’Vizesiz Avrupa’ sevindirdi ’formalite’ endişesi belirdi
Zeynel LÜLE/BRÜKSEL 15 Mayıs 2009
Almanya’nın yayımladığı genelgeler bir yandan ’en azından 3 meslek grubu için vizesiz Avrupa yolu açıldı’ sevinci yaratırken, bir yandan da uygulamaya ilişkin endişeler ortaya çıktı. Genelgeye göre, üç meslek grubuna vize kaldırılırken, turistik amaçlı seyahatler için vize istenecek. Örneğin futbolcu maç için vizesiz gelebilecek, seyirci ise vize almak zorunda kalacak.
TIR şoförleri Mehmet Soysal ve Halil İbrahim Savatlı’nın verdikleri hukuk mücadelesini kazanmasının ardından, bazı meslek gruplarına vizelerin kaldırıldığını duyuran genelge kafaları karıştırdı. Avrupa Adalet Divanı’nın (ABAD) 19 Şubat’ta Katma Protokol’ü hatırlatarak aldığı ve kamuoyunda ’Sosyal kararı’ olarak bilenen karar üzerine, Almanya İçişleri Bakanlığı, Federal Emniyet Genel Müdürlüğü ve Eyalet İçişleri Bakanlıkları’na gönderdiği iki ayrı genelgede, 1980’den beri Türklere uygulanan vizelerin bazı meslek grupları ve bazı özel seyahatler için kaldırıldığını duyurması, önce memnuniyetle karşılandı. Ancak, yeni uygulamanın bazı sorunları birlikte getireceği endişesi de ortaya çıktı.
Turistleri kapsamıyor
Bakanlığın genelgesine göre, üç meslek grubunun seyahatine vizesiz Almanya yolu açıldı. Bu üç grubun dışında diğer grupların, “Soysal Kararı”ndan etkilenmediğini, özellikle hizmet almak amacıyla yani “pasif hizmet” olarak bilinen turistik amaçla yapılan seyahatlerin vizesiz olamayacağı vurgulanıyor. Bu genelgeye göre, örneğin futbolcu, maç için vizesiz AB ülkesine gelebilecekken, maçı izlemek isteyen bir Türk seyirci, vize almak zorunda kalacak.
İspat zorunluluğu
ABAD, 19 Şubat tarihli “Soysal” kararına dayanarak bu genelgeyi yayınlayan Almanya İçişleri Bakanlığı, bu kararını Brüksel’e de bildirmiş olsa da uzmanlar, yeni uygulamanın vize sorununu tam olarak çözemeyeceği endişesini taşıyor. Almanya’nın genelgesine göre, “vizesiz seyahat edebilecek” mesleklere sahip kişilerin, seyahat amaçlarını “davet” ya da benzeri belgelerle ispat etmek zorunda olmaları işleri zorlaştırıyor.
Formalitelerin yanı sıra, seyahat etmek isteyenlerin yine bu “formalite” gerekçeleriyle sınırlardan geri çevrilmeleri ya da uzun süre bekletilmelerine yol açabileceği yönünde de endişeler bulunuyor. Burada dikkat çekilen noktalardan biri, seyahat edeceklerin, “seyahat amaçlarını” ve “mesleki konumlarını” ispat etmek zorunda olmalarının, vizeden kurtulsalar bile benzer bir formaliteden kurtulamayacağı.
Karar henüz uygulanmıyor sınırlara bildirilmedi
ALMANYA İçişleri Bakanlığı sözcüsü Stefan Paris, aktif şekilde hizmet sunmak amacıyla Almanya’ya kimlerin vizesiz girebileceği konusunda diğer AB ülkelerinin hükümetleriyle de görüş alışverişinde bulunduklerını belirterek, şunları söyledi: “İncelemeler sonucunda bakanlığımız 3 hizmet grubuna daha Almanya’ya vizesiz giriş yapabilmelerine imkan verilmesi konusunda karar aldı. Ancak bu karar henüz uygulanmaya konulmadı. Bunun ne zaman uygulanabileceği konusunda da bir şey söyleyemeyiz. Karar sınır kapılarını bildirilmediği için de şimdilik Türk kamyon şoförleri dışında tüm Türk vatandaşlarının vizeye ihtiyacı bulunuyor.”
10 ülkenin ne yapacağı haziranda belli olacak
ALMANYA’nın genelge ile duyurduğu bu yeni uygulamanın AB Komisyonu tarafından incelendiği ve diğer Avrupa ülkelerinin de buna uyumu konusunda haziran ayında bir rapor yayınlayacağı öğrenildi. Hukukçulara göre Soysal kararını uygulamakla yükümlü 10 Avrupa ülkesi bulunuyor. ABAD’ın Soysal kararına dayanak olan 1973’teki Katma Protokol’ün imzalandığında AET üyesi olan altı ülke ile (Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve İtalya) o tarihte Türk vatandaşlarına vize uygulamayan (İngiltere, Portekiz, İspanya ve Danimarka) 4 ülkenin bu kararı uygulaması bekleniyor. Uzmanlar, bu karar sonrası Türkiye’nin Schengen’in “vize uygulanan ülkeleri” içeren birinci listesinden, vize uygulanmayan ikinci listesine dahil edilmesi gerektiği, aksi taktirde yeni açılacak davalarla sorunun devam edeceğini belirtiyor.
Kimler Almanya’ya vizesiz gidebilecek
Daha önce satılmış aletlerin montajı, tamiri, revizyonu ve benzeri çalışmalar için Almanya’ya giden Türk firmaları çalışanları.
Taşımacılık sektöründe çalışanlar (iki ayı geçmemek şartıyla).
Bilimsel seminer, sanat ve spor faaliyetleri gerekçesi ile seyahat edenler.