Açıklayıcı Bilgiler
Prof. Dr. Harun Gümrükçü
13.12.1957 tarihli “Avrupa Konseyi üye ülkeleri arasında insanların serbest dolaşımının düzenlenmesi üzerine Avrupa Antlaşması” Türkiye tarafından 25 Mayıs 1961 tarihinde imzalanmıştır.
Ayni antlaşmayı Yunanistan 15 Mayıs 1959’da, İtalya 1 Ocak 1959’da ve İspanya 27 Haziran1982’de imzalamışlardır. Adı geçen ülkeler bu antlaşmayı imzaladıkları tarihte Türkiye’ye ve dolayısıyla bu ülkenin vatandaşlarına karşı vize uygulamaya devam edeceklerine dair bir çekince koymamışlardır. Antlaşmayı bugünde incelediğimizde bu ülkelerin hala böyle bir çekince koymadıklarını görüyoruz. Ancak vize uygulamalarının hukuken geçerli olabilmesi için adı gecen bu ülkelerin anlaşmaya bu çekinceleri vize uygulamasına başlamadan önce koymaları gerekiyordu. Daha da önemlisi bu çekincelerini antlaşmanın 13 maddesine göre Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine bildirmeleri gerekiyordu.
Günümüzde geçerli metin incelendiğinde bu ülkelerin bu kurala uymadıkları ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu ülkelerin vize uygulamaları hukuki değildir ve aldıkları vize ücretlerinin de bu hukuksuzluktan dolayı hiçbir temeli yoktur.
Buna karşın vize uygulatmasını başlatan ilk ülke olan Almanya bu antlaşmanın bu maddesine aynen uyarak bu Antlaşmayı Türkiye ile ilgili olarak 9 Temmuz 1980 tarihinde uygulamayacağını Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine iletmiş ve bundan üç ay sonrada vize uygulamaya başlamıştır. Bu uygulamanın da Avrupa Toplulukları Adalet Divanı’nın verdiği 11 Mayıs 2000 tarihli SAVAŞ, 2003 tarihli ABATAY/ŞAHİN, 2007 tarihli TÜM/DARI ve en nihayet 19 Şubat 2009 tarihli MEHMET SOYSAL kararlarıyla hukuki dayanağı olmadığı anlaşılmıştır. Aynı doğrultuda Fransa, Benelüks ülkeleri, İngiltere ve diğer Avrupa Birliği üye üyeleri hareket etmişlerdir. Onların bu uygulamalarını ATAD hukuksuz ilan ederken, Ispanya, İtalya ve Yunanistan’ın hukuki dayanağı olmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla ATAD tarafından reddi de söz konusu değildir. Bir başka deyimle bu uygulamalar Türk diplomasının saflığını kullanarak vatandaşlarımızdan Yunanistan 1965’ten beri, İspanya 1987’den beri ve İtalya 1980’den beri haksiz ve hukuksuz olarak para almışlardır. Artık buna dur demenin zamanı gelmiş ve çoktan geçmiştir. İlgililerin de görevlerini daha iyi ve daha titiz yapmalarını beklemek hakkımız olsa gerekir.
Bir yanıt yazın