Meliha OKUR
Ekonomik kriz, “Dini ve etnik” çatışmaları derinleştirir! Bulunduğumuz coğrafya 2009‘da etnik ve dini çatışmalara gebe. Türkiye coğrafyanın tam göbeğinde. Bu durumda ne yapmalı? Konuyu iyi analiz etmek için bir plan dahilinde Irak’tan askerlerini çekecek olan ABD’nin yol haritasını izlemek yeterli. Çok değil, daha 2 ay önce ABD, küresel finansal kriz nedeniyle 700 milyar dolarlık bir ekonomik paketi oluşturmak için kırk takla atıyordu.
Aynı ABD, 2002-2008 arasında yerleştiği Irak ve Afganistan’da 3 trilyon dolar para harcadı. Bu fatura ABD’nin yol haritasını değiştirdi. ABD Ordusu Irak’a yolladığı yedek askerini terhis etmeye hazırlanıyor.
Kolay mı?
Uzun süredir Irak’ta görev yapan “Yedek askerler” ABD’nin sistemini zorluyordu. O yüzden asker çekme kararı önce şehirlerden başlayacak. Sonra planlı olarak geri çekilme devam edecek. Stratejistler, “ABD, askerlerini öngörülenden daha çabuk çeker” diye uyarıyor.
1 Ocak 2009‘dan itibaren Irak Hava Sahası’nın denetimi Iraklıların eline geçecek. Bu gelişme Türkiye’ye nasıl bir katkı sağlar? Stratejistler, üç noktaya dikkat çekiyor.
* Hava sahasının Iraklıların eline geçmesi Türkiye’nin yapacağı Irak operasyonlarının boyutunda kolaylık sağlar.
* ABD, eğer isterse, Kandil Dağı’nda
operasyon yapar.
* Bağdat ve diğer eyaletlerde Irak Ordusu’nda görev yapan peşmergeler ABD askerlerinin çekilmesiyle Kuzey Irak dediğimiz Kürt bölgesine çekilecek.
İşin bam teli burası.
Çünkü 146 dolara kadar çıkan petrol fiyatları 53 dolara indi. Irak ulusal hükümetinin petrol gelirleri düşüyor, mali sıkıntılar büyüyor. Irak hükümeti; Kuzey Irak ve ABD‘ye 1991 Körfez Savaşı’nda uğradıkları kayıp nedeniyle tazminat ödüyor.
Hatırlatalım.
Kuzey Irak, Irak’ın petrol gelirlerinin yüzde 14‘ünden pay alıyor. İşte petrol fiyatlarındaki gerileme bu ödemelerde büyük sorun yaratıyor. 2009’da Kuzey Irak’ta büyük para sıkıntısı olacağı kesin. Kuzey Irak Federasyonu, peşmergelerin maaşını ödemekte zorlanacak! Bugüne kadar, “Kerkük” diye tutturan, üstelik “Kendi bölgemden çıkarttığım petrolü Türkiye üzerinden geçen boru hatlarıyla taşımak isterim” diye bastıran Barzani’yi ekonomik durgunluk vuracak!
Türkiye hep, “Tek parçalı Irak” dedi. Oysa karşımızda,” KürtSünniŞii” diye yola çıkan, hatta “Musul’un üstünde özerk bölgeye izin!” diyen bir ABD Başkanı var; Barack Obama!
Dengeler değişiyor.
Türkiye bu coğrafyada denge politikasına özen göstermeli. Irak’taki “Şiilerle” birebir temaslarını artırmalı. Kürt Federasyonu’nun ise masaya kart sürmesine izin vermemeli.
70 milyon nüfusu olan Türkiye sıradan bir ülke değil! Eğer Türkiye oyun kuramayacaksa sorarım size, oyunu kim kuracak?
Vakit kaybetmeyelim.
Önerim var. TBMM harekete geçmeli. Bir an önce “Âkil adamları” toplayıp, “Gizli ve özel oturum yapmalı!”
Bu kez dümeni elden bırakmayalım.