bir
“liderlik kursundan” mezun olduğuna dair bilgiler gelmişti. “Üzerine
niye gidilmedi, acaba doğru muydu, doğruysa önemsiz miydi?” diye
düşündükten sonra ABD Dışişleri Bakanlığı internet sitesinde kısa bir
tura çıktım.
O da ne; 22 Ekim 2009 tarihi itibariyle güncellenen bir liste gördüm.
Listenin üstünde “ECA Alumni who are Chiefs of State/Heads of
Government (60)”, yani “Eğitim ve Kültür Bürosu mezunu Devlet ve
Hükümet Başkanları” yazıyordu. 60 isim vardı. “Afrika, Doğu Asya ve
Pasifik, Avrupa, Yakın Doğu, Güney ve Orta Asya, Batı Yarımküre”
şeklinde sınıflandırma yapılmıştı.
Avrupa bölümünde “Türkiye” başlığı altında tek bir isim yer alıyor:
Abdullah Gül…Mevcut pozisyonu için de “Başkan” deniliyor.
Listede başka kimler mi var; Gana, Kenya, Mozambik Cumhurbaşkanları,
Çad, Uganda, Zimbabwe Başbakanlarından tutun,
Avustralya Genel Valisi, Japonya  ve Güney Kore Başbakanına,
Filipinler ve Tayvan Cumhurbaşkanına kadar kimler yok ki!..
60 ismin hepsini saymayacağım. Nasılsa göreceksiniz…Ama en dikkat
çekici olanlarından bazılarını daha sayayım:
Avusturya Cumhurbaşkanı Fischer, Danimarka eski Başbakanı, yeni NATO
Genel Sekreteri Rasmussen, Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Gürcistan
Cumhurbaşkanı Saakasvili, Yunanistan’ın eski Başbakanı Karamanlis,
Hollanda Başbakanı Balkanende, İngiltere
Başbakanı Brown, Rusya’dan kopartılan veya Yugoslavya’nın dağıtılması
ile ortaya çıkartılan devletlerin Başbakan ya da Cumhurbaşkanlarının
tamamı…Bitmedi; Mısır Başbakanı, Afganistan Devlet Başkanı,
Hindistan’ın hem Cumhurbaşkanı, hem Başbakanı, Kolombiya, Kosta Rica,
Meksika, Uruguay devlet başkanları ile devam eden koca bir liste…

Dünya siyasetini en doğru şekilde yorumlamak açısından bu isimlerin
hepsi önemli elbette…Ancak bizim için mühim olan bu listede Türkiye
Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı pozisyonunda olan Abdullah Gül’ün isminin
bulunmasıdır.
Bu ne menem bir “mezuniyet” listesidir? ABD Dışişleri Bakanlığı’nın
resmi kayıtlarına dayanarak, sizlere özet bilgi arz edeyim. Dışişleri
Bakanlığı’na bağlı bir Eğitim ve Kültür İşleri Bürosu var ve bu büro
yıllardan beri “Uluslararası Ziyaretçi Liderlik Programı” adı altında
bir kurs düzenliyor. Kursa öyle kendiliğinizden başvuramıyorsunuz, ABD
Yabancı servis görevlileri, denizaşırı ülkelerden mevcut veya
potansiyel lider adaylarını seçiyor. Hangi alanlarda mı; Hükümet,
siyaset, medya, eğitim, sanat, iş dünyası ve diğer alanlar…
Programın tarihçesi de epey derin. 1940’da Nelson Rockefeller
tarafından ilk olarak Latin Amerika için başlatılmış ve 130 gazeteci
ABD’ye getirilmiş. Gelişerek, devam eden program daha sonra Truman
doktrini kapsamında Muhabere Bilgi, ardından
Uluslararası Bilgi ve Eğitim Değişim bürosuna dönüştürülmüş. 1952’de
de ABD Dışişleri Bakanlığı bünyesine alınmış. 1953’te Başkan
Eisenhower tarafından ABD Bilgi Ajansı adı verilen program, daha sonra
sırasıyla Eğitim ve Kültür İlişkileri Bürosu, ABD Uluslararası
İletişim Ajansı, Uluslararası Ziyaretçi Programı ve son olarak 2004’te
Uluslararası Ziyaretçi Liderlik Programı ismini almış.
Kurslar gruplar halinde olduğu gibi, özel de verilebiliyor. Grup
kurslarında meslektaşların bir araya getirilmesine dikkat ediliyor.
Açık misyonu belli; ABD eğitim ve kültürünü kamu diplomasisi yoluyla
dünyaya yayma!.. Kapalı misyonu da geleceğin liderlerini peşinen
kafakola alma veya “Başkanın adamlarını” yetiştirme olmalı!..
ABD’nin dünyayı yönettiği söyleniyordu da, herhalde böyle belgelisi
görülmemiştir!.. Sadece şu anda dünyanın en önemli, en stratejik
ülkelerinden üçte birinin yönetimlerinin ABD’nin rahle-i tedrisinden
geçmiş olması ne demektir?

