Türkiye-Ermenistan arasında imzalanacak olan protokol konusunda Ermeni diasporasını ikna turuna çıkan Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, ilk durağı Paris’te olaylı karşılandı.
Sarkisyan’ın ikna turu, Avrupa’da en fazla Ermeni’nin yaşadığı Fransa ile başladı. Avrupa ülkelerinde faaliyet gösteren Ermeni derneklerinin temsilcileri, görüşme için dün Paris’e geldi. Sarkisyan, buluşma öncesinde Seine nehri kıyısındaki soykırım anıtına gelerek çiçek koydu. Sarkisyan anıta gelmeden önce, protesto için gelen iki yüz civarında Ermeni gösterici ve Fransız polisi arasında çatışma yaşandı. Polis, çoğunluğunu Taşnak Partisi’nin militanlarından oluşan göstericileri anıtın önünden uzaklaştırmak istemesine protestocular karşı çıktı. Güvenlik güçleri de göstericilere müdahale etmek zorunda kaldı. Yaşanan kargaşada biri gazeteci üç kişinin hafif yaralandığı ifade edildi. Polis, bazı protestocuları da karga tulumba uzaklaştırdı. Bu esnada, protokolün Ermeni diasporasını da ikiye böldüğü gözlemlendi. Taşnak Partisi’nin Batı Avrupa lideri Murat Papazyan, Sarkiyan’ı karşılamaya gelen Ermeni din adamlarının kollarından tutarak “Sizin yerini burası değil, orası” diyerek anıtın ilerisinde polis gözetiminde tutulan protestoculara doğru çekmek istedi. Fakat başarılı olamadı. Fransa’daki Ermeni diasporasının önde gelen aktörlerinden Alexis Govciyan ve Ara Toranian gibi isimler anıtın önünde kalarak Sarkisyan’ı bekledi. Anıtın çevresinde kalan grup, geniş güvenlik önlemleri altında anıta gelen Sarkisyan’ı “satılmış” diyerek protesto etti. Ermeni cumhurbaşkanı, anıttan sonra Avrupa’daki Ermeni örgütlerinin temsilcileriyle bir araya gelerek görüşlerini dinledi. Sarkisyan, ABD, Lübnan ve Rusya’daki Ermenilerle de görüşmeye gidecek.
“Soykırımın sahibi biziz”
Bu arada protokol karşıtı cephe, Le Monde gazetesinde “Ermenistan-Türkiye protokolü: Enayi pazarına hayır” başlıklı bir bildiri yayınladı. Ermenistan’ın, Ermeni halkı ve 1915 olayları ile ilgili tek başına karar vermeye yetkisi olmadığı ifade edilen bildiride protokolün Ermeni halkının çıkarlarını “tehlikeye attığı” ileri sürülüyor. Protokolün diasporayı marjinalleştireceği ve Ermeni halkını böleceği iddia edilen bildiride, “1915 soykırımının” sahibinin Ermeni diasporası olduğu ifade ediliyor. Bildiride, 1915 olaylarını araştırmak için oluşturulması öngörülen hükümetlerarası komisyonun “soykırım gerçeğini, siyasî güç ilişkilerine bağlı hale getireceği” ileri sürülüyor. Bu arada, Ermenistan’da iktidardaki koalisyon partileri tüm Ermenileri süreci desteklemeye çağırdı. Partiler, sürecin 1915 olayları konusunda Ermeni iddialarına gölge düşürmediğini savundu.
ZAMAN
ALİ İHSAN AYDIN PARİS