‘Türkiye-Çin ilişkilerinin etkilenmesi için sebep yok’

Pekin– Çin Dışişleri Bakanlığı Batı Asya ve Kuzey Afrika Dairesi Müdürü ve Çin’in eski Ankara Büyükelçisi Song Aiguo, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin merkezi Urumçi’de 5 Temmuzda meydana gelen olayların Türkiye ile Çin arasındaki dostluk ve işbirliği ilişkilerini olumsuz etkilemesi için herhangi bir sebep bulunmadığını belirtti.

Song, Türkiye’nin dostları olduğunu, dostluk bağlarının çok eskilere dayandığını ve İpek Yolu’nun iki ülke arasındaki dostluk bağlarını yansıttığını ifade ederek, diplomatik ilişkilerin kurulmasından sonra iki tarafın ortak çabalarıyla dostluk ve işbirliğinin her geçen gün geliştiğini ve özellikle 21. yüzyılda bu gelişmenin artan hızla sürdüğünü kaydetti.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kısa süre yaptığı Çin ziyareti sırasında Urumçi’de farklı etnik gruplar arasındaki birliği ve uyumu müşahede ettiğine inandığını söyleyen Song, öteden beri Türkiye’yi bölgenin önemli bir gücü olarak değerlendirdiklerini ve Türkiye ile olan ilişkileri stratejik biçimde uzun vadeli olarak gördüklerini anlattı.

Şu anda gayet kuvvetli olan dostluk ve işbirliği bağlarını daha üst seviyelere taşıma arzularını dile getiren Song, ancak bunun tek tarafın değil, iki tarafın gayretlerine bağlı olduğuna işaret etti ve “Son yıllarda Türkiye ile aynı siyasi iradeyi görmekten mutluluk duyuyoruz, bunun devam etmesini bekliyoruz” dedi.

Urumçi’deki olaylarda rol oynadığını ileri sürdükleri Dünya Uygur Kongresi Başkanı Rabia Kadir’in Türkiye’ye gitmesi olasılığıyla ilgili olarak, “Kadir’in gideceği yerlere felaket ve sorunlar götürdüğünü” iddia eden Song, “Türk hükümetinin bundan evvel Rabia Kadir’in bundan vize girişimini reddettiğini, bu kararı doğru bulduklarını ve bunun devam etmesi gerektiğini” ifade etti.
 

‘Gözaltına alınanların çoğu öğrenci’

Olayların bir milliyeti değil, bütün grupları bölgenin gelişmesini, istikrarı, iyi gelişen ekonomik ve siyasi durumu hedeflediği görüşünü dile getiren Song, bu olayları çıkaranların belli bir milliyeti ve dini temsil etmediğini, aksine bütün milliyetlere, hatta uygarlığa ve insanlığa karşı suç işlediğini ve gözaltına alınanların çoğunluğunu gerçekleri bilmeyen genç öğrenciler olduğunu savundu.

Urumçi’de 5 Temmuz’da meydana gelen olayları dövme, öldürme, yaralama, yıkma ve kundaklama biçiminde ortaya çıkan şiddet ve suç olaylarının vahşet boyutuna ulaştığını ve dünyanın dikkatini bu gölgeye çektiğini söyleyen Song Aiguo, bazı ülkelerde konuyla ilgili gerçek dışı haberler çıktığını ileri sürdü.
 

İstismar iddiası

Çinli yetkili, Guangdong eyaletinde 26 Haziran’da meydana gelen sıradan bir güvenlik olayının bazı sinsi elemanlar ve gruplar tarafından istismar edildiği değerlendirmesinde bulunarak, Dünya Uygur Kongresi mensuplarının bundan büyük olaylar çıkarma yönünde sözler söylediğini ve planlar yaptığını iddia etti.

Song, 5 Temmuz akşam saatlerinde “ayrılıkçı elemanların şehrin bazı yerlerinde toplanıp olay çıkardığını ve polis tarafından meydanda dağıtıldıktan sonra sokaklarda ve şehrin banliyösüyle merkezi arasında önlerine gelen Han milliyetinden insanları dövmeye ve öldürmeye kalkıştığını” öne sürdü.

Ölenlerin çoğunluğunun ve en çok şiddete maruz kalanların Han milliyetinden insanlar olduğunu savunan Song, diğer milliyetlerin de şiddetten zarar gördüğünü belirtti. Song, bölgede durumun gitgide normale döndüğünü ve asayişin tekrar sağlandığını sözlerine ekledi. 2003-2006 yılları arasında Çin’in Ankara Büyükelçiliği görevinde bulanan Song Aiguo, öğrencilik dönemi dahil olmak üzere Türkiye’de 15 yıl geçirmişti.