Osmanlı Pırlanta Sorgucuyla “Amiral Nelson”

ve Başındaki Osmanlı Pırlanta Sorgucuyla “Amiral Nelson”

İngilizler‘in en ünlü amirallerinden Nelson’ın 1798 yılında Fransızlar‘a karşı kazandığı Aboukir (Ebu Hur) Deniz Zaferi, İngiltere tarihinin dönüm noktalarından birisi olmuş ve bu zaferden sonra Osmanlı Padişahı gösterdiği yararlılık sebebiyle İngiliz Amirali Nelson‘ı bir Osmanlı Nişanı ve Sorgucu ile ödüllendirmiş ve İngiliz Amiral de bu nişan ve sorgucu yıllar boyu hiç çıkarmadan şerefle üniformasında taşımıştı. Londra’daki Trafalgar Meydanı‘na da adını veren İngilizlerin büyük Amirali Nelson’un Napolyon’u tarihten sildiği zaferde aldığı yaralardan dolayı sancak gemisinde son nefesini verirken üniformasındaki 3 nişandan birisi de yine bu Ay-Yıldızlı Osmanlı Nişanı idi.

Greenwich’deki İngiliz Deniz Müzesi’nde Sergilenen

Amiral Nelson’a ait Murassa Osmanlı Nişanı

Amiral Nelson, 1798 yılında yine Fransızlar‘a karşı yaptığı bir deniz savaşında sağ kolunu kaybetmiş ve İngiltere’de bir süre tedavi görüp iyileştikten sonra bütün şiddetiyle devam eden savaşta görevinin başına dönmüştü. Çekilen Fransız donanması şimdi Akdeniz’deydi ve nereye yöneleceği bilinmiyor ve haber alınamıyordu. Oysa Fransız gemileri, Napolyon Bonapart’ın hiç beklenmedik kararıyla Mısır’a çevirmişti rotalarını.

Murassa Osmanlı Pırlanta Sorgucu

Akdeniz’de ateşli bir arama ve kovalamaca başlamış, Nelson tam 2 ay boyunca Fransız donanmasının izini aramıştı. Malta adasını zapt eden Fransız filosunun, Mısır’ın İskenderiye şehrine yöneldiği haberi gelmesi üzerine İskenderiye’ye Napolyon’dan önce varmaya karar veren Nelson düşmanlarından 2 gün önce İskenderiye’ye ulaşmıştı.

İskenderiye limanında Fransızlar‘ı bulamayan Nelson geriye dönmüş fakat 60 mil açıkta limana doğru ilerleyen Fransız donanmasını görememişti. Filolar birbirinden habersiz bir şekilde ters yönde geçip gitmişler, iki ezelî rakipten Napolyon İskenderiye’ye doğru ilerlerken, Nelson da ters istikamette uzaklaşıyordu. Fransızlar‘ı ellerinden kaçıran İngilizler ancak 1 ay sonra yerlerini öğrenebildiler.

Napolyon’a Karşı Kurulan Osmanlı-İngiliz İttifakı

Dönüp dolaşıp İskenderiye limanına geri gelen İngiliz filosu, 1 Ağustos 1798’de, gün batımına yakın bir saatte nihayet Fransız gemilerini gördü. Amiral Nelson hiç vakit kaybetmeden hücum emrini verdi. Baskına uğrayan Fransız gemileri büyük bir şaşkınlık içindeydi. 5 Fransız gemisine, 8 İngiliz gemisi ateş açmıştı. Saatler gece yarısını gösterirken, Napolyon’un Mısır’a çıkarma yaptığı filosu darmadağın olmuş, çoğu batmış veya esir alınmıştı. Bu arada Amiral Nelson da başından ağır bir şekilde yaralanmıştı.

Cezzar Ahmet Paşa ve Napolyon

Napolyon’a ilk yenilgisini tattıran Cezzar Ahmet Paşa

Napolyon 19 martta, Osmanlı toprağı Filistin’in kuzeyinde çok stratejik bir konumu olan Akka Kalesi önlerine geldi. Küçük bir liman olan Akka, hayatının 50 yıldan fazlasını savaş meydanlarında geçirmiş ve yetmişini aşmış bir Osmanlı komutanı olan Cezzar Ahmed Paşa tarafından korunmaktaydı .

