Hafta başında Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan iki protokol, sınırın açılıp açılmaması konusuna indirgendi. Oysa uzlaşılan maddeler arasında soykırım iddialarını araştırmak üzere ‘ortak tarih komisyonu’ kurulması da yer alıyordu.
Böylece ilk defa Ankara’nın tezlerine kulak verilmiş oldu. Türkiye’nin son üç yıldır gündemde tuttuğu komisyon önerisi protokole girdi. Ermeni lobilerinin dayatmasıyla birçok ülke meclisinde onaylanan ve peşinen var olmuş sayılan soykırım iddialarında ‘filmi başa sarma’ imkanı doğdu. Ortak tarih komisyonu ‘soykırım’ olduğunu ciddi delillerle ortaya koyamazsa iddialar çöpe gidecek.
Ermenistan’la başlayan yakınlaşma çerçevesinde parafe edilen protokolün Meclis’te onaylanmasını takiben dört ay içinde karşılıklı bir alt komisyon kurulması öngörülüyor. Ankara, bu konuda kendinden emin. Ermeni diasporasının Amerikan yönetimleri üzerindeki baskısını artırması üzerine Türkiye ‘ortak tarih komisyonu kurulması’ tezinde ısrar ediyordu. Bu öneri, eldeki belgelere duyulan güvenden kaynaklanıyor. Devletin arşivinde Ermeni meselesine ilişkin belge adedi 1 milyonu buluyor. İddiaların netleştirilmesi için Boston’daki Taşnak arşivleri, Kudüs’teki Patrikhane arşivleri ve Ermenistan’daki arşivlerin de açılması gerekiyor.
Türk tarafı, soykırımın ‘bir milleti planlı bir biçimde yok etme’ anlamı taşıdığı değerlendirmesi yaparken arşivlerdeki belgelerin bu tezi çürüttüğü görüşünde hemfikir. Nitekim Ermenilerin 1915’teki tehciri sırasında ihmali görülen kamu görevlilerinden 67’sinin asılması, 68’sinin hücre cezasına çarptırılması ve 524’ünün hapse atılmasına ilişkin belgeler de bunlar arasında yer alıyor.
Ermeni soykırımı iddialarına karşı en fazla araştırma yapan isimlerden birisi eski Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu. Ona göre komisyon kurulmasının kabul edilmesi, son derece önemli bir gelişme. Türk arşivlerinin hiçbir yerinde Ermenileri yok etmeye yönelik planlı bir girişime rastlamadıklarını savunan Halaçoğlu, “İhmalden ötürü ölenler olduysa o dönemde zaten hukuken bunların cezası verilmiş.” diyor. Halaçoğlu, ortak komisyona seçilecek isimlerin önyargılı olmaması konusunda ilgililerin dikkatini çekiyor.
ZAMAN