70 yıllık bilançoyu da vereyim…Resmi rakamlara göre, toplam 290
mevcut ya da eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı ile 2 bin bakan bu kurstan
geçmiş. Dünyanın çeşitli ülkelerinden kursa seçilen kamu ve özel
sektör liderlerinin miktarı için ise, “Çok sayıda” demekle
yetiniliyor. Ve yıllık ortalama 5 bin kişi bu kurstan geçiriliyor.
Yanlış anlaşılmasın, bu görevlerdeyken kursa alınmış değiller. Bu
kurstan geçtikten yıllar sonra ülkelerinde etkin konuma gelmişler. En
eski kursiyerlerden birkaç örnek vereyim: Filipinler Cumhurbaşkanı
Arroyo ve Avusturya Cumhurbaşkanı Fischer 1964, Hindistan
Cumhurbaşkanı Patiel 1968, Kosta Rica Cumhurbaşkanı Sanchez 1971, Sri
Lanka Başbakanı Wickemanyake 1975, Güney Kore Başbakanı Seung Soo
1977,  Portekiz Cumhurbaşkanı Silva da 1978’de kurs görmüş.
En taze kursiyerlerin başında ise Kırgızistan Cumhurbaşkanı Bakiyev
geliyor. Bakiyev 2004’te kursa alınmış. Şu isimlerin yılları da şöyle:
Makedonya Başbakanı Gruevski 2000, Togo Cumhurbaşkanı Gnassingbe 2001,
İsveç Başbakanı Reinfeldt 2002…
Bir kez değil, iki kez kurstan geçirilmiş iki isim de var; Biri Tayvan
Cumhurbaşkanı Ma Ying-Jeou, önce 1971, sonra 2003’te kursa alınmış.
İkinci isme çok şaşıracaksınız; İngiltere Başbakanı Brown… Brown da
1984 ve 1992 olmak üzere iki kez kurstan geçirilmiş.
Kursun Abdullah Gül kısmına dönersek; Bu kursa 1995 yılında seçilmiş.
Yani Refah Partisi’nde olduğu dönemde. ABD Dışişleri kayıtlarında
Gül’ün gördüğü kursun süresi veya özel mi, genel mi olduğu hakkında
bir bilgi yok. Daha ilginci, Gül’ün özgeçmişinde, önemli, önemsiz bir
yığın husus yer alırken, bu kurstan hiç söz edilmemiş, edilmiyor
olmasıdır. Mesela, İngiltere Exeter mezunu olması… Başbakan
Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı iken, Türkçe özgeçmişte Exeter’den söz
edilmese bile İngilizcesinde vardı. Şimdi Cumhurbaşkanlığı sitesindeki
özgeçmişin hem Türkçesi, hem İngilizcesinde Exeter var, ama bu kurs
yok. Acaba Gül, ABD’nin, “Uluslararası Ziyaretçi Liderlik Programı”
kursundan mezun olduğunu neden gizleme ihtiyacı duymaktadır? Unutmuş
olabilir mi?
Detaylı bilgi almak ve bu listeyi görmek isteyenler;
14 Nisan 2009 tarihli liste için: 
22 Ekim 2009’da güncellenen son liste için:

adreslerine bakabilirler. ABD Dışişleri Bakanlığı Eğitim ve Kültür
İşleri Bürosu ya da bu kurs hakkındaki tüm bilgiler de: