TARHAN Erdem ve arkadaşları, Hürriyet Gazetesi adına bugüne dek Türkiye’de yapılan en büyük saha araştırmasını yapmışlar. 7000 denek ile 12 bölgede (takriben 44 şehir) bizzat evde yüz yüze görüşülerek yapılan bu araştırma, hakkında çok konuştuğumuz ama hakkında çok fazla bir şey bilmediğimiz bir konuyu araştırıyor:
“Biz Kimiz? Kültürel, Ekonomik ve Sosyal Hayat Tarzı Araştırması.”
Araştırma 15 yaş üstü 51 milyon “yetişkin”i temsil ediyor.
Cüneyt ÜLSEVER culsever@hurriyet.com.tr
Ben bugün sadece bazı bulguları özetleyeceğim:
Yetişkin nüfusun % 51.5‘i erkek, % 48.2‘si kadın. Yetişkin nüfusun içinde bile 15-34 yaş arası grubun oranı % 45! Çok genç nüfusa sahip bir ülkeyiz. Üniversite mezunu % 8.5, ilkokul mezunu % 41, okur yazar olmayanlar % 6.1, diplomasız okurlar % 3.6. Ülke nüfusunun % 50.3‘ü ilkokul ve altı eğitime sahip.
Ayda 3.000 TL ve üstü kazanan yetişkinler % 3.5, ayda 1.000 TL ve altı kazananlar % 68.4, 500 TL ve altı kazanlar ise % 27.4.
* * *
Yetişkin nüfusun % 86.1‘i kendini Türk, % 10‘u Kürt veya Zaza olarak, % 91‘i Sünni Müslüman, % 4.9‘u Alevi Müslüman olarak tarif ediyor. Türklerin % 92.3‘ü, Kürt veya Zazaların % 86.7‘si Sünni Müslüman, Türklerin % 0.4‘ü, Kürt ve Zazaların % 0.9‘u Alevi Müslüman.
% 54.2 kendini dindar, % 30.3 inançlı, % 12.4 sofu, % 1.4 inançsız, % 0.7 ateist olarak tarif ediyor.
Başörtüsü veya yemeni örten kadınlar % 56.9, türbanlılar % 13.4, çarşaf ve peçe kullananlar % 0.9, başını örtmeyenler ise sadece % 28.8. 15 yaş üstü kadınlarımızın % 71.2‘sinin başı şu veya bu şekilde kapalı.
“İlk ve orta eğitim alan kızlar başını örtmeli” diyenler % 32.3, “hukuk sistemi dini kurallara göre belirlenmeli” diyenler % 22.3, “kamuda çalışan kadınlar başını örtebilmeli” diyenler % 52.9.
Buna mukabil “din ve devlet işleri birbirinden ayrılmalı” diyenler % 58.1, “devlet yurttaşların (Sünni, Alevi, Hıristiyan vb.) dinlerini yaşayabilmeleri (inanış+ibadet) için destek vermeli diyenler % 77.7, “Türkiye AB’ye girmeli” diyenler % 63.6.
Aynı konuda korku duymayanlara oranla; “Türkiye’nin bölünmesinden korkanlar” % 75.8, (korkmayanlar % 24.2.), “Türkiye’ye şeriat gelmesinden korkanlar % 59, “geleneklerden kopuştan korkanlar” % 79.5, “ekonominin kötüye gitmesinden korkanlar” % 82.6.
Bu görüşlere katılmayanlara oranla; “Kürt sorunu Kürtlerin ayrı bir devlet kurmak istemesinden kaynaklanıyor” diyenler % 65.8, (% 34.2 bu görüşe katılmıyor), “Kürt sorunu Kürtlere farklı davranılmasından çıkıyor” diyenler % 33.6, “Kürt sorunu yabancıların kışkırtmasından çıkıyor” diyenler % 79.3.
Bu araştırma sadece akademisyenler, aydınlar, gazeteciler, siyasiler için değil, sanayici, bankacı, sendikacı, tüccar için de ders alınması gerekli bir sürü şaşırtıcı bulgu ile dolu.
Ben özel sektör şirketlerinin üst yöneticilerine bu araştırmadan edinip, kendi aralarında tartışmalarını kuvvetle tavsiye ediyorum.
Tarhan Erdem ve arkadaşlarına candan teşekkür ediyorum.