Mısır ve Filistin’e çıkan Napolyon, Akka Kalesi’ni de bir kaç gün içinde alacağından emin olarak Cezzar Ahmed Paşa’ya yazdığı mektupta: “İşte kalenin duvarları önüne geldim. Bir ihtiyarın geri kalmış birkaç günlük ömrünü almak bana birşey kazandırmaz. Seninle savaşmak istemiyorum. Benimle dost ol ve kaleyi teslim et!..” demiş ve karşılığında da: “Hamdolsun gücümüz yetiyor ve elimiz silah tutuyor. Geri kalmış birkaç günlük ömrümüzü de, küffar ile cenklerde geçiririz!” cevabını almıştı.

Napolyon’un Yenilgiye Uğradığı Şanlı Akka Kalesi

Ünlü Fransız general Paşa’nın bu cevabını okuyunca etrafındakilere: “Anlaşıldı, bu ihtiyar bizim birkaç günümüzü heba edecek ama merak etmeyin, iki gün sonra şehrin ortasındayız.” diyerek 19 Mart günü savaşa başladı. Tam 64 gün devam eden ve her gün biraz daha artan baskıya rağmen her hücum püskürtülerek Fransız askerlerine ağır kayıplar verdirildi.

Akka Madalyası

Napolyon ummadığı bu durum karşısında ne yapacağını şaşırıp yüksek rütbeli bir subayını kaleye göndererek “direnmenin netice vermeyeceğini, şehir teslim edilirse Paşa’nın ordusu ve ağırlıklarıyla beraber istediği yere gitmesine -güya- müsaade edeceğini” bildirdi ise de Cezzar Ahmed Paşa’dan “Devlet bizi bu kaleyi teslim etmek için vezir yapmadı. Ben Cezzar Ahmed Paşa, şehitlik mertebesine ulaşmadan bir karış toprak vermem!.” cevabını aldı. İyice çileden çıkan Napolyon yaptığı yeni planlarla topçularına gece-gündüz Akka Kalesi’ni dövdürdü. Fakat açılan gediklerden şehre giren herkes Osmanlı askerinin hamleleriyle yok ediliyordu. Gece bile meşaleler ışığında Akka’ya hücuma devam eden Fransız Ordusu meydana gelen çarpışmalarda yarı askerini Akka kapılarında ölü olarak bırakarak ağır bir yenilgi aldı. Bu müthiş hezimete “Kader beni bir ihtiyarın oyuncağı yaptı!” diye hayıflanan Napolyon tüm ağırlıklarını kumlara gömdürüp önce 21 Mayıs’ta Kahire‘ye gitti ve daha sonra da ordusunu İngilizler‘e esir bırakıp 2 gemiyle 25 Temmuz 1799’da Mısır’dan kaçtı. Hayatının en büyük dersini Osmanlı’dan alan Fransız Başkomutan Napolyon “Akka’da durdurulmasaydı m, bütün doğuyu ele geçirebilirdim!..” diyerek ihtimal hesaplarıyla teselli olmaya çalıştı.

Amiral Nelson’a Osmanlı Nişanı

İşte bu yaşananlar sonrasında Osmanlı Sultanı III. Selim, İngiliz Amiral Nelson’a, yaptığı dolaylı yardımları sebebiyle; daima hafifçe titreyip pırıldayan bir “Pırlanta Sorguç” ile Ay-Yıldızlı bir “Osmanlı Murassâ Nişanı” vererek kendisini ödüllendirdi.

Bundan başka altın kılıflı bir kılıç, altın kaplama bir zarf ve kahve fincanı takımı da verilen hediyeler arasındaydı.

Sultan III. Selim’in Amiral Nelson’a gönderdiği söz konusu hediyeler İngiliz Deniz Harp Okulu’nun bulunduğu Greenwich’deki İngiliz Deniz Müzesi’nde sergilenmektedir.

Nelson’a Verilen Hediyelerden Osmanlı Matarası

İngilizlerin büyük Amiral‘i Nelson, Padişah’tan aldığı Pırlantalı Sorgucu önemli törenlerde taktığı gibi, Osmanlı Murassa Nişanını da göğsünden hiç çıkarmamıştır.

1805 yılında yapılan ünlü Trafalgar Savaşı‘nda Napolyon’un ipini çektikten sonra, savaşta aldığı yaralardan dolayı sancak gemisinin ambarlarından birinde son nefesini verirken, üniformasındaki 3 nişandan birisi de bu Ay-Yıldızlı Osmanlı Nişanı idi.