Kudüs’te, Müslüman dünyasının tepkisini çekecek bir provokasyon daha. Mescid-i Aksa’nın bulunduğu Haremüşşerif’te yaptığı kazıyla tepki toplayan İsrail, şimdi de Müslüman mezarlığında müze kuruyor.
İsrail Yüksek Mahkemesi, Kudüs’te sahabelerin kabirlerinin de yer aldığı Müslüman mezarlarının üzerine “Hoşgörü Müzesi” inşa edilmesine izin verdi. Protesto gösterilerine yol açan gelişmenin ardından Zaman’a konuşan Filistin’in Ankara Büyükelçisi Nebil Maruf, Ankara’dan yardım istedi. İKÖ Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu da konuyu BM ve UNESCO yetkilileriyle görüştü.
İsrail’de, Müslüman dünyasının tepkisini çekecek büyük bir provokasyona imza atılıyor. Yüksek Mahkeme, arasında sahabe (Hz. Muhammed’i (sas) görmüş ve ona tabi olmuş kişiler) kabirlerinin de bulunduğu mezarlığın üzerine müze inşa etmek isteyen bir Yahudi örgütünün talebine olumlu cevap verdi. Bürosu Los Angeles’ta bulunan Simon Wiesenthal Merkezi’nin inşa edeceği kompleksin adı ise “Hoşgörü Müzesi” olacak. Örgüt; Museviler, Hıristiyanlar ve Müslümanlar için kutsal olan Kudüs’te “farklı inançlar arasında hoşgörüyü teşvik etmek” amacıyla müze kuracağını savunuyor. Yüksek Mahkeme ekim ayı sonunda aldığı kararla mezarlığın akıbetinin belirlenmesi için taraflara 60 gün süre tanıdı. Müteahhit firma ile Müslüman temsilcilerin İsrail Tarihî Eserler Kurumu nezaretinde (IAA) müzakere etmesi öngörülüyor.
Zaman’a konuyla ilgili bilgi veren İsrail’in Ankara Büyükelçiliği Sözcüsü Amit Zarouk, müzenin yüzde 12’sinin mezarlık üzerinde yer aldığını bildirdi. Sözcü Zarouk, ortada iki seçenek bulunduğunu belirterek bunları şöyle sıraladı: Müslüman mezarları başka bir alana taşınabilir ya da kabirler zemin katta korunarak bina bu alanın üzerine inşa edilebilir. Amit Zarouk, inşaat izninin Yüksek Mahkeme tarafından verildiğini ve “siyasî makamların bu konuda yapacak bir şeyi olmadığını” iddia etti.
İhsanoğlu, BM ve UNESCO’yu göreve çağırdı
Filistin’in Ankara Büyükelçisi Maruf ise Zaman’a yaptığı açıklamada, Türkiye’nin devreye girmesini istedi. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Mescid-i Aksa’ya zarar verebilecek Haremüşşerif kazısına tepki gösterdiğini hatırlatan Nebil Maruf, Ankara’yı gerekli girişimlerde bulunmaya davet etti. Projeyi “klasik İsrail saldırısı” olarak niteleyen Büyükelçi Maruf, müze inşaatının durdurulmasını talep etti.
İslam Konferansı Teşkilatı Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu da İsrail mahkemesinin kararını şiddetle kınadı. Mezarlıkta sahabe ve önde gelen İslam alimlerinin kabirlerinin bulunduğunu vurgulayan İhsanoğlu, İsrail devletinin de kabirlere yapılan bu saygısızlığa ortak olduğunu ifade etti. Konuyu BM Genel Sekreteri Ban-ki Moon ve UNESCO yetkilileriyle görüştüğünü bildiren İhsanoğlu, uluslararası kamuoyuna seslenerek Müslüman mezarlıkları ve kutsallarına yöneltilen bu açık saygısızlığa son verilmesini istedi. Yüksek Mahkeme’nin kararı geçtiğimiz hafta Kudüs’te ve Ürdün’de düzenlenen gösterilerle protesto edildi. Göstericiler attıkları sloganlarda mezarlıkta sahabe kabirlerinin de bulunduğunu belirterek, “Bizim için önemli kişiler ikinci kez ölecek.” diye tepkilerini dile getirdi. İsrail İslam Hareketi Sözcüsü Zahi Nujidat da kararı kınayarak, müze inşaatını “dinî temizlik ve etnik zulüm” olarak nitelendirdi.
Ancak mahkeme, mezarlığın yakınına 1960 yılında otopark yapıldığını ve buna hiçbir itiraz gelmediğinden; müze inşaatına gelecek itirazların da geçerli olmadığını bildirdi. Yüksek Mahkeme yargıçları mezarlığın yüzyıllar öncesine ait olduğunu kabul ediyor; fakat 1948’de İsrail devletinin kurulmasının ardından kabirliğin kullanım dışı kaldığını ileri sürüyor. İnşa edilecek kompleks, konferans merkezi, tiyatro ve müzeden oluşuyor. 250 milyon dolara mal olacak müzede Musevi tarihi ve İsrail’in Arap komşularıyla ilişkileri sergilenecek.
İsrail Tarihî Eserler Kurumu da inşaatı durdurmanın mümkün olmadığını iddia ediyor. Kuruma göre İsrail topraklarında tarih boyunca birçok medeniyet kurulmuş ve her tarafta mezarlıklar bulunuyor. Tarihî Eserler Kurumu, İsrail’i dünyada metrekareye en fazla arkeolojik alanın düştüğü ülke savunmasında bulunuyor. Kompleksin mimarı Frank Gehry de benzer bir savunma getiriyor: “Kudüs 3 bin yıllık tarihe sahip. Her taş parçası ve her yer çeşitli inançlara sahip insanların tarihini barındırıyor. Onlara saygı göstermek için elimizden geleni yapıyoruz.”
Servet Yanatma