TÜRKLÜĞÜN HAKİMİYET SEMBOLÜ:ÇİFT BAŞLI KARTAL

Şamanizme göre;yer ile göğün arasındaki çelik kapıyı tutan kartal.

Orta Asya Türk inancına göre, insanlara gökyüzü ve yeryüzü yolculuklarında refakat eden koruyucu varlıklar kuş şeklindedir. Yükseklik, ululuk timsali kartalın, kutsal sayılması Altay kaya resimlerinden bellidir. Türkler kılıç kabzalarında bozkurt, at ve çift başlı kartal kabartma figürlerini kullanmışlardır.

Orta Asya inanışlarında ve şamanist eski Türkler de “Kartaldan türeme” inancı oldukça yaygın görülmektedir. Bu inanış efsanelerde de kendini gösterir ; Yakut Türklerinde rastladığımız bu efsane şamanın kartaldan türediğine dairdir. Yakutların, uzun direklerin tepesine çift başlı kartal yontusu koydukları biliniyor.
Ayrıca Attila’nın ordusunun sancağı üzerinde Bozkurt ile beraber kartalında var olduğu biliniyor.
Bu figür Anadolu yerleşimlerinde de kullanılmış olup bunun en güzel örneklerini Hititler’in Alacahöyük ve Yazılıkaya’daki çift başlı kartal kabartmalarında görmekteyiz.

Selçuklu Devleti de çift başlı kartal sembolünü kullanmıştır.

Selçuklu Devleti Bayrağı

Ayrıca Oğuz boylarının ongunlarının yırtıcı kuşlar olması da dikkat çekicidir. Türk halılarında en çok kullanılan canlı figürü kartaldır.Selçuklular zamanında yapılan Döner Kümbet(Kayseri), Hüdavent Hatun Türbesi(Niğde), Çifte Minareli Medrese (Erzurum), Yedi Kardeş Burcu(Diyarbakır) gibi mimari eserlerde çift başlı kartal figürü kullanılmıştır.
Çift başlı kartal güç ve kudretin sembolüdür. Doğunun ve batının hakimiyetini sembolize eder.
Çift Başlı Kartal sembolünü, Türkler Orta Asya kültüründen göçler ve fetihler sayesinde tüm Dünya’ya taşımıştır.

Selçuklu Türklerinde çift başlı kartal figürü.

Divriği ulu camii Çift başlı kartal ve şahin kuşu.

Boğazkale Hattuşa Hitit çift başlı kartalı

Gevher Nesibe Sultan, Selçuklu Devleti’nin bayrağında da yer alan çift başlı kartal çiziminin önünde betimlenmiş.
————
SELÇUKLU SÜSLEMELERİNDE ÇİFT BAŞLI KARTAL MOTİFİ VE MESUD II’YE AİT BAKIR BİR SİKKE

Kubadabad Sarayı yıldız çinisi üzerinde gövdesinde “Es Sultani” yazan çift başlı kartal.

Hacı Bektaş Türbesi çift başlı kartal kabartması

Akşehir-Kileci Mescit Çift Başlı Kartalı.

Selçuklu dönemi parada çift başlı kartal.

Diyarbakır Kalesi

YABANCI DEVLETLERDE ÇİFT BAŞLI KARTAL

Masonik belgelerde rastlanan sembol

Rus Çarlığı

Bizans İmparatorluğu

Arnavutluk Devleti Bayrağı

HAZIRLAYAN:YILMAZ KARAHAN